Ο άνθρωπος που πασχίζει να ανταποκριθεί πλήρως στις ανάγκες της εργασίας του, που αγωνιά για την αποδοτικότητα του και έχει αφιερώσει ένα μεγάλο κομμάτι της ζωής του στην επαγγελματική του άνοδο βιώνει το άγχος και την ανασφάλεια για το αν ανταποκρίνεται στα καθήκοντα που του επιβάλλει η εργασία του, γνωρίζοντας τον ανταγωνισμό που επικρατεί. Ο σύγχρονος ρυθμός ζωής έχει εντατικοποιηθεί, οι αυξημένες ανάγκες της καθημερινότητας αποτελούν μάστιγα της εποχής που περιορίζουν τον ελεύθερο χρόνο του ανθρώπου που πρέπει να είναι προσηλωμένος στα εργασιακά του καθήκοντα και να επαγρυπνά με υπερεργασία και υπερωρίες που θα εξασφαλίσουν τον βιοπορισμό του.
Αποτελεί αδιαπραγμάτευτη άποψη πως ανέκαθεν ο ελεύθερος χρόνος ήταν πολύτιμος για κάθε άνθρωπο που αναζητά μια ένεση ζωής και ξεκούρασης που θα τον τονώσει και επαναφορτίσει ψυχικά. Ο ελεύθερος χρόνος είναι ένα βασικό δικαίωμα του εργαζομένου, που έχει κατοχυρωθεί και επίσημα από διεθνείς οργανισμούς και συμβάσεις ενώ συνθήκες εργασίας που έχουν συναφθεί το επικυρώνουν. Ο άνθρωπος επιζητεί τον ελεύθερο χρόνο για να χαλαρώσει το ρυθμό ζωής που πιέζει με εσωτερική ανησυχία και ανασφάλεια την ύπαρξη του. Θέλει οπωσδήποτε να απαλλαγεί από τη νευρικότητα και τις δυσάρεστες ψυχικές καταστάσεις ,που καθημερινά δοκιμάζει ενώ επιζητεί να ελευθερωθεί από τον ασφυκτικό και ανθυγιεινό χώρο της εργασίας του. Επιδιώκει να ανανεώσει τις δυνάμεις του ύστερα από την αδιάκοπη υπερένταση και το δυσβάστακτο φορτίο της ζωής του καθώς και να αναστραφεί με το φυσικό περιβάλλον και τον εσωτερικό του κόσμο ,από όπου έχει απομακρυνθεί με την τεχνολογική και βιομηχανική του ανάπτυξη. Ίσως τελικά θέλει να βρει την ευκαιρία με τον ελεύθερο του χρόνο να εμβαθύνει σε σκέψεις του και να επικοινωνήσει με τον εαυτό του.
Το ερώτημα που πάντα μας βασανίζει και κυριαρχεί στη σκέψη μας είναι «ποτέ θα βρω λίγο ελεύθερο χρόνο να αξιοποιήσω σε εμένα και σε διάφορες δραστηριότητες;» Πράγματι, υπό άλλες συνθήκες αναζητούσαμε λόγω του φόρτου εργασίας και του χρονοκτόνου περιβάλλοντος μανιωδώς μια περίοδο μέσα στο μήνα η στη διάρκεια της ημέρας για να εστιάσουμε στις προσωπικές μας ανάγκες και στον εαυτό μας. Συνειδητοποιούσαμε πως μόνο οι θρησκευτικές και άλλες γιορτές ,τα Σαββατοκύριακα ,οι ημέρες αργίας ,οι ετήσιες άδειες, οι περίοδοι που ήμασταν άνεργοι μας χάριζαν το προνόμιο να ανακάμψουμε ηθικά και να αναστηλωθούμε. Μέσα σε μια γεμάτη ημέρα πίεσης και δουλειάς τρέχαμε απεγνωσμένα να βρούμε έστω και λίγη ώρα για τον εαυτό μας. Και ξαφνικά, με αφορμή την εισβολή μιας πανδημίας που διαμόρφωσε το πρόγραμμά μας και ιεράρχησε τις ανάγκες μας βρισκόμαστε να έχουμε άπλετο ελεύθερο χρόνο για προσωπική μελέτη και ανασκαφή. Οι ρυθμοί ζωής άλλαξαν, η τηλεργασία και τηλεκπαίδευση μας έχουν διευκολύνει ,οι αποστάσεις που διανύαμε για εξόδους, φίλους, υποχρεώσεις έχουν καταργηθεί και μέσα σε αυτόν τον κυκεώνα υγειονομικής και οικονομικής μόνο που μας ελαφρύνει είναι ο ελεύθερος χρόνος που μπορούμε να διαθέσουμε στον εαυτό μας και σε κοντινούς μας ανθρώπους. Ίσως στην αρχή να είδαμε πως μόνο αυτό μπορεί να μας απολυτρώσει και συμφιλιώσει με