Ήταν στ’ αλήθεια προφήτες ή πρόκειται για μία διαβολική σύμπτωση;
Τις περισσότερες φορές, οι τραγουδοποιοί γράφουν για αυτό που ξέρουν καλύτερα: το σεξ, τα ναρκωτικά, το αλκοόλ και τα κορίτσια. Τέτοια πράγματα. Μερικές φορές όμως, πηγαίνουν λίγο πιο βαθιά και γράφουν τραγούδια που στοχεύουν στις αιώνιες αλήθειες της ζωής, δίνοντάς μας μαργαριτάρια σοφίας μέσα από τους στίχους και τα riffs, και μέσα από αυτές τις αιώνιες αλήθειες και τα αιώνια ερωτήματα της ζωής, μάς φρικάρουν όταν γράφουν τραγούδια που προφητεύουν τον θάνατό τους.
Και δεν εννοώ στίχους του στυλ “Μωρό μου θα πεθάνω σε 20-30 χρόνια από τώρα, οπότε έλα να προλάβουμε να κάνουμε σεξ” (sic!), αλλά εννοώ τραγούδια που έχουν στοιχεία όπως η αιτία του θανάτου τους, η ημερομηνία, αλλά και άλλες ανατριχιαστικές λεπτομέρειες. Ήταν στ’ αλήθεια προφήτες ή πρόκειται για μία διαβολική σύμπτωση; Όπως και να ’χει, είμαι βέβαιος πως όταν έγραφαν τα τραγούδια που προφήτευαν τον θάνατό τους, είχαν σίγουρα λυπημένα μάτια. Δεν μπορώ δηλαδή να φανταστώ ότι έγραφαν για θάνατο (τον δικό τους ή όχι, δεν έχει σημασία) και χαμογελούσαν του καλού καιρού…
Jimi Hendrix (1942-1970)
Δύο χρόνια πριν ο Jimi κυκλοφορήσει το ντεμπούτο άλμπουμ του “Are You Experienced”, έγραψε το “Ballad of Jimi” που δεν συμπεριλήφθηκε σε κανένα άλμπουμ, αυτό-μυθοποιώντας τον εαυτό του και οι “προφητείες” είναι εδώ:
“Many things he would try
For he knew soon he’d die,
Now Jimi’s gone, he’s not alone
His memory still lives on
Five years, this he said
He’s not gone, he’s just dead”
Ο Jimi πέθανε πέντε χρόνια αργότερα.
John Lennon (1940-1980)
Ο John αποσύρθηκε από τη μουσική στα 1975, μένοντας μακριά από τον μύθο του για να αναλάβει τη φροντίδα του γιου του. Πέντε χρόνια έκανε “οικιακά” όπως ο ίδιος έλεγε. Στα 1980 επέστρεψε στο στούντιο για να γράψει ένα σωρό τραγούδια που αρκετά απ’ αυτά τα γνωρίσαμε στο άλμπουμ “Double Fantasy”.
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ο John ήταν τόσο πολύ παραγωγικός, που πολλά από τα τραγούδια που έγραψε τότε, έμειναν ημιτελή. Μετά τον τραγικό του θάνατο τον Δεκέμβριο του 1980, το υλικό που βρέθηκε μπήκε στο μεταθανάτιο άλμπουμ “Milk and Honey” του 1984. Μέσα σ’ αυτό ήταν και το τραγούδι “Borrowed Time” που το εμπνεύστηκε από μία εφιαλτική ιστιοπλοΐα με αίσιο ευτυχώς τέλος.
Το “Borrowed Time” είναι το πρώτο τραγούδι που έγραψε όταν επέστρεψε από την πενταετή απουσία του και περιέχει τον στίχο:
“Living on borrowed time without a thought for tomorrow”
Ronnie Van Zant (1948-1977)
Με το άλμπουμ “Street Survivors” των Lynyrd Skynyrd, συμβαίνουν δύο πολύ παράξενα-πράγματα. Πρώτον, το εξώφυλλο δείχνει τη μπάντα να τυλίγεται στις φλόγες και δεύτερον, τρεις μέρες μετά την κυκλοφορία του, το αεροπλάνο της μπάντας έπεσε σκοτώνοντας τον Ronnie Van Zant και άλλους τέσσερις.
