Χαρτογραφώντας τον “Κόσμο του Οδυσσέα Ελύτη”

«Το ελάχιστο θέλησα και με τιμώρησαν με το πολύ» γράφει ο Οδυσσέας Ελύτης, ξέροντας πως από το «ελάχιστο φτάνεις πιο σύντομα οπουδήποτε. Μόνο που’ ναι πιο δύσκολο». Αυτό το ελάχιστο καλείται να προσλάβει ο επισκέπτης της έκθεσης: «Ο κόσμος του Οδυσσέα Ελύτη: Ποίηση και Ζωγραφική» που διοργανώνεται από τις 22/9- 11/12, στο Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη, με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Νομπελίστα ποιητή.

Η περιήγηση στο χώρο ξεκινά από τον τέταρτο όροφο και συνεχίζει στον τρίτο και το δεύτερο. Η λυρική ευαισθησία, ο ήχος των εικόνων και τα χρώματα των λέξεων ζωντανεύουν μέσα από κάθε έργο που ανοίγεται στα μάτια του επισκέπτη, καλώντας τον, σε έναν αέναο διάλογο ποίησης και ζωγραφικής. Ο τέταρτος όροφος χαρακτηρίζεται από τα λόγια που είχε γράψει κάποτε, ο ποιητής στα Τρία ποιήματα με σημαία ευκαιρίας, «είναι ανάγκη να μετατρεπόμαστε κάθε στιγμή σε εικόνα». Εδώ, έχεις τη δυνατότητα να αφουγκραστείς την εικαστική διάθεση και έκφραση του ποιητή, η οποία αποτυπώνεται μέσα από κολάζ και υδατογραφίες μικρών διαστάσεων, ζωγραφικά έργα γνωστά από τα βιβλία του. Μέσα από τις λεγόμενες «συνεικόνες», συναντάς θέματα, όπως είναι η φύση, το μυστήριο της ζωής, τα ανθρώπινα πάθη, θέματα που χαρακτηρίζουν το σύνολο της ποίησής του και προσεγγίζονται μέσα από ζωηρά χρώματα.

Ο τρίτος όροφος αποτελεί ένα συνονθύλευμα προσωπικών αντικειμένων του ποιητή,  (φωτογραφίες, χειρόγραφα εργασίας, ταυτότητες από τις περιόδους της παραμονής του στη Γαλλία), αλλά και διαφόρων αποσπασμάτων από δοκίμια που έχει γράψει ο ίδιος, για έργα μεγάλων ζωγράφων και γλυπτών, όπως των: Θεόφιλου, Παρθένη, Πάμπλο Πικάσο, Χατζηκυριάκου-Γκίκα,  Εγγονόπουλου,  Καπράλου,  Νικολάου,  Κανέλλη, Τσαρούχη, Φασιανού. Καθώς εισέρχεσαι όμως, στον τρίτο όροφο, αυτό που κερδίζει την προσοχή σου σε μία πρώτη επαφή με το χώρο, είναι το μετάλλιο και το δίπλωμα του Βραβείου Νόμπελ στο βάθος της αίθουσας. Δεξιά από το βραβείο, εκτίθενται γράμματα από παιδιά που εύχονται συγχαρητήρια στον ποιητή, ενώ στα αριστερά, ο επισκέπτης μπορεί να ξεφυλλίσει το «Σηματολόγιον».

Στον δεύτερο όροφο, παρουσιάζονται έργα σύγχρονων Ελλήνων καλλιτεχνών, όπως του Κώστα Τσόκλη, της Νάτα Μελά, του Κώστα Βαρώτσου, της Μαρίνας Καρέλλα, που εμπνέονται από τον Ελύτη και αναπτύσσουν διάλογο με την ποίηση του. Ο Τσόκλης με το έργο: «Η θάλασσα όπως τη θυμάμαι», αφήνει τη σκόνη του μπλε χρώματος να ανακαλέσει τις μνήμες της θάλασσας. Η Μελά πλάθει έναν «Άγγελο» με χρυσά, ευλύγιστα φτερά, ενώ η Καρέλλα προσεγγίζει το στίχο «Το κόκκινο άλογο» από το Άξιον Εστί, δίνοντας συνέχεια στο διάλογο ζωγραφικής και ποίησης. Στο κέντρο του χώρου, η φωτογραφία του ποιητή έχει τοποθετηθεί, έτσι ώστε να μοιάζει ότι συνομιλεί με τα έργα του.

Η έκθεση πραγματοποιείται με τη συμπαράσταση της ποιήτριας Ιουλίτας Ηλιοπούλου, με επιμέλεια του Τάκη Μαυρωτά και σε συνεργασία με το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Τα εκτιθέμενα έργα προέρχονται από τη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη, το Μουσείο Μπενάκη, την Εθνική Πινακοθήκη, πολλές ιδιωτικές συλλογές και τους ίδιους τους συμμετέχοντες σύγχρονους δημιουργούς. «Ο Κόσμος του Οδυσσέα Ελύτη» θα παρουσιάζεται για περίπου ακόμη, τρεις εβδομάδες με μία πολύ προσιτή είσοδο (3-6 ευρώ). Αξίζει να τον ανακαλύψετε!