Από το σχολείο της μεταπολίτευσης, στο σχολείο της κρίσης… Από την ονειρεμένη παιδεία που συγκροτήθηκε στην μεταπολίτευση, στην σημερινή αποδόμηση. Τα περιορισμένα οικονομικά, οι νέοι μαθητές που δεν ενδιαφέρονται για την παιδεία και ένα σωρό ακόμη αίτια, είναι απλές αφορμές για να καλύψουν τα πραγματικά αίτια. Και γιατί να έχει καλυμμένα αίτια μια κατά τα άλλα ονειρική μεταπολιτευτική παιδεία που στόχο είχε την μόρφωση όλου του λαού; Ξεκίνησαν με την προσπάθεια όλο και περισσότεροι μαθητές να τελειώνουν το γυμνάσιο ως υποχρεωτική παιδεία. Ύστερα περάσαμε στη συνήθεια να προάγονται όλοι στο λύκειο (γενικό ή τεχνικό) όσο κι αν έγραφαν στις προαγωγικές εξετάσεις. Αφού σχεδόν όλοι οι μαθητές συνεχίσουν, τελειώνουν την δευτεροβάθμια εκπαίδευση, κάτι πρέπει να τους κάνουμε. Ανοίγουν σχολές και τμήματα σαν μανιτάρια σε όλες τις περιοχές της Ελλάδας. Η μόνη σχολή που δεν εφευρέθηκε ήταν η ιχθυοκομμωτική (να χτενίζεις τα ψάρια). Οδηγούμαστε επομένως σε διόγκωση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (ΑΕΙ και ΤΕΙ). Κι εκεί που όλα παίρναν την ανηφόρα, σαν το τρενάκι στο λούνα παρκ, ξεκίνησε κι η κατηφόρα. Αρχίζουν οι οικονομικές περικοπές στα σχολεία, στα πανεπιστήμια…να μπαίνουν λιγότεροι εισακτέοι κάθε έτος, μέχρι το το κλείσιμο αρκετών σχολών φέτος. Κι εκεί που μέχρι στιγμής υπήρχαν φοιτητές σε όλα τα μέρη της Ελλάδας ξεκίνησε η κατάρρευση.
Όλα είναι ένας κύκλος. Εφόσον έκλεισαν οι σχολές ή μειώθηκε ο αριθμός τους, αυτό οδήγησε κατακόρυφα στην πτώση της οικονομικής δύναμης του κάθε τόπου. Διότι χάθηκαν τα χρήματα που εισέπρατταν από τα ενοίκια,τα έξοδα για φαγητό, ρούχα, διασκέδαση και ότι άλλο ξόδευαν οι φοιτητές. Συνεπώς χάθηκαν πολλές θέσεις εργασίας. Όχι μόνο του προσωπικού που δούλευε στις σχολές, αλλά και του ιδιωτικού τομέα που επωφελούνταν από τα γενικά έξοδα. Στα σχολεία επίσης, μειώνοντας τον αριθμό των καθηγητών χάθηκαν τα εισοδήματα που δαπανούσαν στον τόπο που διορίζονταν. Από το ίδιο το σχολείο, οι περικοπές για παράδειγμα στις φωτοτυπίες οδηγούν σε μείωση του εισοδήματος των προμηθευτών τους. Η κρίση στην παιδεία όμως δεν είναι μονάχα υλική και οικονομική. Αφορά κατά βάση τους ίδιους τους μαθητές που ολοένα και απαξιώνουν το σχολείο, αλλά και την ίδια την παιδεία. Ποιός φταίει για αυτήν την κρίση…;
Τα αίτια της απέχθειας των μαθητών δεν γεννώνται από τους ίδιους, αλλά δημιουργούνται επίκτητα. Οι καθηγητές λόγω των περικοπών, δηλαδή και της δικής τους απαξίωσης ως προς το σύστημα, δεν έχουν τον ίδιο ζήλο για την μετάδοση της γνώσης. Δουλεύουν μηχανικά, βλέπουν το σχολείο ως εργασία με ωράρια σαν εργάτες κι όχι ως κάτι δημιουργικό. Επόμενο είναι να περνάει αυτό και στους μαθητές. Να βλέπουν την παιδεία σαν καταναγκαστικά έργα. Να νιώθουν τις σχολικές αίθουσες σαν φυλακές, συνεπώς να προσπαθούν να ξεφύγουν (κοπάνες). Όμως και εκτός του σχολικού ωραρίου δεν έχουν καμία διάθεση να έρθουν σε επαφή με οτιδήποτε τους θυμίζει το σχολείο. Όχι απλά να μην μελετούν για τα σχολικά μαθήματα, αλλά να μην ακουμπούν κανένα βιβλίο. Η κρίση στην παιδεία δεν δημιουργείται από τους ίδιους τους μαθητές. Το γεγονός πως απαξιώνουν όλο και περισσότερο προέρχεται από αυτά που βλέπουν όχι με τα μάτια αλλά με το μυαλό τους. Καταλαβαίνουν ότι το εκπαιδευτικό σύστημα τους δημιουργεί ως παπαγαλάκια και όχι ως σκεπτόμενους πολίτες. Δεν επιθυμούν να είναι άβουλα πιόνια κανενός και η απέχθεια στο σχολείο είναι η αντίδρασή τους για να μας το δείξουν.
Για να αλλάξουμε την πτώση της παιδείας, χρειάζεται αλλαγή συθέμελα του εκπαιδευτικού συστήματος. Να δημιουργηθεί νέο πρόγραμμα σπουδών που να κεντρίζει το ενδιαφέρον, να ακονίζει το μυαλό και να στοχεύει να παρακινεί τον μαθητή να σκέφτεται και να εκφράζεται.