Ο όρος κοινοβουλευτικός έλεγχος νοείται ως ο έλεγχος που ασκεί η Βουλή στην κυβέρνηση με ερωτήσεις, αναφορές, επίκαιρες ερωτήσεις καθώς στην κορυφή των οργάνων του κράτους βρίσκεται η Βουλή που μόνο με την ψήφο εμπιστοσύνης της στην κυβέρνηση αυτή θα συγκροτηθεί και θα αναλάβει τα καθήκοντά της. Πράγματι, η κυβέρνηση που συγκροτείται από τον πρωθυπουργό, τους υπουργούς, τους αναπληρωτές υπουργούς, τους υφυπουργούς έχει ποινική αλλά και κοινοβουλευτική ευθύνη. Αυτό σημαίνει πως από τη στιγμή που ο πρωθυπουργός διοριστεί από τον Πρόεδρο της δημοκρατίας πρέπει μέσα σε δεκαπέντε μέρες να παρουσιαστεί στη Βουλή και να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης για να αναλάβει τα καθήκοντα της. Σε περίπτωση που λάβει πρόταση δυσπιστίας από τη Βουλή (απαιτείται η απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών ,151 βουλευτές)η κυβέρνηση οφείλει να παραιτηθεί. άρθρο 84Σ. Παρατηρείται δηλαδή ο καθοριστικός ρόλος της Βουλής ως νομοθετικό όργανο, που συμβάλλει στην ομαλή λειτουργία του πολιτεύματος και στη διατήρηση της τριγωνικής κοινοβουλευτικής σχέσης μεταξύ Βουλής-κυβέρνησης και Προέδρου της δημοκρατίας.
Η ολομέλεια της Βουλής που συνεδριάζει σε συνόδους, απαρτίζεται από 300 βουλευτές ενώ το Σύνταγμα προβλέπει πως ο αριθμός των βουλευτών δεν μπορεί να είναι μικρότερος από 200 και μεγαλύτερος από 300.Ποιοι είναι όμως οι βουλευτές και ποιος μπορεί να διακριθεί σε αυτό το αξίωμα; Για να αναλάβει κανείς αυτό το αξίωμα πρέπει να έχει συμπληρώσει το 21ο έτος της ηλικίας του και να έχει την ικανότητα του εκλέγειν. Αυτά τα προσόντα προβλέπει το Σύνταγμα στο άρθρο 55 ενώ ορίζει πως βουλευτής που έχει στερηθεί κάποιο από τα παραπάνω προσόντα εκπίπτει αυτοδικαίως από το βουλευτικό αξίωμα. Εντούτοις, υπάρχουν κάποια κωλύματα που εμποδίζουν την ανάδειξη κάποιου ως βουλευτή και αυτά διακρίνονται σε σχετικά και απόλυτα. Τα απόλυτα αφορούν στρατιωτικούς, δικαστές και πολιτικούς που δεν μπορούν να αναλάβουν τα καθήκοντα του βουλευτή καθώς εντέλλεται πως δεν μπορούν να ανακηρυχθούν υποψήφιοι, ούτε να εκλεγούν βουλευτές όσο χρόνο διαρκεί η υποχρέωση τους.56παρ4Σ.Στον αντίποδα, τα σχετικά κωλύματα μπορούν να αρκούν με παραίτηση και αφορούν έμμισθους δημόσιους υπαλλήλους και λειτουργούς του δημοσίου που λαμβάνουν μισθό, όπως προβλέπει το Σύνταγμα. Απαιτείται η παραίτησή τους πριν ανακηρυχθούν υποψήφιοι βουλευτές (Σ56).Στο ίδιο άρθρο (56Σ)στην δεύτερη παράγραφο αναφέρεται πως οι καθηγητές των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων εξαιρούνται και δεν μπορούν να αναδειχθούν ως βουλευτές.(απόλυτο κώλυμα, δεν αίρεται με παραίτηση αλλά ρυθμίζεται ειδικώς στο νόμο η περίπτωση τους).
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως δεν προβλέπεται ευθύνη των βουλευτών για τα αδικήματα που μπορούν να διαπράξουν αλλά προβλέπονται βουλευτικές ασυλίες που προασπίζουν την βουλευτική ανεξαρτησία τους. Το ανεύθυνο του βουλευτή καλύπτει γνώμη η ψήφο των βουλευτών κατά τη διάρκεια της θητείας τους καθώς ορίζεται πως δε διώκονται ποινικά για οποιαδήποτε γνώμη η ψήφο εξέφρασαν κατά τη διάρκεια της θητείας τους. άρθρο 60Σ.Εξαίρεση εδώ αποτελεί η συκοφαντική δυσφήμιση καθώς στο άρθρο 61Σ παρ2 προβλέπεται πως ο βουλευτής διώκεται μόνο για συκοφαντική δυσφήμιση ύστερα από άδεια της Βουλής. Το ακαταδίωκτο του βουλευτή είναι η επόμενη βουλευτική ασυλία που προασπίζει τον βουλευτή από πταίσματα, πλημμελήματα, κακουργήματα που μπορεί να διαπράξει κατά τη διάρκεια άσκησης καθηκόντων του ενώ αφορά και εγκλήματα που τέλεσε ο βουλευτής πριν αναλάβει τα καθήκοντα του. Δεν διώκεται ποινικά, οποιαδήποτε στέρηση της ελευθερίας του αναστέλλεται ,μπορεί να παρουσιαστεί ως μάρτυρας στο δικαστήριο αλλά δεν πρόσωποκρατείται.άρθρο62Σ.Ποινική δίωξη μπορεί να ασκηθεί μόνο με άδεια της Βουλής.
Η Βουλή έχει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση των πολιτικών πραγμάτων και στη χάραξη μιας εθνικής πορείας. Οι βουλευτές που την αποτελούν, με το έργο τους κατευθύνουν τη γενική πολιτική του κράτους ενώ ελέγχουν ακόμη και την κυβέρνηση. Ο ΠΤΔ είναι αυτός που μπορεί να διαλύσει τη Βουλή όταν από αυτή έχουν καταψηφιστεί τουλάχιστον δυο κυβερνήσεις και η σύνθεση της δεν εξασφαλίζει κυβερνητική σταθερότητα ,άρθρο 41Σ.
Tο παρόν άρθρο, όπως και κάθε άλλο στην ιστοσελίδα, αντικατοπτρίζει τις απόψεις του αρθρογράφου και όχι απαραίτητα του newsfilter.gr