Τα υπόλοιπα βρίσκονται στο …προφητικό τραγούδι “That Smell”
και δεν ξέρω αν ο Ronnie μύριζε τα νύχια του όταν το έγραφε, αλλά οι στίχοι του είναι εδώ:
“Say you’ll be alright come tomorrow,
but tomorrow might not be here for you”
“Angel of darkness upon you”
“The smell of death surrounds you”.
Υποτίθεται ότι γράφτηκε σαν drug tune, αλλά τα γεγονότα της 20ής Οκτωβρίου του 1977 το κάνουν να ηχεί προφητικό.
Warren Zevon (1947-2003)
Δεκαέξι χρόνια πριν πεθάνει από καρκίνο του πνεύμονα στα 2003, ο Warren έγραψε το “Factory” για έναν εργάτη που προαναγγέλλει όμως τον δικό του θάνατο. Το έβαλε στο άλμπουμ “Sentimental Hygiene”, του 1987 και εξιστορεί τη ζωή ενός ανθρώπου που είναι εργάτης σε ένα εργοστάσιο αμιάντου και καταλήγει λέγοντας:
“Kickin’ asbestos in the factor
Punchin’ out Chryslers in the factory
Breathin’ that plastic in the factory”
Ο Warren πέθανε από προχωρημένο κακόηθες μεσοθηλίωμα, που προκαλείται από την έκθεση στον αμίαντο. Το θέμα βέβαια είναι, ότι ο Warren δεν εργάστηκε ποτέ σε κανένα εργοστάσιο και ειδικά αμιάντου, οπότε οι πιθανότητες για ανάπτυξη τέτοιου είδους καρκίνου, ήταν μηδενικές.
Παρ’ όλα αυτά, με το τραγούδι αυτό ο Warren προφήτεψε την αιτία του θανάτου του δεκαέξι χρόνια πριν να συμβεί.
Marc Bolan (1947-1977)
Ο Marc ήταν ένας ροκ σταρ που τραγουδούσε με τους T. Rex για συνηθισμένα πράγματα. Ενέπνευσε μια ολόκληρη λεγεώνα από οπαδούς να ακολουθούν την κάθε του λέξη και δεν ξέρω πόσοι ακολουθούσαν κατά γράμμα τους στίχους που έγραφε, αλλά από ότι τελικά απεδείχθη, τους έκανε πράξη ο ίδιος αφού στο τραγούδι “Solid Gold Easy Action” του 1972, προ-είδε τον θάνατό του που έγινε πέντε χρόνια αργότερα:
“Life is the same and it always will be
Easy as picking foxes from a tree”
Η πινακίδα κυκλοφορίας του Mini Cooper που επέβαινε o
Marc όταν σκοτώθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου του 1977, έγραφε “FOX 661L” και είχε όντως πέσει πάνω σε ένα δέντρο. Το Mini, το οδηγούσε η φίλη του, η Gloria Jones που έχασε τον έλεγχο του αυτοκινήτου.
Αρκετά χρόνια αργότερα που βρέθηκα στο Λονδίνο, ακολούθησα τη διαδρομή που έκανε το αυτοκίνητο, από την Berkeley Square μέχρι το Gypsy Lane, στο σημείο όπου βρίσκεται το μοιραίο πλατάνι, που από τότε το ονομάζουν “Bolan Tree” και που είναι γεμάτο από φωτογραφίες του Marc και αφιερώσεις των θαυμαστών του. Το δυστύχημα, στέρησε από τον Marc τη ζωή και από τη μουσική έναν σπουδαίο καλλιτέχνη που θα είχε σπουδαία εξέλιξη.
Υ.Γ. Όταν έστειλα στον εκδότη μου το καινούργιο μου βιβλίο για έκδοση με τίτλο “Οι Προφήτες με τα Λυπημένα Μάτια”, δεν προφήτευα με κανένα τρόπο το άρθρο αυτό, γιατί δεν ήξερα καν ότι θα το γράψω.
Αυτό σε βεβαιώνω πως είναι όντως μία σύμπτωση. Μπορεί τα μάτια μου να είναι –όπως μου λένε- λυπημένα (μελαγχολικά μάλλον), αλλά πάντως, προφήτης …δεν είμαι. Καρατσεκαρισμένο!
Γιώργος Μπιλικάς,
Storyteller.