Η αλήθεια είναι ότι δεν ξέρω πώς καταφέραμε να επιβιώσουμε. Ήμαστε μια γενιά σε αναμονή: περάσαμε την παιδική μας ηλικία περιμένοντας. Έπρεπε να περιμένουμε δύο ώρες μετά το φαγητό πριν κολυμπήσουμε, δύο ώρες μεσημεριανό ύπνο για να ξεκουραστούμε και τις Κυριακές έπρεπε να μείνουμε νηστικοί όλο το πρωί για να κοινωνήσουμε. Ακόμα και οι πόνοι περνούσαν με την αναμονή.
Κοιτάζοντας πίσω, είναι δύσκολο να πιστέψουμε ότι είμαστε ακόμα ζωντανοί. Εμείς ταξιδεύαμε σε αυτοκίνητα χωρίς ζώνες ασφαλείας και αερόσακους. Κάναμε ταξίδια 10 και 12 ωρών, πέντε άτομα σε ένα Φιατάκι και δεν υποφέραμε από το «σύνδρομο της τουριστικής θέσης». Δεν είχαμε πόρτες, παράθυρα, ντουλάπια και μπουκάλια φαρμάκων ασφαλείας για τα παιδιά. Ανεβαίναμε στα ποδήλατα χωρίς κράνη και προστατευτικά, κάναμε ωτο-στοπ, καβαλάγαμε μοτοσικλέτες χωρίς δίπλωμα. Οι κούνιες ήταν φτιαγμένες από μέταλλο και είχαν κοφτερές γωνίες. Ακόμα και τα παιχνίδια μας ήταν βίαια. Περνάγαμε ώρες κατασκευάζοντας αυτοσχέδια αυτοκίνητα για να κάνουμε κόντρες κατρακυλώντας σε κάποια κατηφόρα και μόνο τότε ανακαλύπταμε ότι είχαμε ξεχάσει να βάλουμε φρένα.Παίζαμε «μακριά γαϊδούρα» και κανείς μας δεν έπαθε κήλη ή εξάρθρωση. Βγαίναμε από το σπίτι τρέχοντας το πρωί, παίζαμε όλη τη μέρα και δεν γυρνούσαμε στο σπίτι παρά μόνο αφού είχαν ανάψει τα φώτα στους δρόμους. Κανείς δεν μπορούσε να μας βρει. Τότε δεν υπήρχαν κινητά. Σπάγαμε τα κόκκαλα και τα δόντια μας και δεν υπήρχε κανένας νόμος για να τιμωρήσει τους «υπεύθυνους». Ανοίγανε κεφάλια όταν παίζαμε πόλεμο με πέτρες και ξύλα και δεν έτρεχε τίποτα. Ήταν κάτι συνηθισμένο για παιδιά και όλα θεραπεύονταν με λίγο ιώδιο ή μερικά ράμματα.
Δεν υπήρχε κάποιος να κατηγορήσεις παρά μόνο ο εαυτός σου. Είχαμε καυγάδες και κάναμε καζούρα ο ένας στον άλλος και μάθαμε να το ξεπερνάμε. Τρώγαμε γλυκά και πίναμε αναψυκτικά, αλλά δεν ήμασταν παχύσαρκοι. Ίσως κάποιος από εμάς να ήταν χοντρός και αυτό ήταν όλο. Μοιραζόμασταν μπουκάλια νερό ή αναψυκτικά ή οποιοδήποτε ποτό και κανένας μας δεν έπαθε τίποτα. Καμιά φορά κολλάγαμε ψείρες στο σχολείο και οι μητέρες μας το αντιμετώπιζαν πλένοντάς μας το κεφάλι με ζεστό ξύδι. Δεν είχαμε Playstations, Nintendo 64, 99 τηλεοπτικά κανάλια, βιντεοταινίες με ήχο surround, υπολογιστές ή Ιnternet.
