Κρήτη: ένα νησί με ιστορία, παράδοση, φυσική ομορφιά, λογοτεχνία, μαχητικότητα και πάει λέγοντας. Τα καλοκαίρια αγαπάμε να αράζουμε στις τόσες διαφορετικές της αμμουδιές, να ξεσαλώνουμε στα παραλιακά χωριά, που την εποχή αυτή έχουν μετατραπεί σ’ ένα ολονύκτιο πάρτι ή τους χειμώνες να περνάμε την ώρα μας στα καζάνια. Ειδυλλιακές εικόνες. Θαυμάζουμε το αναγεννησιακό θέατρό της και τον Καζαντζάκη, που μας πηγαίνει σε σκέψεις περίτεχνες. Καλά όλα αυτά, όμως τι γίνεται σήμερα στο νησί αυτό;
Οι «απ’ έξω» θεωρούν ότι όλα κυλούν κανονικά. Ότι η Κρήτη εκσυγχρονίζεται μαζί με τον υπόλοιπο κόσμο. Αν έχουν στο μυαλό τους το Ηράκλειο τότε, ναι όλα κυλούν ομαλά. Γιατί αν μη τι άλλο το Ηράκλειο δεν θεωρείται τόσο Κρήτη όσο μια μικρότερη Αθήνα. Όποιος θέλει να δει τι πραγματικά εστί η Κρήτη, πρέπει να κοιτάξει πιο βαθιά, στα χωριά της. Εκεί βρίσκεται η παράδοσή της, εκεί και τα «παλληκάρια» της.
Μεγαλώνοντας σ’ ένα τέτοιο χωριό είδα πράγματα, που ένας άνθρωπος του 17ου αιώνα θα τα θεωρούσε νορμάλ. Αγόρια να βγάζουν μαχαίρια για να προστατέψουν την τιμή τους, κορίτσια να χουν σκοπό ζωής τις παντρειές και τα παιδιά, και μάλιστα να πραγματοποιούν τα όνειρά τους από την ηλικία των 15. Οι άντρες θεωρούν τη γυναίκα υπόδουλή τους, αλλά μόλις μπει η κουλούρα η γυναίκα μετατρέπεται σε αφέντρα. Όμως αυτό που είναι πιο ενοχλητικό από όλα είναι ο εθνικισμός τους. Θεωρούν ότι είναι ανώτεροι των υπόλοιπων Ελλήνων κι αυτό γιατί έχουν την Κρήτη, το νησί που βρίσκεται στο κέντρο του κόσμου, όπως λένε. Ανέχονται τον ξένο τουρίστα και σέβονται τις συνήθειές του(ίσως γιατί του αφήνουν τα λεφτά του) αλλά τον «ξένο» που θα πάει να μείνει μόνιμα εκεί και θα κρατήσει την καταγωγή του, ούτε να τον φτύσουν. Την έχθρα αυτή θα του την δείξουν με κάθε τρόπο κι η κυριότερη πηγή της έγκειται στο ότι αυτός ο ξένος δεν ενστερνίστηκε τα ήθη τους. Όποιος δεν ενστερνίζεται την παράδοση της Κρήτης είναι κατακριτέος γι’ αυτούς.
Όμως αυτά δεν φαίνονται παραέξω. Θεωρούν την Κρήτη ένα ειδυλλιακό μέρος και θαυμάζουν τα παλληκάρια της, χωρίς να ξέρουν ότι η παλληκαριά αυτή βασίζεται σε μία παράλογη βία. Θεωρώ ότι η κοινωνία του χωριού της Κρήτης προωθεί ένα σύστημα που βασίζεται στην ανομία, την ωμή βία, την αδικία και τον ρατσισμό. Κανείς δεν κάνει τίποτα γι’ αυτό, αντιθέτως μάλιστα προβάλλουν κατ’ εξακολούθηση την όμορφη εικόνα του νησιού χωρίς να θίγονται τα κοινωνικά προβλήματα. Δεν λέω βέβαια ότι κοινωνικές αδικίες γίνονται μόνο εκεί, απλά εκεί τις έχω δει εξ ιδίων ομμάτων. Πρέπει κάποτε να προβληθεί η άλλη όψη της Κρήτης.