Χρήστος Παπακυριακόπουλος ο άγνωστος Έλληνας ιδιοφυής μαθηματικός. Ο Παπακυριακόπουλος γνωστός στους κύκλους του και ως «Πάπα» ήταν παρά πολύ γνωστός στους μαθηματικούς εκείνης της εποχής και το κύριο αντικείμενο της ερευνάς του ήταν στην γεωμετρική τοπολογία και το πραγματοποίησε στο πανεπιστήμιο Πρίνστον της Αμερικής.
Γεννήθηκε στο Χαλάνδρι το 1914 και ήταν γιος του πλούσιου έμπορου Δημήτριου Παπακυριακόπουλου. Στην συνεχεία πήρε το απολυτήριο του από την Βαρβάκειο το 1933 και γράφτηκε στην σχολή πολιτικών μηχανικών του πολυτεχνείου. Όμως το αντικείμενο του τμήματος δεν τον ενδιέφερε ιδιαίτερα και έτσι πήρε μετεγγραφή για το μαθηματικό τμήμα του πανεπιστήμιου Αθηνών.
Μετά την αποφοίτηση του εργάστηκε ως βοηθός του καθηγητή Ν. Κρητικού στο ΕΜΠ. Ενώ παράλληλα έκανε και το διδακτορικό του που πήρε το 1943. Τα ενδιαφέροντα του «Πάπα» εντοπίζονταν κυρίως στον τομέα της τοπολογίας που εκείνη την εποχή ήταν σε εμβρυακό στάδιο. Μελετούσε μόνος του αρκετούς ξένους μαθηματικούς και ενημερωνόταν συχνά για όλες τις εξελίξεις πάνω στην τοπολογία. Ήταν άνθρωπος εσωστρεφής και δεν ανοιγόταν εύκολα στους συνάδελφους του.
Το 1948 του έγινε η πρόταση για να πάει στην Αμερική από τον Ραλφ Φοξ ως προσωπικός του καλεσμένος στο πανεπιστήμιο του Πρίνστον. Η αιτία αυτής της πρόσκλησης ήταν ότι ο Παπακυριακόπουλους είχε στείλει ένα γράμμα στον Φοξ που περιελάμβανε και την απόδειξη του «Λήμματος του Ντεν». Βέβαια στην συνεχεία η απόδειξη του αυτή διαπιστώθηκε λανθασμένη αλλά πλέον ο Παπακυριακόπουλους είχε εγκατασταθεί μόνιμα στις ΗΠΑ.
Όμως ο Παπακυριακόπουλους δεν τα παράτησε και τελικά κατάφερε να βρει την απόδειξη στο «Λήμμα του Ντεν» την οποία αφιέρωσε στον καθηγητή του Ν. Κρητικό. Που μαζί με τις λύσεις που έδωσε σε αλλά δυο δύσκολα προβλήματα της εποχής του, που ήταν το «Θεώρημα του Βρόχου» και το «Θεώρημα της Σφαίρας» καθιερώθηκε ως ένας μεγάλος μαθηματικός. Το 1964 ήλθε και η αναγνώριση με την απονομή του βραβείου Βέμπλεν, που θεωρείται η ανώτατη τιμητική διάκριση στο χώρο της Γεωμετρίας.
Του είχε προσφερθεί πολλές φορές η καθηγητική έδρα αλλά αυτός την αρνιόταν διότι όπως έλεγε ήθελε να μείνει αφοσιωμένος στην ερευνά του. Έτσι του αρκούσε απλά μια θέση ερευνητή στην αρχή στο φημισμένο Ινστιτούτο Προχωρηµένων Σπουδών κι αργότερα στην Μαθηµατική Σχολή του Πρίνστον. Ήταν ένας πολύ ευγενέστατος άνθρωπος αλλά αρκετά εσωστρεφής και δεν έκανε ποτέ φίλιες και παρέες, τίποτα που να του αποσπούσε την προσοχή του από την μαθηματική του ερευνά. Είναι χαρακτηριστικό ότι όπως λένε πολλοί συνάδελφοι του ακόμα και όταν πήγαινε για καφέ στο σαλόνι των καθηγητών επέλεγε πάντα μια απόμερη γωνία και φρόντιζε να αποθαρρύνει τις πολλές κουβέντες. Λέγεται ότι έζησε στο ίδιο δωμάτιο ξενοδοχείου επί 25 χρόνια και ότι όλα τα υπάρχοντα του χωρούσαν σε μια βαλίτσα.
Μεγάλος του στόχος ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του ’60 ήταν να λύσει το μεγαλύτερο πρόβλημα εκείνης της εποχής στον κλάδο της τοπολογίας που ήταν η Εικασία του Πουανκαρέ. Δεν τα κατάφερε τελικά να φτάσει στην λύση γιατί τον πρόλαβε ο θάνατος από καρκίνο του στομάχου σε ηλικία 62 χρόνων το 1976. Είχε όμως θέσει τις βάσεις ώστε να λυθεί η εικασία το 2002 από τον Ρώσο μαθηματικό Γκριγκόρι Πέρελµαν.
Το 1962 ονομάστηκε Senior Research Mathematician και το 1964 τιμήθηκε από την Αμερικανική Μαθηματική Εταιρεία με το βραβείο Vehlen για τη Γεωμετρία, όταν αυτό δόθηκε για πρώτη φορά. Ο Παπακυριακόπουλους τιμήθηκε από διάφορα ιδρύματα και στην Ελλάδα. Εκλέχτηκε αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.
One Comment
Αγγελος
Διορθώστε τα λαθάκια, τουλάχιστον στο όνομα του μακαρίτη!
Επίσης, στο σαλόνι του Μαθηματικού Τμήματος σερβιριζόταν — κάθε μέρα στις 4 μμ — τσάι, όχι καφές. Και πράγματι πήγαινε ανελλιπώς με την εφημερίδα του και καθόταν σε μια συγκεκριμένη πολυθρόνα στην ΒΔ γωνία, «για να τον βλέπουν ότι είναι ζωντανός» όπως έλεγε.