Εμείς είχαμε φίλους. Κανονίζαμε να βγούμε μαζί τους και βγαίναμε. Καμιά φορά δεν κανονίζαμε τίποτα, απλά βγαίναμε στο δρόμο και εκεί συναντιόμασταν για να παίξουμε κυνηγητό, κρυφτό, αμπάριζα… μέχρι εκεί έφτανε η τεχνολογία. Περνούσαμε τη μέρα μας έξω, τρέχοντας και παίζοντας. Φτιάχναμε παιχνίδια μόνοι μας από ξύλα. Χάσαμε χιλιάδες μπάλες ποδοσφαίρου. Πίναμε νερό κατευθείαν από τη βρύση, όχι εμφιαλωμένο, και κάποιοι έβαζαν τα χείλη τους πάνω στη βρύση. Κυνηγούσαμε σαύρες και πουλιά με αεροβόλα στην εξοχή, παρά το ότι ήμασταν ανήλικοι και δεν υπήρχαν ενήλικοι για να μας επιβλέπουν. Πηγαίναμε με το ποδήλατο ή περπατώντας μέχρι τα σπίτια των φίλων και τους φωνάζαμε από την πόρτα.
Φανταστείτε το! Χωρίς να ζητήσουμε άδεια από τους γονείς μας, ολομόναχοι εκεί έξω στο σκληρό αυτό κόσμο!Χωρίς κανέναν υπεύθυνο! Πώς τα καταφέραμε; Στα σχολικά παιχνίδια συμμετείχαν όλοι και όσοι δεν έπαιρναν μέρος έπρεπε να συμβιβαστούν με την απογοήτευση. Κάποιοι δεν ήταν τόσο καλοί μαθητές όσο άλλοι και έπρεπε να μείνουν στην ίδια τάξη.Δεν υπήρχαν ειδικά τεστ για να περάσουν όλοι. Κάναμε διακοπές τρεις μήνες τα καλοκαίρια και περνούσαμε ατέλειωτες ώρες στην παραλία χωρίς αντηλιακή κρέμα με δείκτη προστασίας 30 και χωρίς μαθήματα ιστιοπλοΐας, τένις ή γκολφ. Φτιάχναμε όμως φανταστικά κάστρα στην άμμο και ψαρεύαμε με ένα αγκίστρι και μια πετονιά. Ρίχναμε τα κορίτσια κυνηγώντας τα για να τους βάλουμε χέρι, όχι πιάνοντας κουβέντα σε κάποιο chat room και γράφοντας ; ) : D : P. Είχαμε ελευθερία, αποτυχία, επιτυχία και υπευθυνότητα και μέσα από όλα αυτά μάθαμε και ωριμάσαμε.
Δεν θα πρέπει να μας παραξενεύει που τα σημερινά παιδιά είναι κακομαθημένα και χαζοχαρούμενα. Αν εσύ είσαι από τους «παλιούς»… συγχαρητήρια! Είχες την τύχη να μεγαλώσεις σαν παιδί…
Σημείωση: Το κείμενο αυτό έφτασε στα χέρια μου μέσω e-mail, οπότε δεν γνωρίζω τον συγγραφέα. Αν μπορεί κάποιος να συνεισφέρει σε αυτό, ας αφήσει ένα σχόλιο. Ευχαριστώ.
13 Comments
kbee
Το κείμενο είναι απλά τέλειο! Τα λέει έτσι όπως είναι, αν και γεννήθηκα το 86
kostas
καλο κειμενο! αλλα με λιγη υπερβολη. εγω ειμαι το 83. χαιρομαι που ο κοσμος αλλαζει και παντα θεωρω το καινουριο καλυτερο. δεν ηταν ολα ωραια και τοτε
asynadak
Συμφωνώ με τον Κώστα εν μέρη. Σίγουρα δεν ήταν όλα ωραία… ωστόσο στις μέρες μας εκτός από το να διορθώνουμε τα άσχημα, το οποίο είναι και το επιδιωκόμενο, τείνουμε να παραμερίζουμε και τα ωραία!
