Αυτός που ταξιδεύει πορεύεται με γλωσσικά και εκφραστικά υβρίδια, αφού ο μόνος σκοπός είναι να συνεννοηθεί πάση θυσία, όχι να γράψει δοκίμιο. Ακόμα κι αν είσαι νηπιαγωγάκι. Ή μάλλον, ειδικά αν είσαι νηπιαγωγάκι, και δεν έχεις ακόμα ενταχθεί πλήρως στο εκπαιδευτικό σύστημα, στα πλαίσια του οποίου ταυτοποιείται η εκάστοτε γλώσσα και προάγεται η σωστή της χρήση –Μέχρι να πας στο γυμνάσιο και να μπεις στο facebook και να ξαναρχίσεις να μιλάς και να γράφεις όπως στο νηπιαγωγείο….
Και τι πειράζει. Γέλασα τόσο με την ανειλημμένη υποχρέωσή μας να ζωγραfishουμε ψάρια αφού το επιτάσσει η ίδια η λέξη. Πήγα να αντιπαρέλθω την υποχρέωση αστειευόμενη, δεν αρκέστηκαν. Χρειάστηκε να προσπαθήσω. Από μηχανής θεά η Middle East Airlines που στο πακετάκι του παιδικού εισιτηρίου παρείχε επιτραπέζιο «Go Fish!» με κάρτες με καρικατούρες ψαριών και ψαρικών, με ξυλομπογιές και μπλοκάκι. Ζωγραfishαμε σχεδόν σε όλη τη διάρκεια της πτήσης. Πήραμε και ιδέες για το περιβαλλοντικό μας παιχνίδι στην Παιδική Helmepa της παράλλης Κυριακής που θα γυρίζαμε πάλι Ελλάδα… Μια χαρά και ξάστερα.
Και fishικά, ταυτοποιήσαμε το κάθε ψάρι, σε ελληνικά και αγγλικά, μου ζητούσαν και αραβικά αλλά δεν τα κατάφερα -δεν ήμουν online να έχω πρόσβαση στον θεσπέσιο νεο-άγιο Google translator… Δεν θα τις εντυπωσίαζε ούτε αυτό ωστόσο, για εκείνες αποτελεί δεδομένο, και μάλλον χαλάστηκαν που δεν προέκυψε και εν πτήση. Πώς άλλωστε να ακολουθήσουν οδηγίες για τα online παιχνίδια τους αν δεν τις μεταφράσουν, και η μαμά δεν είναι πάντα απίκο, οπότε απλώς αναγκάστηκαν και έμαθαν.
Γονική περηφάνια και αίσθηση εκπλήρωσης, τι καλά που πορεύονται τα καμάρια μας τσαλαβουτώντας σε ό,τι σταθεί στο διάβα τους, γνώσεις, γλώσσες, τεχνολογία, μπράβο μπράβο…
Πρωθύστερη εξέλιξη, ίσως θα έπρεπε να προβληματιστώ. Τα παιδιά μου τσακάλια στα πάσης φύσεως εργαλεία παράκαμψης της αληθινής ή τελοσπάντων της κλασικής γνώσης και μεθοδολογίας. Στο περίπου σε όλα, αποτέλεσμα ικανοποιητικό, μέθοδος αμφισβητούμενη, πραγματική γνώση υπό διερεύνηση.
Πάμε καλά ή μήπως πρέπει να περιστραφούμε περισσότερο γύρω από τις κλασικές μεθόδους; Μήπως μεγαλώνουμε παιδιά by-passers ή ίσως ακόμα και trans-passers;
Αλλά, τι θα κληθούν να καταφέρουν στη ζωή τους και ποιοι θα είναι οι αποδεκτοί τρόποι; Θα υπάρχει άραγε έλεγχος και περιορισμός ως προς τις μεθόδους, ή χάριν οικονομίας χρόνου θα κληθούν στεγνά και μακιαβελικά, απλώς να τα καταφέρουν.
Σίγουρα μαθαίνοντας να εντοπίζουν και να θέτουν στην υπηρεσία τους τα εκάστοτε εργαλεία που τους προσφέρονται, είναι χρήσιμο, πρακτικό και αποτελεσματικό, προκειμένου να φτάσουν συντομότερα στον στόχο.
Πόσο θα πρέπει να εμβαθύνουν στο τι σημαίνει αυτό που κάνουν; Ίσως τόσο ώστε στο μέλλον να μπορούν να φέρουν σε πέρας το trouble-shooting των εργαλείων τους μόνοι τους, ώστε να είναι ακόμα πιο αυτόνομοι!
