Κριτική της ταινίας Split

Υπάρχουν μερικές ταινίες που ξέρεις ότι δεν χρειάζεται να πεις πολλά λόγια για να τις περιγράψεις. Λέξεις όπως αριστούργημα, καταπληκτική και εξαιρετική είναι αρκετές για να γίνει αντιληπτή η κινηματογραφική τους αξία. Ειδικά αν σου αρέσουν τα έργα που ασχολούνται με χαρακτήρες που πάσχουν από διαταραχές προσωπικότητας και γίνεται προσπάθεια να φανεί πόσο μακριά από τους κοινωνικούς κανόνες και γενικά από το φυσιολογικό μπορούν να βρεθούν, σίγουρα δεν θα πρέπει να χάσεις την ταινία Split.

Η ιστορία μας ξεκινάει στο πάρτι γενεθλίων της Claire (Haley Lu Richardson). Η Claire κάλεσε όλους τους συμμαθητές της από την τάξη των καλλιτεχνικών της συμπεριλαμβανομένης της Casey Cooke (Anya Taylor-Joy) παρόλο που δεν ήταν φίλες. Όταν το πάρτι τελειώνει και κανένας δεν έχει έρθει να παραλάβει την Casey, ο πατέρας της Claire αποφασίζει να πάνε την Casey με το αμάξι σπίτι και ύστερα να επιστρέψουν στο δικό τους μαζί με την φίλη της κόρης του Marcia (Jessica Sula). Δεν προλαβαίνουν όμως να τα κάνουν όλα αυτά, γιατί ένας περίεργος τύπος (James McAvoy) απαγάγει τα τρία κορίτσια. Τόσο λόγω της συμπεριφοράς του όσο και χάρη στις επισκέψεις του στην Dr. Karen Fletcher (Betty Buckley) μαθαίνουμε ότι ο άνθρωπος αυτός έχει 23 διαφορετικές προσωπικότητες, οι οποίες όμως έχουν πολύ διαφορετικές απόψεις σε θέματα συμβίωσης, βίωσης γενικότερα και ιδεολογίας.

Σκηνοθέτης και σεναριογράφος είναι ο M. Night Shyamalan και έκανε άριστη δουλειά και στους δύο τομείς. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο το γεγονός ότι και στην ταινία The Sixth Sense, όπου είχε αναλάβει τις ίδιες αρμοδιότητες ήταν υποψήφιος για Oscar σκηνοθεσίας και σεναρίου. Έξυπνα πλάνα που χτίζουν την ένταση και αυξάνουν την αγωνία και το ενδιαφέρον του θεατή, όπως συμβαίνει όταν βλέπουμε ότι κάποιος πλησιάζει τον πατέρας της Clair, αλλά καταλαβαίνουμε ότι του επιτέθηκε μόνο επειδή η Casey βλέπει από το παράθυρο του συνοδηγού ότι η τούρτα που κρατούσε είχε βρεθεί στο έδαφος και μόνο τότε γυρνώντας το κεφάλι της ξέροντας ότι αυτός που μπήκε στο αυτοκίνητο δεν ήταν ο πατέρας, βλέπουμε το πρόσωπο του εγκληματία. Η σκηνή αυτή επίσης καταφέρνει να κάνει τον θεατή να αισθανθεί ότι και ο ίδιος έχει πέσει θύμα του εγκληματία, καθώς βλέπει τα γεγονότα μέσα από την οπτική ενός άλλου θύματος, της Casey. Ανεκτίμητα γίνονται έτσι και από αισθητικής άποψης τα διασκορπισμένα και θολά πλάνα που προβάλλονται κατά την αρχή της ταινίας, καθώς η Casey συνέρχεται από το αναισθησιογόνο που άθελά της είχε εισπνεύσει. Προχωρώντας στο σενάριο, πέρα ότι είναι ρεαλιστικό και υπάρχει ροή, είναι πολύ θετικό το γεγονός ότι παρουσιάζονται δύο πλευρές για κάθε θέμα, δείχνοντας έτσι τις απόψεις και την δεοντολογία των ηρώων. Παράδειγμα σε αυτό αποτελεί η σκηνή όπου η Claire και η Marcia δηλώνουν ότι θα πρέπει την επόμενη φορά που θα μπει ο απαγωγέας στο δωμάτιο να του επιτεθούν, ενώ η Casey κατανοώντας ότι είναι πολύ δυνατός υποστηρίζει ότι δεν θα πρέπει να κάνουν τίποτα. Γενικότερα, έγινε πολύ καλή και προσεκτική δουλειά στην συγγραφή του σεναρίου, καθώς όλα όσα συμβαίνουν ακόμα και τα υπερφυσικά γεγονότα έχουν μια λογική εξήγηση που έχει δοθεί. Με άλλα λόγια, ο θεατής δεν έχει απορίες ή κενά για την πλοκή της ιστορίας. Το μόνο ίσως που θα μπορούσε να αποδοθεί ξεκάθαρα και όχι να αφεθεί στην φαντασία του θεατή είναι η στάση και η δράση που έλαβε η Casey απέναντι στον θείο της προς το τέλος της ταινίας.