τον εαυτό μας, γρήγορα όμως μας έκανε να διαμαρτυρηθούμε για τις μη εποικοδομητικές ώρες και την πλήξη που μας διακατέχει. Η πλήξη. Ο ελεύθερος χρόνος κυρίως τώρα ταυτίζεται με την πλήξη. Μια θάλασσα πλήξης φαίνεται να απειλεί να πλημμυρίσει το χρόνο της κοινωνίας. «Να περνάει ο καιρός», «να σκοτώσουμε τον καιρό», έτσι οργανώνεται η δολοφονία του χρόνου ,που τελικά πρόκειται για αυτοκτονία του δικού μας χρόνου, της δίκης μας ζωής. Πάντα οι ημέρες αργίας ήταν μέρες εξαλλοσύνης και κραιπάλης ,ημέρες ανίας και κατάθλιψης καθώς το χάος των διασκεδάσεων ,των πειρασμών ήταν η χειρότερη απειλή του ελεύθερου χρόνου μας. Κάποιος διανοούμενος είχε πει πως « αμίλητοι, αδιάφοροι, χωρίς την αίσθηση του μίσους η της αγάπης οι απόγονοι μας δε θα ξέρουν πια τι να κάνουν τη ζωή τους». Πράγματι ,σήμερα νιώθουμε να πλήττουμε στον άπλετο ελεύθερο χρόνο που διαθέτουμε λόγω των συνθηκών, γιατί έχουμε αποχαυνωθεί σε οθόνες, δεν καλλιεργούμε με ενδιαφέροντα τον ελεύθερο μας χρόνο αλλά βουλιάζουμε σε πολυθρόνες και στη μοναξιά ,έτοιμοι να κλειδωθούμε στο μπουντρούμι της ηθικό πνευματικής κατάρρευσης. Και αυτό που κάνουμε είναι να οικοδομούμε τα θεμέλια για την αλλοτρίωση, την ελαττωμένη αυτοεκτίμηση ,την αθλιότητα μιας γενιάς που αντί να ζει θα υποφέρει μια ύπαρξη με πολύ ελεύθερο χρόνο.
Κι όμως τώρα, την εποχή αυτή της πανδημίας ,πιο πολύ από ποτέ μπορούμε να γεμίσουμε τον ελεύθερο μας χρόνο με παρακολούθηση ταινιών, ομιλιών, διαλέξεων ,συμμετοχή στην οικογενειακή ζωή, που μέχρι ολίγου, ο ελάχιστος ελεύθερος χρόνος δε μας επέτρεπε να τον πολυχαρούμε. Αναμφισβήτητα, η ανάγνωση ενός βιβλίου στον ελεύθερό μας χρόνο θα συμβάλλει στη γενική μόρφωση και καλλιέργεια μας. Υπάρχουν σήμερα και κυκλοφορούν αξιόλογα βιβλία ,που προσανατολίζουν τον άνθρωπο στο σωστό όραμα ζωής και συμβάλλουν στην ανάπτυξη κλίσεων και ικανοτήτων του. Εξάλλου, ψυχαγωγία σημαίνει πως ο άνθρωπος άγεται, οδηγείται στην ανακάλυψη της ψυχής και επομένως στη διάσωση της. Ακόμη, τα μαστορέματα στον κήπο, οι κατασκευές, η μαγειρική ,η ενασχόληση με την τέχνη αποτελούν προσκόλληση και προκοπή σε οτιδήποτε χρειάζεται αυτό που λέμε μεράκι. Αυτή η ψυχική δίψα που νιώθει ο άνθρωπος όταν καταγίνεται με τα δικά του, αυτή είναι που δίνει όχι μονάχα την προκοπή αλλά τη δύναμη να θυσιάζεις χίλιες δυο χαρές για να βρεθείς μέσα στο δικό σου κόσμο ,είτε υλικός είναι αυτός είτε πνευματικός. Ακόμη και τώρα πρέπει να βγαίνουμε από τα διαμερίσματα των πολυκατοικιών μας και να εγκαταλείπουμε τα μπετόν αρμέ ,που φυλακίζουν τη ζωή μας τις περισσότερες ώρες του εικοσιτετράωρου. Πρέπει να βγαίνουμε στο φυσικό μας περιβάλλον και να απολαύσουμε τη φύση με τον αθλητισμό και τις βόλτες που δικαίως αποτελούν καταφύγιο της πλήξης και της μονότονης ρουτίνας μας.
Ο ελεύθερος χρόνος έν καιρώ πανδημίας θα συντελέσει στη μεταμόρφωση της ζωής μας. Τώρα είναι πολύ νωρίς να το καταλάβουμε. Αύριο όμως θα είναι πολύ αργά, αν δεν τον έχουμε αξιοποιήσει. Δεν είναι ανάγκη να είμαστε με τους τελευταίους.
Tο παρόν άρθρο, όπως και κάθε άλλο στην ιστοσελίδα, αντικατοπτρίζει τις απόψεις του αρθρογράφου και όχι απαραίτητα του newsfilter.gr