Το κείμενο διατυπώνει μία απλότητα και μία ελευθερία που στις μέρες μας δεν υπάρχει. Εγώ προσωπικά θα την προτιμούσα.
Mathis
Εγώ είμαι του 1986 αλλά όλα αυτά που γράφονται στο κείμενο τα έχω στη σκέψη μου σαν βιώματα ενώ ο επίλογος του δεν θα μπορούσε να είναι πιο εύστοχος. Συνήθως τείνουμε να ωραιοποιούμε το παρελθόν γιατί θέλουμε να θυμόμαστε μόνο τα καλά. Ειδικά όταν πρόκειται για την παιδική μας ηλικία, όπου κυρίως αναφέρεται το κείμενο, όλους μας πιάνει μια νοσταλγία. Όμως, είναι αλήθεια, νιώθεις ότι από τότε τίποτα δεν έχει μείνει ίδιο. Πολλές από τις διαφορές αποτελούν απεικονήσεις του ίδιου προβλήματος. Από που να αρχίσεις και που να τελειώσεις. Ήταν οι εποχές που έπαιζες ποδοσφαιρο στις αλάνες και στο τσαϊλι με τον Κεραυνό Κατσαμπά της διπλανής γειτονιάς και με ένα πέσιμο γδερνόσουν, δεν ήταν ακόμα της μόδας τα 5×5. Πήγαινες στο χωριό σου και μαζευόσουν με τα παιδιά στην πλατεία για να σαχλαμαρίσεις, τότε που οι σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων ήταν κατά πολύ πιο άμεσες, τότε που το βρίσιμο σήμαινε αυτόματα ότι αυτός που βρίζει είναι αλήτης κι όχι μάγκας. Αυτός που κάπνιζε ήταν “περίεργος” κι όχι μούρη. Πήγαινες αγγλικά, κολυμβητήριο, ωδείο, κλπ. και δεν πήγαινες να μάθαίνεις πληροφορική, ισπανικά κλπ.. Έβλεπες σε βιντεοκασέτες το Μόνος στο Σπίτι και τη Mary Poppins κι όχι το Σχιζοφρενής δολοφόνος με το πριόνι. Έπαιζες Super Nintendo Donkey Kong Country και PacMan κι όχι Manager και Resident Evil. Λαχταρούσες να έρθει το καλοκαίρι να πας 15 μέρες διακοπές να κάνεις βουτιές από εκείνο τον ψηλό βράχο κι όχι να πας για ένα σαββατοκύριακο γιατί η σχολή έχει καταλήψεις κι η τριπλή εξεταστική αρχίζει 20 Αυγούστου. Ο δρόμος για τον τόπο διακοπών ήταν ακόμα χωματόδρομος και στη θάλασσα φοβόσουν μην πατήσεις αχινό ή να μη σε τσιμπήσει τσούχτρα, τώρα δεν υπάρχει ούτε λέπι. Τότε που οι γονείς σου ήταν νέοι με όρεξη, όχι σαν τώρα που μπαίνουν στην 3η ηλικία. Έτρωγες γαριδάκια Extra, έπαιρνες Κουκουρούκου για να συμπληρώσεις τα αυτοκόλλητα Panini στο άλμπουμ των Φλίντστοουνς αλλά υπήρχε υγιεινό φαγητό στο σπίτι, το σουβλάκι κι η πίτσα ήταν πιο σπάνια άρα και πιο νόστιμα, delivery έπρεπε να κάνεις ο ίδιος. Στην τηλεόραση βλέπαμε τους Απαράδεκτους κι όχι το Big Brother. Έβαζες δυναμιτάκια σε γκαζάκια να δεις πόσο ψηλά θα φτάσουν. Χρειάζεται μέρες για να τα γράψεις όλα. Θέλω να σταθώ όμως λίγο στην ουσία που δεν είναι άλλη από το ότι οι νέοι άνθρωποι γίνονται όλο και πιο ρηχοί, επιθετικοί και κλειστοί. Χάνουν το δρόμο προς τις αξίες της ζωής, καθώς οι σειρήνες της διαδρομής αυξάνονται ολοένα