Λαμία, η αρχόντισσα της Ρούμελης

Η Λαμία, πρωτεύουσα της Φθιώτιδας, αποτελεί μια από τις σημαντικότερες πόλεις της Κεντρικής Ελλάδας. Βρίσκεται χτισμένη στρατηγικά, κοντά σε περιοχές ιστορικού ενδιαφέροντος. Σήμερα θεωρείται ένα σύγχρονο αστικό κέντρο, με ιδιαίτερη πολιτιστική ζωή, παλιά αρχοντικά και αρκετά μνημεία που μαρτυρούν το ένδοξο παρελθόν της.

Ξεκινάμε το οδοιπορικό μας στο Κάστρο της Λαμίας, που βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο της πόλης, σε ένα βραχώδη λόφο. Η πανοραμική του θέα περιλαμβάνει την κοιλάδα του Σπερχειού, τον Παρνασσό, την Γκιώνα, τις κορυφές του Καλλιδρόμου και τον Μαλιακό Κόλπο. Χρονολογείται από τον 5ο αιώνα μ.χ., παρά τα καλοδιατηρημένα τείχη του. Εντός του χώρου του, θα βρείτε και το Αρχαιολογικό Μουσείο της Λαμίας, που στην περίοδο του Όθωνα λειτουργούσε σαν στρατώνας. Τα σημαντικά ευρήματα που θα δείτε, από την προϊστορική εποχή έως και τα ρωμαϊκά χρόνια, αναφέρονται σε ανασκαφές που έγιναν σε Φθιώτιδα και Ευρυτανία. Επίσης, σημαντικό ιστορικό μνημείο που βρίσκεται στη νότια πλευρά του λόφου είναι και ο Ιερός Ναός της Παναγίας Αρχοντικής, που πήρε το όνομα της από τους άρχοντες του τόπου, που κατά το παρελθόν εκκλησιάζονταν εκεί.

Μέσα σε ένα ήσυχο και καταπράσινο δασάκι, θα συναντήσετε το μικρό Ναό του Αγίου Λουκά, που είναι και πολιούχος της πόλης. Χτίστηκε το 1910 και θεωρείται ιστορικό διατηρητέο μνημείο από το Υπουργείο Πολιτισμού. Εκεί, μπορείτε στον περίπατό σας, να απολαύσετε μια μαγευτική θέα ή εάν θέλετε πιείτε τον καφέ σας στο δημοτικό περίπτερο της περιοχής.  Άλλος ένας καταπράσινος λόφος στην καρδιά της Λαμίας που αξίζει να επισκεφτείτε, είναι ο λόφος Μιχαήλ, Γαβριήλ και Ραφαήλ.

Στο κέντρο της πόλης θα βρείτε συγκεντρωμένες 4 πλατείες, που παρουσιάζουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά η κάθε μια, σε κοντινή απόσταση μεταξύ τους. Ξεχωριστό σημείο συνάντησης για τους ντόπιους είναι η πλατεία Ελευθερίας, γνωστή για τα πολλά καφέ της. Στην πλατεία Πάρκου, εκτός του Μνημείου του Αγνώστου Στρατιώτη που θα δείτε, θα βρείτε δημόσιες υπηρεσίες και τράπεζες, στην περίπτωση που χρειάζεστε κάτι κατά την διάρκεια της διαμονή σας. Στην πλατεία Λαού, θα δείτε το άγαλμα του Άρη Βελουχιώτη, που στις 18 Οκτωβρίου 1944, μπήκε θριαμβευτικά στην πόλη χάρη στη μάχιμη προσφορά του εναντίον των Γερμανών. Τέλος, στην μικρή πλατεία Αθανάσιου Διάκου, θα δείτε τον ανδριάντα αυτού του ηρωικού αγωνιστή, που στις 23 Απριλίου 1821 έχασε μαρτυρικά τη ζωή του από τα χέρια των Τούρκων. Να σημειώσουμε πως εντός της πόλης, υπάρχει και το Κενοτάφιο του Αθανασίου Διάκου, στο σημείο όπου έγινε ο μαρτυρικός του θάνατος. Όσοι ενδιαφέρεστε για τον ξεχωριστό αυτόν ήρωα, λίγο μετά τη Λαμία, μπορείτε να επισκεφτείτε την γέφυρα του Σπερχειού ποταμού, Αλαμάνα, που είναι γνωστή για την μάχη που έδωσε εκεί κατά την Ελληνική Επανάσταση.

Ας αφιερώσουμε λίγο χρόνο, έξω από την πόλη ώστε να επισκεφτούμε ένα τόπο που αποτελεί παγκόσμιο προσκύνημα, τις ξακουστές Θερμοπύλες. Το 480 π.χ. ο Βασιλιάς της Σπάρτης με τους 300 στρατιώτες του, 700 Θεσπιείς και 80 Μηκυναίους, έπεσε εκεί ηρωικά, ενώ απέκρουε τον Πέρση Βασιλιά Ξέρξη. Προς τιμήν του, θα θαυμάσετε τον ανδριάντα του Λεωνίδα, καθώς και το μνημείο των πεσόντων στρατιωτών. Βαδίζοντας με το ίδιο σκεπτικό, 8 χιλιόμετρα έξω από τη Λαμία, θα συναντήσετε την ιστορική γέφυρα του Γοργοπόταμου, που βρίσκεται σε μια καταπράσινη περιοχή. Η ανατίναξη της σιδηροδρομικής γέφυρας του Γοργοποτάμου στις 25 Νοεμβρίου 1942, αποτελεί σταθμό της ελληνικής αντίστασης κατά των Ιταλικών και Γερμανικών δυνάμεων.

Πριν τελειώσει το ταξίδι μας, ας ρίξουμε μια ματιά στην Υπάτη, όπου εκεί θα συναντήσετε το Βυζαντινό Μουσείο Φθιώτιδας, που φιλοξενεί σημαντικά ευρήματα Βυζαντινών χρόνων, από όλο το νομό Φθιώτιδας. Το Διεθνές Συμβούλιο Μουσείων της Unesco, το 2010, τίμησε το μουσείο ως ένα από τα πιο αντιπροσωπευτικά ελληνικά Μουσεία για την πολυπολυτισμική τους δραστηριότητα. Και μιας που θα βρεθείτε εκεί, θαυμάστε την παγωμένη αποτύπωση ενός καταρράκτη στο Νερόμυλο Υπάτης. Κερδίστε πόντους, με την επίσκεψη σας στο Λογγίτσι, χωριό με υπέροχη θέα, στο χωριό Αυλάκι βλέποντας το Λαογραφικό Μουσείο, στο πανέμορφο ψαροχώρι Αγία Μαρίνα, δοκιμάζοντας θαλασσινά και στην ξεχωριστή Στυλίδα, κάνοντας περιπάτους στην παραλία της. Πρόταση έκπληξη: Κάντε μια στάση στη Μονή Αγάθωνος, που βρίσκεται 7 χιλιόμετρα από την Υπάτη, δίπλα στον Εθνικό Δρυμό της Οίτης. Εκτός από τα ιερά κειμήλια, βιβλία και εικόνες, ενδιαφέρον παρουσιάζει και το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας, που βρίσκεται στον προαύλιο χώρο της Μονής. Εκεί, περιλαμβάνονται ποικίλα εκθέματα της χλωρίδας και πανίδας του Εθνικού Δρυμού Οίτης και στον εξωτερικό χώρο του λειτουργεί ένας βοτανικός κήπος!