Η συγγραφέας Αλεξάνδρα Μητσιάλη, με δυναμική παρουσία στο παιδικό και το νεανικό βιβλίο, απαντά στις ερωτήσεις μου για την συγγραφική της πορεία αλλά και τα σεμινάρια δημιουργικής γραφής του Ιανού.
Κα Μητσιάλη, έχετε δυναμική παρουσία στο παιδικό – νεανικό βιβλίο. Πείτε μας τι μπορεί να προκαλέσει πηγή έμπνευσης για τα έργα σας;
Ο κόσμος γύρω μου και ο κόσμος μέσα μου. Όλα όσα συλλαμβάνονται με τις αισθήσεις μου να υπάρχουν και να συμβαίνουν και κυρίως αυτά που, για τον τρόπο που αντιλαμβάνομαι τη ζωή, μου φαίνονται αδιανόητα. «Οι στίχοι μου είναι βέλη που εξακοντίζονται ενάντια σε ένα κόσμο που είναι αντίθετος με τη συνείδησή μου», όπως έγραψε κάποτε ο Ελύτης.
Απευθύνεστε σε ένα απαιτητικό κοινό, όπως είναι οι νέοι. Πόσο δύσκολη είναι η προσέγγισή τους μέσα από το βιβλίο;
Δεν ξέρω αν νέοι είναι ένα απαιτητικό κοινό. Οι νέοι βάλλονται αλύπητα από τη βιομηχανία του θεάματος, που πέφτει πάνω τους πάση δυνάμει, για να χρησιμοποιήσω στρατιωτική ορολογία, μια που νομίζω ότι πρόκειται κυριολεκτικά για ένα κατακτητικό πόλεμο: τηλεοπτικές εκπομπές (GNTM, Bachelor κτλ), μουσικά υποπροϊόντα όπως η trap, η μόδα των influencers διαφημιστών, διαδικτυακές πλατφόρμες που σεξουαλικοποιούν κάθε πτυχή της ζωής και επιβάλλουν εικονικές ταυτότητες και σχέσεις από πολύ μικρή ηλικία… Η βιομηχανία του θεάματος δημιουργεί ένα περιβάλλον που «μιλά» στους νέους με πολύ διαφορετικό τρόπο από αυτόν που χρησιμοποιεί το βιβλίο. Συνεπώς, όντως η προσέγγισή τους γίνεται μια δύσκολη υπόθεση που χρειάζεται μεσολαβητές, γέφυρες, συνδέσμους όπως οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί, προκειμένου να φτάσει η φωνή του βιβλίου στους νέους, προκειμένου να δοθεί σε αυτή τη φωνή μια ευκαιρία να κινήσει το ενδιαφέρον τους, να γοητεύσει, να τους κερδίσει… Χρειάζεται βεβαίως και μια κεντρική υποστηρικτική πολιτική για το βιβλίο που λάμπει δια της απουσίας της.
Τα βιβλία σας είναι προϊόν μυθοπλασίας ή λόγω της ειδικότητας σας ως φιλόλογος εμπεριέχουν και αληθινά στοιχεία;
Φαντασία και πραγματικότητα, πραγματικότητα και φαντασία διαπλέκονται και συμπλέουν στην λογοτεχνία. Και ο τρόπος με τον οποίο γίνεται η σύνδεσή τους είναι υπόθεση κυρίως της έμπνευσης και της συγγραφικής ικανότητας. Ο συγγραφέας είναι κοινωνικό και πολιτικό υποκείμενο, έχει μία υλική, σωματική ζωή μέσα στην κοινότητα, όπως και όλοι οι άλλοι, η οποία είτε το αντιλαμβάνεται είτε όχι του προσκομίζει ακατάπαυστα την πρώτη ύλη των συναισθημάτων και των σκέψεων του, που μετατοπίζονται, μεταπλάθονται, μετουσιώνονται ανάλογα με τις περιστάσεις, τις ανάγκες, τις δυνατότητές του, σε μυθοπλαστικές αναπαραστάσεις μέσα από τις οποίες δημιουργεί και αφηγείται τις ιστορίες του.