και περισσότερο. Κι αντί να βάζουμε ωτασπίδες μπροστά στον κίνδυνο, μπαίνουμε κι εμείς στο χορό. Και το λέω εγώ που είμαι 21 χρόνων και δεν θεωρούμαι δα και κανάς παππούς για να διατυμπανίζω επίμονα την αθωώτητα των 70’s. Και σ’ αυτό δεν θα ρίξουμε φυσικά την ευθύνη στην τεχνολογία, δεν θα ρίξουμε για παράδειγμα την ευθύνη στο Fast Food που ανακάλυψε τα Pizzaburgers και άνοιξε παραδίπλα αλλά στην σημερινή οικογένεια, τη βάση της κοινωνίας, που δεν ξέρει να μαγειρέψει ένα φαγητό της προκοπής, που βολεύτηκε με το γρήγορο φαγητό, που δεν φρόντισε να δημιουργήσει τις συνθήκες ώστε να τρώει υγιεινά. Άλλωστε το Fast Food εμείς το ανοίγουμε κι εμείς το κλείνουμε αν θέλουμε. Αποτυγχάνει πλέον η οικογένεια να προστατέψει τα νέα μέλη της κοινωνίας γιατί δεν μπορεί να προστατέψει τον ίδιο της τον εαυτό. Διαλυμένες οικογένειες παντού θα δείτε αν κάνετε μια μίνι αξιολόγηση, μην γελιέστε. Και να σκεφτεί κανείς ότι είμαστε στην Ελλάδα που διαφημίζει τα ιδανικά της οικογένειας. Άραγε θα σταματήσει ο κατήφορος κι αν ναι τι σφαλιάρα πρέπει να φάμε για να σταματήσει? Πώς θα είναι κατάσταση μετά από 20 χρόνια? Περιμένω σχόλια, θα ήμε ενδιέφεραν κι άλλες απόψεις επί του θέματος.
HARRRIS
Εγω ειμαι του 88!!Απο τα χανια τησ κρητησ και μαλιστα εξω απο την πολη.Μην φανταστειτε κανενα χωριο οπωσ στα εργα.Απλα εξω απο την πολη.Λοιπον οταν εγω ημουν δημοτικο και γυμνασιο με τα παιδια τησ γειτονιασ καναμε σχεδον οτι λεει το κειμενο.Επισεισ φτιαχναμε σπιτια πανο σε δεντρα,κλεβαμε ξυλα απο οικοδομεσ και φταχναμε τα απειρα σπιτακια που καθε βδομαδα τα χαλουσαμε γιατι ειχαμε σκευτει αλλο τροπο και μεροσ για να τα φτιαξουμε.και ολη μερα με τα ποδηλατα να κανουμε πιστεσ χωματοσ και αλματα.Ποια ειναι η διαφορα?Στο οτι οταν τα λεγα στα παιδια απο τα χανια η και απο αλλεσ περιοχεσ εκτοσ χανιων με κοροιδευανε.Ημασταν απο τουσ ελαχιστουσ στα χανια που καναμε τοσα πιυ θυμιζανε αυτα που λεει το κειμενο.Δεν το λεω για μαγκια οτι το καναμε αλλα για το οτι οντωσ το κειμενο ειναι γραμμενο για τουσ <85.Αλλα ειδατε οτι υπαρχουν και οι εξερεσεισ και οτι τα χρονια εκεινα ηταν τελεια.Μετα τα παιδια ασχοληθηκαν με κινητα,ΜΡ3,τραγουδια,ταινιεσ μετα που ανοιξε και βιντεο clud,και με ποτα οταν ανοιξε club.Και τα παιδια τησ γειτονιασ μασ που ειναι στην ηλικια που ημασταν εμεισ κανουν αυτα που ανεφερα τωρα.υστηχωσ οχι αυτα που κανουμε εμεισ.Αλλα παρατηρησα κατι το καλοκαιρι που μασ περασε.Ετσι που καθομαστε στην γειτονια στον δρομο που καθομασταν και παλια αναπολουσαμε τα παλια και ολοι θα θελαμε ακομα και τορα να πισουμε το σκεπαρνι και να παμε να κλεψουμε ξυλα.
