Έχω ξεκινήσει από την προηγούμενη βδομάδα να γράφω για ταινίες που προβλήθηκαν μέσα στη χρονιά που μας πέρασε και προκάλεσαν εντύπωση, συνοδευόμενη συνήθως από βραβεία ή, έστω, υποψηφιότητες για τέτοια και επιτυχία. Σήμερα αποφάσισα να γράψω για μια από τις καλύτερες ταινίες του 2016, σκηνοθετημένη από ένα «βαρύ χαρτί» του Χόλιγουντ (Μελ Γκίμπσον), η οποία μεταφέρει τον όρο «αντιπολεμικό δράμα» σε άλλη διάσταση.
Αντιρρησίας Συνείδησης (Hacksaw Ridge. 2016)
Βιογραφικό δράμα, 136΄
Σκηνοθεσία: Mel Gibson
Σενάριο: Andrew Knight & Robert Schenkkan
Πρωταγωνιστούν: Andrew Garfield, Sam Worthington, Teresa Palmer
Η απίστευτη ιστορία του στρατιώτη Desmond Doss, του πρώτου αντιρρησία συνείδησης στην ιστορία των ΗΠΑ που τιμήθηκε με μετάλλιο ανδρείας για τις ηρωικές πράξεις του στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ο συμπαθής, ταλαντούχος και πάντα μετρημένος Andrew Garfield, γνωστός περισσότερο ως Spiderman στο ευρύ κινηματογραφικό κοινό, ήταν η κατάλληλη, όπως αποδείχθηκε, επιλογή για να υποδυθεί έναν (υπαρκτό) χαρακτήρα με αρκετά παρόμοια χαρακτηριστικά. Ο Desmond Doss, ήρωας του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου υπό τις πιο παράξενες συνθήκες, υπήρξε πάντα μετριόφρων, χαλαρός, αλλά ταυτόχρονα απίστευτα θαρραλέος, πατριώτης και αλτρουιστής.
Η ταινία περιγράφει τη ζωή του από μικρό παιδία, σε μια αγροτική οικογένεια του αμερικανικού νότου μ΄ έναν πατέρα (Hugo Weaving) σκληρό και ταλαιπωρημένο, μη μπορώντας να ξεπεράσει τις τραυματικές του εμπειρίες στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, και μια βαθύτατα θρησκευόμενη μητέρα που πέρασε τις αντιλήψεις τη και στο γιο της. Ενώ βρίσκει τον έρωτα της ζωής του και σχεδιάζει ένα νέο ξεκίνημα, γίνεται η επίθεση στο Περλ Χάρμπορ και αποφασίζει, όπως οι περισσότεροι συνομήλικοι συμπατριώτες του, να καταταγεί. Η διαφορά, ωστόσο, έγκειται στο γεγονός πως λόγω της πίστης του αρνείται να αφαιρέσει ζωές, ή έστω να κρατήσει όπλο, θέτοντας σε κίνδυνο την ομαλή (στα πλαίσια του πολέμου) θητεία του, αν και ούτε αυτό δείχνει ικανό να τον σταματήσει.
Δε μας προξένησε καμιά εντύπωση που είδαμε καλογυρισμένες σκηνές μάχης σε ταινία του Γκίμπσον, από τη στιγμή που ο τελευταίος έχει γυρίσει ταινίες όπως το οσκαρικό Braveheart (1995) και το επικό Apocalypto (2006, η τελευταία του μέχρι πρότινος ταινία). Τέτοιες σκηνές βέβαια βλέπουμε μόνο στη δεύτερη ώρα της ταινίας, καθώς ορθά ο σκηνοθέτης χρησιμοποιεί το πρώτο μισό για να μας δείξει, με το νοσταλγικό ύφος της εποχής, ποιος είναι ο ήρωας της ταινίας, τη ζωή του εν καιρώ ειρήνης, τους στόχους του, τις αντιλήψεις του και πώς τις απέκτησε, καθώς και την τιτάνια προσπάθεια, εν μέσω πολλών εμποδίων, που έκανε για να πείσει τους ανωτέρους του στον αμερικανικό στρατό να του δώσουν την ευκαιρία να γίνει… στρατιώτης (έστω και στην ιατρική βοήθεια) χωρίς όπλο.
Μετά λοιπόν από την πρώτη ώρα, στην οποία ο –υποψήφιος για Όσκαρ- Garfield δίνει ρεσιτάλ ερμηνείας, έρχεται ο Γκίμπσον να δώσει ρεσιτάλ σκηνοθεσίας για το υπόλοιπο της ταινίας. Η κόλαση της Οκινάουα, του νησιού για το οποίο τόσο αίμα έχυσαν Ιάπωνες και Αμερικάνοι την άνοιξη του 1945 και μνημονεύεται σε αμέτρητα έργα έκτοτε, αποδίδεται στην πιο ρεαλιστική αλλά καλλιτεχνική μορφή της. Όπως πρέπει να κάνει ένας σκηνοθέτης σε τέτοιες περιπτώσεις, οι περιγραφές του παγώνουν το αίμα, αλλά είναι απλά έξοχες.
Τέτοιες σκηνές πολέμου είχαμε, κατά τη γνώμη μου, να δούμε σε ταινία από τότε που ο Σπίλμπεργκ «κεντούσε» πίσω από την κάμερα στη Διάσωση του Στρατιώτη Ράιαν, 18 χρόνια πριν. Όσο για το τελευταίο μισάωρο, στο οποίο ξετυλίγεται με σχεδόν ανατριχιαστικό τρόπο η ηρωική προσπάθεια του Doss να σώσει όσες ζωές μπορεί αδιαφορώντας για τη δική του, αυτό αξίζει μια θέση σε λίστα με τις πιο συγκλονιστικές πολεμικές σκηνές που έχουμε δει στη μεγάλη οθόνη.
Υποψήφιος για 6 Όσκαρ, μεταξύ των οποίων οι κατηγορίες της Καλύτερης Ταινίας, Σκηνοθεσίας και Α΄ Ανδρικού, ο Αντιρρησίας Συνείδησης πιθανότατα θα καταλήξει με άδεια χέρια, όχι μόνο λόγω του… τυφώνα La, La, Land, αλλά και γιατί είναι μια πολύ καλή ταινία αλλά δεν ξεχωρίζει σε κάποιο συγκεκριμένο τομέα της. Θα πρόκειται για αδικία εάν συμβεί, πάντως, καθώς έχουμε να κάνουμε με μια από τις πιο αξιόλογες ταινίες του 2016, με πανέξυπνο και πρωτότυπο αντιπολεμικό μήνυμα και σκηνές που σου μένουν αξέχαστες.