Άλλοι λένε ότι ο χαρακτήρας μας διαμορφώνεται πριν συμπληρώσουμε τα δέκα πρώτα έτη της ζωής μας. Άλλοι πάλι, ότι ο άνθρωπος διαρκώς αλλάζει, είτε μέσα απ’τις δυσκολίες, είτε μέσα απ’τις συναναστροφές του. Οι πρώτοι συνήθως χαρακτηρίζονται ως ρεαλιστές και οι δεύτεροι ως ρομαντικοί. Τελικά ο Μανωλιός αλλάζει ή απλώς βάζει τα ρούχα του αλλιώς;
Όσες συζητήσεις κι αν έχω κάνει ποτέ δεν κατάφερα να απαντήσω με ένα “ναι” ή ένα “όχι” στην ερώτηση “αλλάζει ο άνθρωπος τελικά;”. Το μόνο σίγουρο είναι ότι όταν τίθεται αυτή η ερώτηση παίρνουμε ένα εύρος από διαφορετικές απαντήσεις βασισμένες σε διαφορετικούς παράγοντες όπως τα συναισθήματα, οι εμπειρίες, οι σκέψεις, οι φοβίες, τα εμπόδια… Γεννιόμαστε, μεγαλώνουμε, εξελισσόμαστε, εκπαιδευόμαστε, ωριμάζουμε, αισθανόμαστε και διαφοροποιούμαστε. Μέχρι το τέλος της ζωής μας σίγουρα θα αλλάξουμε αρκετά και είναι λογικό. Το ζήτημα όμως είναι να εστιάσουμε στο αν τελικά αλλάζουμε τρόπο σκέψης ή συμπεριφορά. Η προσωπικότητα ενός ανθρώπου, δηλαδή οι σχετικά σταθεροί τρόποι με τους οποίους αλληλεπιδρά με το περιβάλλον του, συνήθως παραμένουν σταθεροί, σε αντίθεση με τη συμπεριφορά που ενίοτε ανάλογα με εκείνον που έχει απέναντι του αλλάζει και προσαρμόζεται.
Ωστόσο, εξετάζοντας έναν άνθρωπο στο σύνολο του, θα δούμε ότι έχουν επέλθει από μικρές έως μεγάλες αλλαγές. Σε ένα πιο γενικό πλαίσιο υπάρχουν αρκετοί λόγοι για τους οποίους μπορεί να πιστεύει κάποιος ότι ο άνθρωπος δεν αλλάζει. Ένας από τους πιο βασικούς είναι ότι τον καθένα μας ίσως, εξυπηρετεί να πιστεύει ότι ο άνθρωπος που έχουμε απέναντι μας δεν αλλάζει, και κυρίως να πιστεύει ότι δε μπορεί να γίνει καλύτερος από αυτό που είναι. Έτσι, συνεχίζει την αυτοματοποιημένη πορεία του καθησυχάζοντας τον εαυτό του ότι έτσι έχουν τα πράγματα με αποτέλεσμα να τα αποδέχεται.
Είναι κατανοητό το να θεωρεί κάποιος πως ο άνθρωπος δεν αλλάζει αλλά ταυτόχρονα και θλιβερό αν σκεφτεί το πιο απλό: ότι οι συνθήκες της ζωής αλλάζουν. Τα συνηθισμένα γίνονται ασυνήθιστα, τα εύκολα δύσκολα και ούτω καθεξής. Η ζωή του ανθρώπου βρίσκεται σε διαρκή κίνηση με αποτέλεσμα να παρασύρεται στους γρήγορους ρυθμούς της. Είναι λογικό και επόμενο να αλλάζει ο άνθρωπος στην προσπάθεια του να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα. Ανάλογα με τα βιώματα και τις εμπειρίες του καθενός διακρίνουμε το αν και κατά πόσο μπορεί να αλλάξει. Η αλλαγή μπορεί να είναι είτε μικρή είτε μεγάλη, είτε σοβαρή είτε λιγότερο σοβαρή. Πάντα όμως παίζει καθοριστικό ρόλο στη ζωή μας! Ας μην ξεχνάμε βέβαια πως κάποια αλλαγή δεν τείνει πάντα προς το καλύτερο αλλά και προς το χειρότερο. Και πάλι όμως, ο άνθρωπος αλλάζει γιατί όσο ζει μαθαίνει, μέσα από τα σωστά και τα λάθη, τις νίκες και τις ήττες, την αγάπη και τον πόνο. Από όλες τις εμπειρίες του, από κάθε άνθρωπο που συναντάει και θα συναντήσει… μαθαίνει!!!