HARRRIS
ξεχασα να πω οτι εχει και τα καλα η τωρινη εποχη.Ασ πουμε εγω σπουδαζω στην ιταλια τωρα και εχω λαπτοπ,ηχεια,τηλ,ωραιο σπιτι,ασυρματο τηλ….δηλ τα παντα.Οταν οι γονεισ μου σπουδαζανε ιταλια τοτε (ειναι 50 χρονων τωρα) δεν ειχανε ουτε φαι να φανε.Τρωγανε ρυζι σκετο και μακαρονια με βουτηρο.Και επισησ τα φαρμακα εχουν γινει πιο πολλα και εχει ανεβει ο μεσοσ οροσ ζωησ.Επισησ μπορεισ να πασ ταξιδια ασ πουμε.Δηλαδη σαν μικροσ ειναι χειροτερα αλλα σαν μεγαλοσ αν εχεισ λευτα μπορεισ να κανεισ πολλα πραγματα που να σε ευχαριστουν πραγμα που οι παλιοι δεν ειχαν.Δεν ηταν τοσο ενδιαφερον αν εξερεσεισ την παιδικη τουσ ηλικια…
asynadak
Εγώ πιστεύω ότι έχουμε γίνει πολλοί μυγιάγγιχτοι στις μέρες μας. Δεν ξέρω αν φταίμε εμείς ή οι μεγαλύτεροί μας ή η κοινωνία.
Από την μία, οι νέες γενιές επιλέγουν να διασκεδάσουν με το playstation και όχι παίζοντας μπάλα στην κοντινή αλάνα, αλλά ταυτόχρονα η κοινωνία και οι μεγαλύτεροι (γονείς, …) συντηρούν και επικροτούν (έστω και ακούσια) τις επιλογές αυτές.
Προτιμούν να βλέπουν το παιδί τους “ασφαλή” να παίζει mortal combat στην τηλεόραση του σαλονιού, παρά να τρέχει στα χαλίκια του απέναντι οικοπέδου με τον κίνδυνο μιας πτώση και των επιπτώσεών της.
Μπορεί να υπάρχει περισσότερη (θεωρητικά) σωματική ασφάλεια… ωστόσο σίγουρα δεν είναι αυτό που θα δώσει στα παιδιά τις κατάλληλες εμπειρίες για να πορευτούν στο μέλλον.
Δεν ξέρω αν γίνεται κατανοητό αυτό που προσπαθώ να εξηγήσω, αλλά θεωρώ ότι η υπερπροστατευτικότητα είναι σημαντικό μειονέκτημα της σημερινής κοινωνίας και της σημερινής νοοτροπίας.
HARRRIS
Μπραβο φιλε asynadak.Εισαι πολυ σωστος.
Barbie
Εγώ ένα θα πω, μήπως για λίγη παραπάνω ασφάλεια είμαστε έτοιμοι να ξεπουλήσουμε ακόμη περισσότερη ελευθερία; Γιατί περί αυτού προκειται, ας μην γελιόμαστε.
