Έχετε ακούσει για το χρωμόσωμα Χ και το χρωμόσωμα Υ.Οι γυναίκες έχουν πάντα δύο χρωμοσώματα Χ(είναι δηλαδή ΧΧ) και οι άντρες έχουν πάντα ένα χρωμόσωμα Χ και ένα χρωμόσωμα Υ(είναι δηλαδή ΧΥ). Επομένως κάθε άντρας κληρονομεί το μοναδικό χρωμόσωμα Υ του από τον πατέρα του. Αυτό προκαλεί πρόβλημα, καθώς αν ένας άντρας δεν τεκνοποιήσει αγόρια, το χρωμόσωμα Υ του δεν θα κληρονομηθεί!
Γι’ αυτό ακριβώς και το χρωμόσωμα Υ είναι πολύτιμο για τους γενετιστές. Η μοναδικότητα του(σε αντίθεση με το Χ που είναι σε ζεύγη), το κάνει επιρρεπές σε μεταλλάξεις και εύκολο για να παρακολουθήσεις τον τρόπο κληρονόμησής του. Αυτές οι μεταλλάξεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να υπολογιστεί ο “χρωμοσωμικός Αδάμ” – ο πατέρας όλων των σύγχρονων αρσενικών. Πρέπει να ξεκαθαρίσουμε όμως ότι ο Αδάμ δεν σημαίνει ότι ήταν το μόνο αρσενικό όταν ζούσε. Απλώς τα χρωμοσώματα Υ όλων των αντρών σήμερα, προέρχονται από αυτόν και οι σύγχρονοι του Αδάμ δεν κληροδότησαν τα δικά τους Υ χρωμοσώματα ως εμάς. Πώς βρίσκεις όμως τον “Αδάμ”;
Πρώτα πρέπει να κατανοήσουμε τον τρόπο κληρονομικότητας. Μπορεί ο Α καυκάσιος και ο Β αφρικάνος να έχουν και οι δύο χρωμόσωμα Υ, αλλά διαφέρουν μεταξύ τους σε συγκεκριμένες περιοχές του χρωμοσώματος – λόγω μεταλλάξεων. Αυτές οι μεταλλάξεις συσσωρεύτηκαν ανά τους αιώνες, οπότε ένας άντρας πχ στο Κογκό πριν από 100,00 χρόνια που είχε μία συγκεκριμένη μετάλλαξη στο χρωμόσωμα Υ του, θα την κληρονομήσει στους απογόνους του. Οπότε αν ένας σύγχρονος κογκολέζος έχει τη συγκεκριμένη μετάλλαξη, σημαίνει ότι είναι απ’ ευθείας απόγονος εκείνου του προγονικού άντρα που πρωτοεμφάνισε τη μετάλλαξη.
Πώς βρίσκουμε όμως τον κοινό πρόγονο όλων των αντρών; Αναζητούμε τους πιο διαφορετικούς γενετικά άντρες. Όσο λιγότερες μεταλλάξεις είναι κοινές μεταξύ δύο ατόμων, τόσο πιο πίσω στο χρόνο θα μπορέσουμε να βρούμε τον κοινό τους πρόγονο. Γιατί αυτό; Καθώς οι μεταλλάξεις συσσωρεύονται όσο περνάει ο χρόνος, είναι αδύνατο δύο διαφορετικά είδη οργανισμών να υποστούν τις ίδιες μεταλλάξεις. Επομένως όσο περισσότερες μεταλλάξεις έχουν διαφορετικές δύο οργανισμοί, τόσο πιο παλιά στο παρελθόν βρίσκεται ο κοινός τους πρόγονος.
Έτσι μέχρι πριν από λίγο καιρό, ο κοινός “πατέρας” όλων των αντρών πιστευόταν ότι έζησε πριν από 60 με 140,000 χρόνια. Απ’ ό,τι φαίνεται όχι όμως ενός αφροαμερικανού ονόματι Albert Perry. Η συμπτωματική ανάλυση του γονιδιώματός του άλλαξε τα δεδομένα. Όταν οι γενετιστές παρατήρησαν το χρωμόσωμα Υ του, είδαν ότι διέφερε πάρα πολύ απ’ ότι είχαν δει μέχρι τότε. Για την ακρίβεια, παρόμοια μορφή εμφάνιζε μόνο με τα χρωμοσώματα Υ 11 άλλων αντρών στο Καμερούν, των οποίων το γονιδίωμα είχε χαρτογραφηθεί πρόσφατα. Από εκεί λοιπόν φαίνεται ότι προερχόταν ο πρόγονος του Perry.
Πότε υπολογίζεται όμως ότι ο συγκεκριμένος πρόγονος διαχωρίστηκε από τις χρωμοσωμικές δομές όλων εμάς των υπολοίπων; 338,00 χρόνια πριν.
Αυτό είναι πρόβλημα, διότι τα πρώτα απολιθώματα σύγχρονων ανθρώπων φτάνουν μόνο μέχρι 195,000 χρόνια πριν. Τί συμβαίνει τότε;
Μία μεγάλη πιθανότητα είναι ο Perry να κληρονόμησε το χρωμόσωμά του από ένα πληθυσμό αρχαϊκών ειδών ανθρωποειδών που αναπαράχθηκαν με τους πρώτους ανθρώπους, αλλά εξαφανίστηκαν έκτοτε. Δεν θα ήταν η πρώτη φορά (υπάρχουν ήδη δεδομένα που υποδεικνύουν αναπαραγωγές μεταξύ ανθρώπων και Νεάντερταλ ή ανθρώπων και Denisovans), και έχουν βρεθεί ακόμη σχετικά απολιθώματα που στηρίζουν αυτήν την άποψη.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι πρέπει να γίνουν και άλλες χαρτογραφήσεις γονιδιωμάτων στην περιοχή του Καμερούν, για να εξαχθούν ακόμη πιο ασφαλή συμπεράσματα.
(πηγές: http://bit.ly/XSNYrM)
Εικόνα: Μικροσκοπικο σε σχέση με το Χ χρωμόσωμα, το Υ φαίνεται να είναι πιο αρχαίο απ’ ότι νομίζαμε (πηγή: Pasieka/SPL)
