Η νέα κυβέρνηση μόλις έλαβε ψήφο εμπιστοσύνης και ο νέος πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, δήλωσε πως το πρώτο νομοσχέδιο το οποίο θα τεθεί προς ψήφιση στη βουλή θα αφορά την κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου. Η δήλωσή του αυτή, προκάλεσε ισχυρές αντιδράσεις στην ελληνική κοινωνία, με τα ΜΜΕ να προβάλλουν εκτεταμένες συζητήσεις με αρμόδιους σχετικά με αυτό το ζήτημα. Τι είναι, όμως, το πανεπιστημιακό άσυλο;
Το άσυλο αφορά στην ακαδημαϊκή ελευθερία στην έρευνα, και τη διδασκαλία, την ελευθερία στη διακίνηση των ιδεών. Μια διασφάλιση, δηλαδή, της πολυφωνίας, του πλουραλισμού, της μάθησης και της γνώσης στο πανεπιστημιακό περιβάλλον, ώστε να εκπονείται απρόσκοπτα η εκπαίδευση των φοιτητών. Με τον ισχύοντα νόμο, η επέμβαση δημόσιας δύναμης αυτεπαγγέλτως είναι επιτρεπτή μόνο σε περιπτώσεις κακουργήματος (π.χ. διακίνηση ναρκωτικών) ή για εγκλήματα κατά της ανθρώπινης ζωής. Για κατώτερα αδικήματα, η επέμβαση είναι δυνατή, έπειτα από απόφαση του πρυτανικού συμβουλίου.
Η Υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως δήλωσε πως η κατάργηση του ασύλου βρίσκει μεγάλη απήχηση στην ελληνική κοινωνία. “Αν δεν προχωρήσουμε, θα έχουμε την κοινωνία απέναντί μας”, δήλωσε χαρακτηριστικά, “θα ισχύει ό,τι και σε κάθε δημόσιο χώρο”.
Αναντίρρητα, οι πανεπιστημιακοί είναι οι καθ’ ύλην αρμόδιοι να εκφέρουν άποψη αναφορικά με το ακαδημαϊκό άσυλο. Σε τηλεοπτική εκπομπή, καθηγητές πανεπιστημίου, ερωτηθέντες σχετικά με αυτό, τήρησαν διαλλακτική στάση, υποστηρίζοντας πως το ακαδημαϊκόάσυλο αποτελεί μια συλλογική κατάκτηση, ωστόσο είναι αναγκαίες οι παρεμβάσεις για την για την καταπολέμηση της παραβατικότητας. Δεν υπάρχει δημοκρατία χωρίς ασφάλεια.
Ισχυρότερη ήταν η αντίδραση των φοιτητών, οι οποίοι με ψηφίσματα, ανακοινώσεις, καταγγελείες, προβάλλουν τη διαμετρικά αντίθετη στάση τους, ζητώντας την αναίρεση της απόφασης αυτής. Μάλιστα, η νεολαία του ΣΥΡΙΖΑ, ευθυγραμμιζόμενη με τη γενικότερη πολιτική του κόμματος, καταδεικνύει το κλίμα απαξίωσης των δημόσιων πανεπιστημιακών ιδρυμάτων. Το άσυλο απότελεί ασπίδα για τους φοιτητές και διασφαλίζει το πανεπιστήμιο ως ένα ζωντανό κοινωνικό χώρο.
Από τα υπόλοιπα κόμματα της αντιπολίτευσης, το ΚΙΝΑΛ είναι αντίθετο με τη συντηρητική, όπως τη χαρακτήρισε, πολιτική της κατάργησης του ασύλου που ακολουθεί η ΝΔ και υπογράμμισε την ανάγκη συνεργασίας των ιδρυμάτων με τους κρατικούς φορείς.
Εν κατακλείδι, το πανεπιστημιακό άσυλο συνιστά μια μορφή υπεράσπισης της ελευθερίας έκφρασης, της ελευθερίας στην πνευματική ανέλιξη μέσω της επαγγελματικής εξειδίκευσης, καταστρατηγώντας τη λογοκρισία και τον πνευματικό μονολιθισμό . Είναι απαύγασμα μιας πολύχρονης προσπάθειας φοιτητών και συνδικαλιστών για την ακαδημαϊκή ελευθερία. Οι προβαλλόμενες απόψεις είναι ετερόκλιτες και συγκρουόμενες. Ο μόνος τρόπος να διαπιστώσουμε τα αποτελέσματα της κατάργησής του είναι να εφαρμοστεί στην πράξη. Αναμένουμε…