HARRRIS
Δηλαδη συμφωνεισ οτι ηταν καλυτερα πριν ε?Γιατι μα μπερδεψεσ ετσι που το πεσ barbie
Psnikos
Γεννήθηκα το 1963. Σε ένα μικρό χωριό των Χανίων. Το κείμενο με γύρισε εκεί… στα παιδικά μου χρόνια, που θα έκανα τα πάντα για να ξαναζούσα! Μοναδικά υπέροχα χρόνια που δυστυχώς τα παιδιά μου δεν έχουν την τύχη να ζήσουν…
AA
Γειά και χαρά σε όλους. Γεννήθηκα το 1978 και κάθε γραμμή του κειμένου είναι και μια ανάμνηση.
Όμως, όσο και να μου αρέσε αυτή η εποχή δε μπορώ να τη φέρω πίσω…και δε χρειάζεται κιόλας…Το θέμα είναι να είσαι χαρούμενος που την έζησες. Γι’ αυτό μη σας παίρνει απο κάτω.
Είμαι σίγουρος οτι σε 15-20 χρόνια θα κυκλοφορήσει με email ένα κείμενο (γιατί έτσι το έλαβα κι εγώ πριν το δώ εδώ) που θα λέει μέσα για ατελείωτες ώρες στο world of warcraft, τι φανταστικά που ήταν στα LAN Party, τι πλάκα που “είχαμε” όταν λέγαμε brb και lol και rofl και afk και ftw και δε ξέρω εγώ τι άλλο θα έχει βγεί μέχρι τότε, τι φανταστικό που ήταν το Wii, τις 12 ώρες που “περάσαμε” στη καφετέρια χωρίς να έχουμε πέι κουβέντα, μόνο ανταλάσοντας μηνύματα, και άλλα παρόμοια.
Και ο πατέρας μου, όμοια πράγματα μου έλεγε και είχε μεγαλώσει μέσα σε χωράφια, αλλάνες και είχε τραβήξει περισσότερα απο εμένα…κι εγώ παρόμοια πράγματα θα λέω στα παιδιά μου. (ΕΜΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΜΑΣ… ΚΑΙ ΤΩΡΑ… ΑΛΛΑ ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ… ΓΙΑ ΝΑ ΚΑΤΑΛΑΒΕΙΣ ΤΙ ΘΑ ΠΕΙ… ΚΑΤΑΛΑΒΕΣ; ) 🙂 🙂 🙂
Το θέμα είναι οτι ο έφηβος του σήμερα ΔΕΝ ΞΕΡΕΙ “τι ωραία που ήταν τότε” γιατί δεν το έχει ζήσει…
Ο έφηβος του σήμερα, παίζει Doom 3 και γουστάρει με ανθρωπόμορφους χαρακτήρες σε ένα τρισδιάστατο περιβάλλον…δε μπορεί να καταλάβει τη χαρά του Cannons (ή Box, μιλάμε για χρωματιστές τελείες στην οθόνη) στο Atari 2600…
Και αυτό είναι απόλυτα φυσιολογικό ρε παιδιά…τις δικές του εμπειρίες θα έχει να λέει με τα φιλαράκια του όταν μεγαλώσει… Μην ανησυχείτε, θα τη βρούν την άκρη και οι σημερινοί όπως τη βρήκαμε και εμείς 🙂
Aky
Πολύ ωραίο το κείμενο!!!
Αν και του ’89, μπορώ να πω ότι τα περισσότερα συμβαδίζουν και με τη δική μου παιδική ηλικία. Έμενα σε κομώπολη και σε γειτονιά που είχε μόνο αγόρια και μεγαλύτερα από ‘μένα. Καταλαβαίνετε.. Μέχρι τα 14 μου είχα μελανιές στα πόδια. Τι γρατσουνιές, τι αίματα, ..ούτε φοβόμασταν, ούτε κλάιγαμε, ούτε στο γιατρό τρέχαμε κάθε 3 και λίγο.
Η οικογένειες τότε ήταν μεγαλύτερες -τουλάχιστον με 3 παιδιά. Η μάνα δεν μπορούσε να έχει τον καθένα από πίσω => τα βγάζαμε πέρα μόνοι μας.
Ήμασταν ελεύθεροι.