Πέρα από όλα αυτά, είναι η ερμηνεία του James McAvoy που ξεχωρίζει και απογειώνει την ταινία. Πρόκειται για έναν ηθοποιό που αν και έχει παίξει σε αρκετές ταινίες, όπως Becoming Jane, The Atonement, The Last King of Scotland και άλλες πολλές, δεν είναι πολύ ευρέως γνωστός. Παρόλα αυτά, το υποκριτικό του ταλέντο είναι μεγάλο και σε αυτή την ταινία φαίνεται σε όλο του το μεγαλείο. Η πρόκληση του να ζωντανέψει πολλές διαφορετικές προσωπικότητες επιτεύχθηκε με απόλυτη επιτυχία. Η στάση του σώματός του, οι κινήσεις και οι εκφράσεις του προσώπου του αλλάζουν ανάλογα με την προσωπικότητα του χαρακτήρα που θέλει κάθε φορά να υποδυθεί. Αλλάζει μάλιστα ακόμα και την φωνή και τον τρόπο ομιλίας του ανάλογα με τον χαρακτήρα. Ο πιο πετυχημένος είναι ο Hedwig, ένα εννιάχρονο αγόρι, γιατί η προφορά του δεν είναι τόσο καθαρή, αφού δυσκολεύεται να πει το -σ. Ανεξάρτητα από τις πολλαπλές προσωπικότητες που φέρνει στη ζωή, η ερμηνεία του είναι άκρως ρεαλιστική και πειστική. Αυτό γίνεται ιδιαίτερα κατανοητό στην σκηνή όπου είναι σε συνεδρία με την γιατρό και αυτή αντιλαμβάνεται ότι δεν είναι ο Barry μπροστά της, όπως ισχυρίζεται, αλλά μια άλλη πτυχή του χαρακτήρα του. Αν και προσπαθεί να την πείσει για το αντίθετο στο πρόσωπό του καταλαβαίνουμε ότι ψεύδεται, καθώς οι κινήσεις που κάνει με τα φρύδια του είναι αυτές που τον προδίδουν.

Συνοπτικά, το Split είναι μια ταινία που θα πρότεινα σε όλους άνω των 15 -μην ξεχνάμε ότι πρόκειται για μια ταινία τρόμου- γιατί ασχολείται με ένα ενδιαφέροντα και αμφιλεγόμενα θέματα, όπως είναι αυτό της διαταραχής προσωπικότητας αλλά και της κακοποίησης, και πρωταγωνιστεί ένας καταπληκτικός ηθοποιός, ο οποίος δίνει την ερμηνεία της ζωής του.