Πέρασαν κιόλας τέσσερα χρόνια από κείνη την καλοκαιρινή μέρα της 11ης Αυγούστου του 2014, όταν ο μεγάλος, ο αγαπημένος ηθοποιός Ρόμπιν Γουίλιαμς έδωσε τέλος στη ζωή του στην Καλιφόρνια. Στις γραμμές που ακολουθούν θα θυμηθούμε λίγα πράγματα για τον υπέροχο αυτό ηθοποιό και άνθρωπο και θα αναλύσουμε τρεις από τις πολλές ταινίες του που μας σημάδεψαν.
Ήταν βράδυ στην Ελλάδα όταν πληροφορήθηκα τον αιφνίδιο θάνατο του Γουίλιαμς, και αρχικά δυσκολευόμουν να το πιστέψω. Αυτός ο άνθρωπος, πάντα με το χαμόγελο, που πάντοτε μας δίδασκε να ζούμε και να αγαπάμε τη ζωή και τις ομορφιές της, έδωσε τέλος στη δική του; Αργότερα, βέβαια, όταν ήρθαν στο φως οι λεπτομέρειες για την ασθένεια που σταδιακά θα τον καθήλωνε σωματικά και πνευματικά, κατάλαβα πως ακριβώς αυτός ο τύπος ανθρώπου δε θα δίσταζε να δώσει τέλος, καθώς καταλάβαινε τη ζωή ως κάτι ευχάριστο κι έντονο και όχι ως μια ταλαιπωρία.
Ο Γουίλιαμς γεννήθηκε το 1951 στο Σικάγο και ξεκίνησε την καριέρα του στο stand-up comedy και αργότερα στην τηλεόραση κατά τη δεκαετία του ΄70. Το 1980 ξεκίνησε να παίζει κινηματογράφο και μέχρι το τέλος του αιώνα είχε παίξει σε μια σειρά από ταινίες που τον καταξίωσαν και έμειναν αξέχαστες στο κοινό. Αναφέρουμε ενδεικτικά: Καλημέρα Βιετνάμ (1987), Ο Κύκλος των Χαμένων Ποιητών (1989), Ξυπνήματα (1990), Αλαντίν (1992, χάρισε τη φωνή του στο ανεπανάληπτο τζίνι), Mrs. Doubtfire (1993), Jumanji (1995), Ο Ξεχωριστός Γουίλ Χάντινγκ (1997). Συνέχισε να γυρίζει ταινίες, καθώς και να παίζει στο θέατρο και την τηλεόραση μέχρι το θάνατό του (η τελευταία του ταινία κυκλοφόρησε ένα χρόνο μετά την αυτοκτονία του), αν και δεν επανέλαβε τις επιτυχίες των πρώτων χρόνων του.
Ο Γουίλιαμς μεγαλούργησε σ΄ένα ιδιαίτερο είδος ταινιών, μια μίξη κωμωδίας και δράματος στην οποία υποδυόταν τον αντισυμβατικό, γεμάτο ζωή, χιούμορ και όνειρα άνθρωπο που ερχόταν σε σύγκρουση με το συντηρητικό κατεστημένο. Ήταν εξίσου καλός και στα blockbuster, ενώ προς το τέλος της καριέρας του εμπλούτισε το ρεπερτόριο του με λιγότερο ανάλαφρους ρόλους. Θα μπορούσαμε να αφιερώσουμε ολόκληρη βιβλίο στις ερμηνείες του, αλλά θα σταθούμε σε τρεις, σ΄αυτές που κατά τη γνώμη μου η ερμηνεία του βρισκόταν πιο κοντά στο πρότυπο του χαμογελαστού, έξυπνου, εμπνευσμένου ανθρώπου που αγαπήσαμε.
Καλημέρα Βιετνάμ (1987) του Barry Levinson
Σάτιρα, 120΄
Με τους: Robin Williams, Forest Whitaker, Bruno Kirby
Ένας Αμερικανός ραδιοφωνικός εκφωνητής φτάνει στο Βιετνάμ, κατά τη διάρκεια του πολέμου, και προκαλεί αναστάτωση με το πανέξυπνο, αιχμηρό, αντίθετο με τη λογική του στρατού χιούμορ που διαποτίζει τις εκπομπές του.