Υπάρχει κάποιο από τα έργα σας που κατέχει στην προσωπική σας πυραμίδα την κορυφή και αν ναι, γιατί;
Υπάρχει μάλλον ένα από τα έργα μου που κατέχει μια ξεχωριστή θέση στην πυραμίδα των προτιμήσεων των αναγνωστών μου και αυτό είναι, απ’ ό,τι φαίνεται, οι Ξυπόλυτοι Ήρωες. Η ιστορία του Τάκη και των ορφανών του Παπάφειου, η ιστορία της Αλέγρα και των εβραίων της Σαλονίκης, η ιστορία του Άρη και της Αντίστασης στις ναζιστικές δυνάμεις κατοχής αλλά και του δοσιλογισμού την περίοδο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, αγαπήθηκε και διαβάζεται πολύ. Και αυτό νομίζω δείχνει, εκτός των άλλων, την ανάγκη να αναψηλαφούμε και να αναδιηγούμαστε το παρελθόν φωτίζοντας σκοτεινές πλευρές του, φέρνοντας στο φως τις αποσιωπημένες αλήθειες του.
Μιλήστε μας για τα σεμινάρια δημιουργικής γραφής του Ιανού. Ποια ανάγκη σας ώθησε σε αυτή την εποικοδομητική συνεργασία;
Η ανάγκη της επικοινωνίας με ανθρώπους που αγαπούν τη λογοτεχνία και ενδιαφέρονται για τη συγγραφή, καθώς και η πρόκληση της νέας εμπειρίας. Κάθε νέα εμπειρία είναι ένας εμπλουτισμός, μια καινούρια συγκρότηση, μια ορατότητα στη ζωή και στους ανθρώπους της που ανακαλύπτεις και σε τροφοδοτεί πολλαπλώς.
Τι είναι αυτό που θα επιδιώξετε να μεταλαμπαδεύσετε στους συμμετέχοντες στα σεμινάρια;
Σε αυτές τις δέκα τρίωρες συναντήσεις θα συζητήσουμε με την ομάδα μία σειρά από καίρια θέματα που έχουν να κάνουν με τη συγγραφή, όπως τους τρόπους με τους οποίους συναντιούνται και συνεργάζονται η έμπνευση και η τεχνική για να φτιαχτεί μια ιστορία, τον ρόλο της αλληγορίας και του ρεαλισμού στην παιδική λογοτεχνία και το πώς μιλούμε στα παιδιά για επίκαιρα θέματα κρατώντας την αναγκαία ισορροπία, το πώς επιλέγουμε τα πρόσωπα των ιστοριών μας, πώς τα διαμορφώνουμε αλλά και πώς ζωντανεύουν και συχνά μας οδηγούν τα ίδια ανοίγοντας δρόμους μέσα στην πλοκή, το πώς χειριζόμαστε τους τόπους και τους χρόνους δίνοντας εικόνα και κίνηση στην ιστορία μας, το πώς βελτιώνουμε τα κείμενά μας και το πότε είμαστε έτοιμοι/ες να κάνουμε το επόμενο βήμα, το πώς και το γιατί γνωστοί συγγραφείς επέλεξαν την παιδική και νεανική λογοτεχνία και το ποιοι είναι οι δρόμοι και τα μονοπάτια στο έργο τους. Οι υποχρεώσεις της ομάδας θα είναι αναγνωστικές και συγγραφικές. Οι ενδιαφερόμενες και οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να μπαίνουν και να αναζητούν το σεμινάριο στο site του Ιανού ( https://www.ianos-seminaria.gr/el/market/category/1041 & https://www.ianos-seminaria.gr/el/market/product/8653 ) και να επικοινωνούν με ηλεκτρονικό μήνυμα ή διαμέσου τηλεφώνου με τον υπεύθυνο.
Ποια τα μελλοντικά σας λογοτεχνικά σχέδια;
Γράφω ένα μυθιστόρημα. Λεπτομέρειες και αποκαλύψεις, όμως, πριν την ολοκλήρωσή του απαγορεύονται αυστηρά.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Η Αλεξάνδρα Μητσιάλη μεγάλωσε στην Κέρκυρα και ζει στη Θεσσαλονίκη. Είναι απόφοιτος της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ και διδάκτορας Παιδαγωγικής. Εργάζεται στη Δευτεροβάθμια και στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Έχει εκδώσει βιβλία για παιδιά, μυθιστορήματα για νέους και ενήλικες, έχει δημοσιεύσει διηγήματα σε λογοτεχνικά περιοδικά και κατά καιρούς αρθρογραφεί στον ηλεκτρονικό και έντυπο τύπο.
Το μυθιστόρημά της Θα σε σώσω ό,τι κι αν γίνει τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας για Νέους το 2014, ενώ το μυθιστόρημα της Ξυπόλυτοι Ήρωες τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας για Νέους το 2017 και απέσπασε, επίσης, το Βραβείο Νεανικού Μυθιστορήματος από το ελληνικό τμήμα της IBBY την ίδια χρονιά.
Κατερίνα Σιδέρη