Και η κλασική γνώση; Ας ορίσουμε το κλασικό. «Εξαιρετικό, αξεπέραστο, χαρακτηριστικό δείγμα του είδους του». Δεν με καλύπτει ο ορισμός, άλλο θέλω να πω. Εννοώ η σχολική γνώση, η προγραμματισμένη, ορθολογική, μεθοδική, γνωσιολογική εξέλιξη του παιδιού ώστε να έρθει σε θέση να κατανοήσει και να εμπεδώσει τα βασικά στοιχεία του κόσμου που το περιβάλλει, τις εκφραστικά ορθές και πλήρεις γλώσσες επικοινωνίας, την ιστορία που το βαρύνει, τις επιλογές που ανοίγονται στο μέλλον, και να το βοηθήσει να εντοπίσει και να βιώσει κίνητρα και μέσα που θα το ωθήσουν να προσπαθήσει και να καταφέρει, να ζήσει, να δημιουργήσει, και να απολαύσει αξιοπρεπώς.
Πώς ένα παιδί που από μικρό συνήθισε να βρίσκει λύση βιαστικά και πρόχειρα, στο περίπου, παρακάμπτοντας τις ορθολογικές, κλασικές μεθόδους μάθησης, θα καταφέρει να πειθαρχηθεί και να λειτουργήσει ικανοποιητικά με κανόνες στα πλαίσια του εκάστοτε συστήματος –του εκπαιδευτικού, του κοινωνικού, του εργασιακού, του διοικητικού και όποιου άλλου εκούσια ή ακούσια αποδεχθεί μεγαλώνοντας;
Αλλά πάλι, ίσως αυτή ακριβώς η ικανότητα που αναπτύχθηκε ήδη πριν αναγκαστεί να μπει επισήμως τουλάχιστον στα συστήματα, του δώσει την δυνατότητα να λειτουργήσει εντοπίζοντας κάθε φορά σχεδόν ενστικτωδώς την συντομότερη διαδρομή, και αυτό να είναι κάτι που θα διευκολύνει την πλοήγηση, αντί να την αποθαρρύνει σύμφωνα με τον αρχικό προβληματισμό…
Και επειδή αγαπάω τις αλληγορίες, πάλι η πληροφορική θα με σώσει. Ας δούμε τις δυνατότητες του συστήματος που δεν λειτουργεί δυαδικά, 1-0, άσπρο-μαύρο, για να εκδώσει αποτέλεσμα, αλλά στο περίπου, χωρίς σαφή μέθοδο και πεπερασμένα δεδομένα, δηλαδή σε fuzzy logic. Ε λοιπόν, «τα ασαφή συστήματα μπορούν να λειτουργούν σε περιβάλλον ασάφειας και αβεβαιότητας και είναι ιδανικό εργαλείο για την λήψη αποφάσεων. Χαρακτηριστικό πλεονέκτημα της ασαφούς λογικής είναι ότι μπορεί και λειτουργεί, αλλά και να αναλύει, συστήματα τα οποία είναι αρκετά πολύπλοκα. Και μάλιστα, ένα ασαφές σύστημα στην ουσία μπορεί να δημιουργηθεί κατά τέτοιον τρόπο ώστε να εμπεριέχει τις “ειδικές γνώσεις” που απαιτούνται για την εκτίμηση ενός αντικειμένου. Ουσιαστικά η “ειδική γνώση” κωδικοποιείται μέσα στο σύστημα ασαφούς λογικής. Για αυτό το λόγο τα ασαφή συστήματα λέγονται και “Έμπειρα συστήματα” (Expert systems)».
Αφού λοιπόν μπορεί να ενσωματώσει ειδικές γνώσεις, σημαίνει ότι μπορεί να εξελιχθεί αντλώντας στοιχεία από την εκπαιδευτική διαδικασία και την διαδικασία κοινωνικοποίησης και ανάπτυξης. Και αφού το ατού του είναι η ικανότητα να λειτουργεί σε περίπλοκα περιβάλλοντα, ασάφειας και αβεβαιότητας, για λήψη αποφάσεων, νομίζω ότι μάλλον θα πρέπει να το ενθαρρύνω παρά να το σαμποτάρω.
Λέω να ζωγραfishουμε ψάρια λοιπόν, χωρίς φόβο και πάθος.