Μια από τις καλύτερες ταινίες που γυρίστηκαν ποτέ για τον Πόλεμο του Βιετνάμ (και είναι πολλές), και αδιαμφισβήτητα η καλύτερη κωμωδία, η ξεκαρδιστική αυτή ταινία του οσκαρικού Μπάρι Λέβινσον (Rain Man) φέρει φαρδιά-πλατιά την υπογραφή του Ρόμπιν Γουίλιαμς. Υποδυόμενος τον Άντριαν Κρονάουερ (ιστορικό πρόσωπο, απεβίωσε πολύ πρόσφατα), ο Γουίλιαμς «κεντάει», γεμάτος ενέργεια, ταπεραμέντο και διάθεση για ανελέητη σάτιρα στα κακώς κείμενα του στρατού καθώς και στη φρίκη του πολέμου. Συνδυασμός και εναλλαγές μεταξύ σοβαρού και αστείου, λογικού και παραλόγου, η ταινία αποτελεί ταυτόχρονα μια εξαιρετική αντιπολεμική σάτιρα και μια προσωπική επιτυχία του Γουίλιαμς, ο οποίος καταξιώθηκε με τις ατάκες και τα καμώματά του.
Ο Κύκλος των Χαμένων Ποιητών (1989) του Peter Weir
Δράμα, 128΄
Με τους: Robin Williams, Robert Sean Leonard, Ethan Hawke
Ένας αντισυμβατικός καθηγητής Αγγλικών προσλαμβάνεται σ΄ένα φημισμένο, παλαιών αρχών σχολείο στο Βερμόντ και προσπαθεί να πείσει τους μαθητές για την αξία της ποίησης και της τέχνης, καθώς και να τους ενθαρρύνει να κυνηγήσουν τα όνειρά τους.
Από την κωμωδία στο δράμα, και στην πιο εμβληματική εμφάνιση του Ρόμπιν Γουίλιαμς στη μεγάλη οθόνη, αυτή για την οποία τον θυμόμαστε περισσότερο. Παίζοντας ξανά τον «παράλογο» σ΄έναν υπερβολικά λογικό –με την κακή έννοια- κόσμο, ο Γουίλιαμς εκστομίζει ατάκες-μαθήματα ζωής, γεμάτες έμπνευση, πάθος και αγάπη για τη ζωή. Ως καθηγητής John Keating ο Γουίλιαμς εμφανίζεται ως μέντορας, καθοδηγητής, δάσκαλος, μας μαθαίνει να κυνηγάμε τα όνειρά μας και να εκτιμούμε τα όμορφα πράγματα γύρω μας. Απόλυτος πρωταγωνιστής στο πρώτο μέρος της ταινίας, σταδιακά αφήνει τη σκυτάλη στους νεότερους συμπρωταγωνιστές του, και το δεύτερο μισό είναι εμφανώς πιο σκοτεινό, τραγικό και συγκλονιστικό, καταδεικνύοντας πως ακόμη και οι έξυπνες και όμορφες συμβουλές πρέπει να ακολουθούνται με προσοχή και σωστή δόση ρεαλισμού.
Ο Ξεχωριστός Γουίλ Χάντινγκ (1997) του Gus Van Sant
Δράμα, 126΄
Με τους: Matt Damon, Ben Affleck, Robin Williams
Ένας φτωχός νέος στη Μασαχουσέτη είναι μια κρυφή μαθηματική ιδιοφυία, την οποία ανακαλύπτει τυχαία ένας καθηγητής πανεπιστημίου. Ο τελευταίος διαπιστώνει ότι ο πρώτος χρειάζεται τη σωστή καθοδήγηση για να εκμεταλλευτεί το ταλέντο του, και τον εμπιστεύεται σ΄έναν ψυχολόγο φίλο του.
Η ταινία που έκανε διάσημους εν μία νυκτί τους Ματ Ντέιμον και Μπεν Άφλεκ χρωστάει πολλά στην παρουσία και την εκπληκτική ερμηνεία του Ρόμπιν Γουίλιαμς. Ξανά ως μέντορας-καθοδηγητής ενός ιδιοφυιούς αλλά προβληματισμένου νέου (Ντέιμον), ο Γουίλιαμς παραδίδει εκ νέου μαθήματα ζωής, με απολαυστικό συνδυασμό από μαύρο χιούμορ, διδακτικές ατάκες και συγκινητικές ιστορίες. Η χημεία του με τον άσημο τότε Ντέιμον είναι εκπληκτική κι είναι κρίμα που δεν απολαύσαμε ξανά το δίδυμο αυτό. Η ταινία συνολικά αποτελεί ένα υπέροχο δράμα γεμάτο συναισθηματική φόρτιση, αισιόδοξα μηνύματα και γλυκόπικρες εξελίξεις. Μπορεί να ξεχωρίζουν οι πρωταγωνιστές και σεναριογράφοι Ματ Ντέιμον και Μπεν Άφλεκ, οι οποίοι έγιναν γνωστοί χάρη στο φιλμ αυτό κι έκτοτε έχουν εξελιχθεί σε μεγάλους αστέρες της οθόνης, αλλά η εμφάνιση του Γουίλιαμς είναι αυτή που «δένει το γλυκό» και επιτρέπει στην ταινία να αφήσει το στίγμα της.