Το bullying (εκφοβισμός) είναι μια επιθετική συμπεριφορά που εκδηλώνετε σκόπιμα και περιλαμβάνει μια ανισορροπία δύναμης και αντοχής. Ο εκφοβισμός είναι ένα πρόβλημα σχέσεων και απαιτεί λύση που να βασίζεται στις σχέσεις, μπορεί να συνεχίζεται με την πάροδο τον χρόνων και πολλές φορές μένει κρυφός, ενώ συνήθως δεν διακόπτεται αν δεν ληφθούν μέτρα.
Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερο αυξάνονται τα περιστατικά bullying (εκφοβισμός) που αποτελεί ένα παγκόσμιο φαινόμενο και λαμβάνει χώρα, κατά κύριο λόγο, στο σχολικό περιβάλλον χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ο εκφοβισμός σε διάφορες μορφές του δεν λαμβάνει χώρα στα υπόλοιπα πεδία της ανθρώπινης δραστηριότητας (εργασία, οικογενειακό περιβάλλον, κοινωνικό περιβάλλον).
Μορφές εκφοβισμού
Ο εκφοβισμός μπορεί να εκδηλωθεί σε διάφορες μορφές που άλλοτε αναγνωρίζονται εύκολα και αφορούν σε συμπεριφορές άμεσης επίθεσης και άλλοτε διακρίνονται δυσκολότερα και κυρίως μέσω των συνεπειών τους.
- Διαδικτυακός/Ηλεκτρονικός εκφοβισμός(cyberbullying)
- Σωματικός εκφοβισμός (physical bullying)
- Λεκτικός εκφοβισμός (verbal bullying)
- Σεξουαλικός εκφοβισμός (Sexual bullying)
- Συναισθηματικός/Ψυχολογικός εκφοβισμός (Psychology bullying)
Διαδικτυακός/Ηλεκτρονικός εκφοβισμός(cyberbullying)
Ο όρος διαδικτυακός εκφοβισμός αποτελεί πλέον ένα σύγχρονο ανησυχητικό κοινωνικό φαινόμενο. Η εκδήλωση αυτού του φαινόμενου συναντάται, σε ιστοσελίδες, σε ηλεκτρονική αλληλογραφία, σε δημόσιες διαδικτυακές συνομιλίες, σε ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης, σε κινητά τηλέφωνα, σε διαδικτυακά παιχνίδια κτλ.
Μερικές μορφές του διαδικτυακού εκφοβισμού
- Συνεχής διαδικτυακή παρακολούθηση
- Επαναλαμβανόμενη παρενόχληση με υβριστικά και απειλητικά μηνύματα
- Διάδοση ψευδών φημών
- Εκβιασμός
- Ανάρτηση προσωπικών στοιχείων
- Ανάρτηση και ανταλλαγή ντροπιαστικών, ταπεινωτικών εικόνων, βίντεο κλπ.
Σωματικός εκφοβισμός (physical bullying)
Αποτελεί άμεση μορφή εκδήλωσης του φαινομένου και αναφέρεται στην άσκηση σωματικής βίας, είτε αυτή είναι πραγματική, είτε είναι απειλητική κίνηση χωρίς άμεση επαφή. Παραδείγματα που μπορούν να θεωρηθούν σωματικός εκφοβισμός είναι η απειλή για άσκηση σωματικής βίας και πέταγμα αντικειμένων, ο περιορισμός και η παγίδευση.
Λεκτικός εκφοβισμός (verbal bullying)
Ο Λεκτικός εκφοβισμός περιγράφετε ως μια αρνητική δήλωση που απευθύνεται προς το θύμα. Χρησιμοποιείται συνήθως μέσω επαναλαμβανόμενων υβριστικών (ή μη) εκφράσεων, σχόλιων, απειλών προς ένα συγκεκριμένο άτομο που χαρακτηρίζεται αδύναμο να υπερασπιστεί τον εαυτό του και να αντιδράσει. Η λεκτική κακοποίηση γενικά δεν εκλαμβάνεται με την ίδια σοβαρότητα όπως οι άλλες μορφές κακοποίησης, επειδή δεν υπάρχουν ορατές αποδείξεις ότι έχει συμβεί. Στην πραγματικότητα όμως, η λεκτική κακοποίηση μπορεί να είναι το ίδιο επιζήμια στην υγεία κάποιου όπως η σωματική κακοποίηση.
Σεξουαλικός εκφοβισμός (Sexual bullying)
Σεξουαλικός εκφοβισμός είναι μορφή παρενόχλησης και εκφοβισμού είτε σωματική ή μη, οι οποία συμβαίνει σε σχέση με την σεξουαλική δραστηριότητα, το φύλο, το σώμα και με τον σεξουαλικό προσανατολισμό. Μπορεί να εκδηλώνετε σωματικά, λεκτικά και συναισθηματικά. Επίσης μπορεί να εκτείνεται από πειράγματα και σχόλια σεξουαλικού περιεχομένου μέχρι και σε σοβαρές σεξουαλικές επιθέσεις.
Συναισθηματικός/Ψυχολογικός εκφοβισμός (Psychology bullying)
Συναισθηματικός/Ψυχολογικός εκφοβισμός και οι δύο αποτελούν έμμεσες μορφές εκδήλωσης με συνέπεια να υπάρχουν δυσκολίες στην αναγνώριση και διαχείριση τους. Αποσκοπεί στην περιφρόνηση του άλλου, με στόχο την αποδυνάμωση και την υποταγή, τον έλεγχο και διατήρηση εξουσίας του θύτη προς το θύμα. Βέβαια χρειάζεται να τονίσουμε πως κάθε μορφή κακοποίησης είναι πρώτα ψυχολογική και οι συνέπειες της είναι σοβαρότερες, ακόμη και από την φυσική κακοποίηση. Τα άτομα που υφίστανται ψυχολογικό εκφοβισμό βιώνουν σκόπιμη απομόνωση και αποκλεισμό από κοινωνικές και άλλες δραστηριότητες και στον συναισθηματικό εκφοβισμό τα άτομα έρχονται αντιμέτωπα με ένα πλήθος αρνητικών συμπεριφορών που οδηγούν σε έντονη συναισθηματική πίεση.
Μερικά βήματα αντιμετώπισης του εκφοβισμού:
- Ενθάρρυνση του ατόμου να ζητήσει βοήθεια και υποστήριξη ώστε να σταματήσει τις ανεπιθύμητες συμπεριφορές.
- Προστασία και υποστήριξη των θυμάτων μέσω σαφών οδηγιών για την αντιμετώπιση συμπεριφορών εκφοβισμού.
- Παραπομπή σε ανάλογες υπηρεσίες ώστε να υποστηρίξουν ψυχολογικά το άτομο που υπέστη εκφοβισμό.
