Ενώ ο θρύλος του βασιλιά Αρθούρου και των ιπποτών της Στρογγυλής Τραπέζης παίζεται στους κινηματογράφους σε νέα έκδοση, που δεν τα πάει και τόσο καλά, θυμηθήκαμε μια… ιδιαίτερη μεταφορά της ιστορίας του Αρθούρου, με τη σφραγίδα των Monty Python.
Monty Python and the Holy Grail (1975) – Κωμωδία, 88΄
Σκηνοθεσία: Terry Gilliam & Terry Jones
Σενάριο: Terry Gilliam, Terry Jones, Graham Chapman, John Cleese, Eric Idle, Michael Palin
Πρωταγωνιστούν: Terry Gilliam, Terry Jones, Graham Chapman, John Cleese, Eric Idle, Michael Palin
Ο βασιλιάς Αρθούρος και οι ιππότες του ξεκινούν την αναζήτηση του Ιερού Δισκοπότηρου, αντιμετωπίζοντας περίεργα εμπόδια στο δρόμο τους.
Ακόμη και οι εξοικειωμένοι με το ιδιαίτερο βρετανικό χιούμορ της τρελοπαρέας των Monty Python δυσκολεύονται να βγάλουν νόημα με την ταινία αυτή, που αποτελεί μάλλον την πιο παλαβή κωμωδία που γυρίστηκε ποτέ. Είναι ίσως η μοναδική ταινία που κατορθώνει να βγάλει γέλιο ακόμη και με τους τίτλους έναρξης και λήξης, μια ταινία που σε βομβαρδίζει με ασυσχέτιστα μεταξύ τους αστεία, γύρω από μια προσχηματική υπόθεση (την ιστορία του Αρθούρου και των ιπποτών του) με πρωταγωνιστές φυσικά τους ίδιους τους Python, οι οποίοι υποδύονται αρκετούς ρόλους με τις πιο ευφάνταστες «μεσαιωνικές» μεταμφιέσεις.
Έχουμε και λέμε, λοιπόν, κατά σειράν εμφανίσεως: ιππότες που ιππεύουν χωρίς άλογα, μοναχοί που… αυτοκοπανιούνται, σοβινιστές και θρασύτατοι Γάλλοι ιππότες, σύγχρονοι ιστορικοί που δολοφονούνται από τους ιππότες του Αρθούρου, κάστρα σε βάλτους με παράξενους ενοίκους, ιππότες που λένε «Νι», μουσάτοι ταχυδακτυλουργοί, λαγοί-δολοφόνοι, σχεδιαστές τεράτων που ευτυχώς παθαίνουν καρδιακή προσβολή, και πολλά, πολλά άλλα. Αν δε σας φαίνονται ούτε σχετικά ούτε λογικά όλα αυτά, έχετε απόλυτο δίκιο.
Πιστεύω πως το πιο εύστοχο σχόλιο που έχει γραφεί για την ταινία αυτή είναι το «είναι αδιανόητο πως τα μυαλά έξι ανθρώπων σκέφτηκαν τόσες κοτσάνες μαζεμένες και, ακόμη χειρότερα, πως όλες αυτές οι κοτσάνες είναι ξεκαρδιστικά αστείες». Το χιούμορ, γενικότερα, δεν έχει λογική, και γι΄ αυτό το έργο θεωρείται μια από τις καλύτερες κωμωδίες όλων των εποχών: σε κάνει να πέφτεις κάτω απ΄ τα γέλια χωρίς καν να καταλαβαίνεις γιατί γελάς.
Το να προσπαθήσει κανείς να αναλύσει συμβατικά στοιχεία μιας ταινίας, όπως οι ερμηνείες και η σκηνοθεσία, στην ταινία αυτή είναι καθαρά άτοπο. Άλλωστε, σύμφωνα με τους τίτλους έναρξης, η ταινία σκηνοθετήθηκε από λάμα και άλλα συγγενικά είδη. Όλη η δουλειά εδώ είναι το αδιανόητο σενάριο, που σε βομβαρδίζει ανελέητα με αστεία μέχρι να μην αντέχεις άλλο. Η σκηνοθεσία των Terry Gilliam και Terry Jones, δύο εκ των έξι Python, πάντως, βάζει το… χεράκι της στην όλη παράνοια, εκμεταλλευόμενη το χαμηλό μπάτζετ και την τρέλα που διακατείχε τους δημιουργούς της.
Πολλοί έχουν προσπαθήσει να δημιουργήσουν μια ταινία με παρόμοιο χιούμορ με τούτη εδώ, αλλά κανείς δεν τα κατάφερε στον ίδιο βαθμό. Το χιούμορ των Monty Python είναι ασύνδετο, αυθόρμητο, εκλεπτυσμένα χοντροκομμένο, απλό, λιτό κι απέριττο, κι όμως τόσο ξεκαρδιστικό. Η έμπνευση και η φαντασία απλά δεν έχουν όρια ούτε τέλος, με τη λογική που κυριαρχεί να είναι «ό,τι μας έρχεται στο μυαλό το βάζουμε». Το γεγονός όμως ότι (σχεδόν) όλα αυτά που τους ήρθαν στο μυαλό και τα έβαλαν κάνουν εκατομμύρια θεατές να γελάνε εδώ και τέσσερις δεκαετίες, είναι η πραγματική μαγεία των Monty Python.
Εδώ μια προειδοποίηση, ενδεχομένως και προσγείωση από τα όσα διθυραμβικά γράφω για τους Python: αυτό το χιούμορ δε μπορεί να αρέσει σε όλους. Και δεν υπάρχει ενδιάμεσο. Οι Ιππότες της Ελεεινής Τραπέζης, όπως είναι η μάλλον άστοχη ελληνική μετάφραση της ταινίας, δε μπορούν να προκαλέσουν ανάμικτα συναισθήματα, ή θα γελάς μέχρι τελικής πτώσεως ή θα… αλλάξεις κανάλι στο πρώτο δεκάλεπτο. Προφανώς γι΄ αυτό δεν ευθύνονται οι δημιουργοί της ταινίας, αλλά η πολύ ιδιαίτερη φύση της κωμωδίας. Για όποιον του αρέσει αυτό το είδος χιούμορ, η ταινία είναι αψεγάδιαστη, με το μόνο «ελάττωμα» να εντοπίζεται στο γεγονός ότι ο βομβαρδισμός αστείων είναι τόσο ανελέητος που συχνά όταν εμφανίζεται ένα εσύ γελάς ακόμη με το προηγούμενο. Για όποιον δεν του αρέσει, είναι ό,τι πιο αδιάφορο έχει γυριστεί ποτέ.
Παρότι προσωπικά θεωρώ το φιλμ ό,τι καλύτερο έχουν γυρίσει οι Monty Python στη μακρά κωμική σταδιοδρομία τους, και γενικότερα μια από τις καλύτερες κωμωδίες όλων των εποχών, δε θα το πρότεινα σε κάποιον «πρωτάρη» σε τέτοιου στιλ κωμωδίες. Αντ΄ αυτού, καλύτερα να έβλεπε πρώτα στιγμιότυπα από το Ιπτάμενο Τσίρκο, τη σειρά του BBC που έκανε τους Python διάσημους, καθώς και την εξίσου έξοχη κωμωδία Life of Brian, και μετά να προχωρήσει σ΄ αυτό. Άλλωστε μιλάμε για το Άγιο Δισκοπότηρο, η απόκτησή του δε μπορεί να είναι εύκολη…
Βαθμολογία: 8,5/10
https://www.youtube.com/watch?v=cV0tCphFMr8