«Φοράμε ακριβά ρούχα και κοσμήματα. Αγοράζουμε μεγάλα σπίτια διακοσμώντας τα με έπιπλα, χαλιά και πίνακες. Οδηγούμε πολυτελή αυτοκίνητα, τα οποία πιθανότατα επιλέξαμε για την αισθητική τους κι όχι για την ποιότητα των καυσίμων που καίνε», τονίζει ο Τζόφρι Μίλλερ, ψυχίατρος του πανεπιστημίου της Κολούμπια, στο βιβλίο του «The mating mind», δείχνοντας πόσο μας αρέσουν κάποια αντικείμενα.
Μας φαίνονται πολλά πράγματα όμορφα. Πρόσωπα, τοπία, πίνακες, κοσμήματα, αστέρια και πλανήτες πολλές φορές μας δημιουργούν μια αίσθηση ικανοποίησης μόλις τα αντικρίζουμε. Αν μπορούσαμε να ορίσουμε το τι βλέπουμε ως «όμορφο» θα μπορούσε να παίζει ρόλο το σχήμα, το χρώμα ή το μέγεθος του. Η ομορφιά δεν είναι κάτι απτό, απλά υπάρχει στο μυαλό μας ως ένα ευχάριστο συναίσθημα. Είναι μια ανθρώπινη εμπειρία που συνοδεύει την ανθρωπότητα εδώ και εκατομμύρια χρόνια. Ακόμη και τα εργαλεία που χρησιμοποιούσαν οι πρόγονοί μας ήταν συμμετρικώς σκαλισμένα. Οι επιστήμονες προσπάθησαν να βρουν αν υπήρχε πρακτικός λόγος για το γεγονός ότι τα πέτρινα αυτά εργαλεία είχαν ένα ωραίο σχήμα, αλλά δεν υπήρχε. Η μόνη λογική εξήγηση ήταν ότι απλά τους άρεσε το συγκεκριμένο σταγονοειδές σχήμα.
Μέχρι σήμερα, ο ορισμός της ομορφιάς έχει αλλάξει πολύ. Όμως κάποια πράγματα ήταν και θα παραμείνουν αντικειμενικά όμορφα. Η όψη του χρυσού, η συμμετρία, διάφορα σύμβολα σε αρχαίους ναούς ή σχήματα που αντικρίζουμε στην τέχνη παραδοσιακά και μυστηριωδώς μας αρέσουν σε όλους ανεξαιρέτως. Μερικά από αυτά, βοηθούσαν στην προστασία των προγόνων μας από άγρια θηρία, άλλα ήταν ενδείξεις χαρμόσυνων γεγονότων και τα συνδέσαμε με κάτι χαρούμενο. Οι φλέβες στα φύλλα των δέντρων για παράδειγμα εμφανίζουν μια ομοιομορφία που μέχρι σήμερα προκαλεί ικανοποίηση στη θέαση τους. Διάφοροι επιστήμονες πιστεύουν πως αυτό οφείλεται στο δέντρο της ακακίας που ευδοκιμεί στην αφρικανική σαβάνα, μέρος το οποίο αποτελεί το λίκνο της ανθρώπινης φυλής. Ο άνθρωπος ,δηλαδή, βλέποντας αυτό το δέντρο, θυμάται ενδόμυχα τις ρίζες του.
Όλες οι έρευνες σχετικά με την έμφυτη έλξη των ανθρώπων για τα όμορφα αντικείμενα έχουν οδηγήσει στον εντοπισμό βιολογικής σύνδεσης. Όταν βλέπουμε κάτι ελκυστικό, ενεργοποιείται το μέρος του εγκεφάλου μας που ελέγχει την κίνηση των χεριών. Το μυαλό μας «λέει» να φτάσουμε αυτά τα αντικείμενα. Οπότε είμαστε «βιολογικά υποχρεωμένοι» να αναζητούμε την ομορφιά. Αλλά γιατί;
Όσον αφορά τους ανθρώπους, οι έρευνες κλίνουν ότι επειδή ορισμένες φορές η ομορφιά συνδέεται με την υγεία, οπότε και με την επιβίωση του υγιούς ατόμου, οι άνθρωποι επιλέγουν να αναπαραχθούν με υγιή άτομα, ώστε οι απόγονοί τους να μην έρθουν αντιμέτωποι με ασθένειες.
Το 2012 Γερμανοί ερευνητές ανακάλυψαν ότι το πράσινο χρώμα αυξάνει την παραγωγικότητα, δίνοντάς μας κίνητρο στην εργασία μας. Αυτό γίνεται επειδή συσχετίζουμε το πράσινο με τα λαχανικά που είναι απαραίτητα στη διατροφή μας. Πολλές εταιρίες επενδύουν σε μεγάλο βαθμό στην κατανόηση των κινήτρων που δίνουν κάποια χρώματα στους υπαλλήλους της και τους είναι ιδιαιτέρως αρεστά. Αυτό μπορεί επίσης να εξηγήσει το γιατί η θέα κάποιου όμορφου τοπίου με δέντρα από ένα δωμάτιο νοσοκομείου μπορεί να επιταχύνει την ανάρρωση των ασθενών. Σε ορισμένες περιπτώσεις η ταχεία ανάρρωση μπορεί να επιτευχθεί ακόμη και με μια φωτογραφία ή έναν πίνακα ενός καταπράσινου τοπίου.
Αντίθετα από τη φύση τους, καθώς οι άνθρωποι εξαπλώνονταν στη γη, οι πόλεις γίνονταν όλο και μεγαλύτερες, με μεγάλα, γκρίζα από το σκυρόδεμα κτίρια να απλώνονται παντού. Σήμερα, ο άνθρωπος αναγκάστηκε να δώσει βάση στη λειτουργικότητα παρά στην ομορφιά με αυτά τα μονότονα κτίρια, τους σταθμούς του μετρό, την άσφαλτο και τα δημόσια έργα. Στους ανθρώπους δεν αρέσουν όμως τα μονότονα πράγματα. Αυτό που τους ευχαριστεί είναι η θέαση όμορφων και πολύπλοκων κτιρίων και όχι το άτονο θέαμα μιας άτονης πόλης. Ένα μονότονο κτίριο αυξάνει τον καρδιακό παλμό και κατ’ επέκταση το στρες. Ένα περιβάλλον όμως με όμορφα πράγματα καθιστά το σώμα υγιές, βελτιώνοντας παράλληλα το νου και τη διάθεσή μας.
Οπότε καταλαβαίνουμε πως τα όμορφα πράγματα παίζουν καθοριστικό ρόλο στην ανθρώπινη ευημερία. Ο άνθρωπος πάντα αναζητούσε τα όμορφα αντικείμενα και θα συνεχίσει να τα επιθυμεί αφού η φύση του είναι τέτοια που θα έλκεται από αυτά.