Υπάρχουν μέρη στην Ελλάδα, που δεν ζητούν την προσοχή μας κι όμως εκεί μπορεί κανείς να ζήσει μοναδικές εμπειρίες και να φύγει με αξέχαστες αναμνήσεις. Ένας τέτοιος τόπος είναι και ο Νομός Ξάνθης, όπου ανάμεσα στα βουνά δεσπόζει ο κάμπος του. Μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, η ήρεμη πόλη της Ξάνθης, έχει να προσφέρει δυνατές συγκινήσεις σε κάθε εναλλακτικό επισκέπτη. Δεν έχει τίποτε να ζηλέψει από άλλα κοσμοπολίτικα μέρη, μιας που συνδυάζει τη φυσική ομορφιά ταυτόχρονα με την αίσθηση της μεγαλούπολης. Αξίζει τον κόπο να περιπλανηθούμε λίγες ημέρες στην όμορφη αυτή πόλη, αλλά και στις γύρω περιοχές της και να γνωρίσουμε τις ιδιαίτερες παραδόσεις και την κουλτούρα της.
Ξεκινάμε λοιπόν την αναζήτηση μας στην Παλιά Πόλη, όπου δύσκολα μπορεί να περιγράψει κανείς την ομορφιά μιας άλλης εποχής που προβάλλεται εκεί. Αποτελεί έναν από τους πιο καλοδιατηρημένους οικισμούς της χώρας, όπου συναντιέται η παράδοση με την πολιτιστική κληρονομιά της Θράκης. Περπατήστε στα παλιά λιθόστρωτα δρομάκια και θαυμάστε τα παλιά αρχοντικά. Επίσης, στην Παλιά Πόλη θα δείτε μεταξύ άλλων το Λαογραφικό Μουσείο Ξάνθης, τη Δημοτική Πινακοθήκη “Χρίστος Παυλίδης” και το Μητροπολιτικό Μέγαρο. Μην ξεχάσετε να επισκεφτείτε, επάνω από την Παλιά Πόλη τα 3 μοναστήρια βυζαντινών χρόνων: Μονή Παμμεγιστών Ταξιαρχών (ΒΔ της Ξάνθης), Μονή Παναγίας Αρχαγγελιώτισσας (ΒΑ της Ξάνθης) και Μονή Παναγίας Καλαμούς (Β της Ξάνθης), τα οποία σχηματίζουν ένα ισόπλευρο τρίγωνο. Το περίεργο είναι ότι τα 3 αυτά μοναστήρια σε συνδυασμό με το μοναστήρι του Αγίου Νικολάου, που βρίσκεται στο γραφικό λιμανάκι του Πόρτο Λάγος, σχηματίζουν ένα Σταυρό. Η παράδοση λέει ότι ο Σταυρός αυτός προστάτευε την πόλη από φυσικές καταστροφές και λεηλασίες.
Επιστροφή στη φύση, ακολουθώντας τα στενά του ποταμού Νέστου που βρίσκονται περίπου 14 χιλιόμετρα από την πόλη και ανακαλύψτε μέσω των μονοπατιών ένα μοναδικό φυσικό κάλλος. Όπως γνωρίζετε, ο Νέστος είναι ένας από τους πιο σημαντικούς ποταμούς της χώρας, όπου εκεί συναντάται σπάνια είδη χλωρίδας και πανίδας. Γι΄αυτό άλλωστε και η περιοχή των στενών της έχει δοθεί η ονομασία “Αισθητικό δάσος”. Η υφάλμυρη Λίμνη Βιστωνίδα από την άλλη, αποτελεί ένα σημαντικό υδροβιότοπο και ξεχωρίζει για τη σπανιότητα των ειδών της. Το Δέλτα του Νέστου και η Λίμνη Βιστωνίδα περιλαμβάνονται στο δίκτυο Natura 2000.
Στην περιοχή της Ξάνθης, θα δούμε και αρχαιολογικούς χώρους και ευρήματα, όπως ο Μακεδονικός τάφος (2ου αιώνα π.χ.) που βρίσκεται βόρεια των Κομνηνών και είναι ο πιο καλοδιατηρητέος μέχρι σήμερα στη Θράκη. Επίσης, ο αρχαιολογικός χώρος των Αβδήρων καθώς και το Μουσείο Αβδήρων, αποτελούν σημείο συγκέντρωσης πολλών επισκεπτών. Βρίσκεται περίπου 25 χιλιόμετρα από την Ξάνθη και κατά την επίσκεψή σας είναι σίγουρο ότι θα ταξιδέψετε στο χρόνο. Ακόμη, θαυμάστε τα ερείπια μιας Αρχαίας πόλης, Ελληνιστικών και Ρωμαϊκών χρόνων, 10 χιλιόμετρα έξω από την πόλη, κοντά στο χωριό Κουτσό. Πλησίον του χωριού Παράδεισος, πάνω σε ένα λόφο, θα δείτε ερείπια της παλαιοχριστιανικής εποχής και ανάμεσα στα χωριά Παράδεισος και Τοξότες, θα δείτε τα ερείπια της αρχαίας πόλης Τόπειρος.
Τελειώνοντας το οδοιπορικό μας, θα ήταν άδικο να μην αναφέρω και την ορεινή Ξάνθη! Εκεί μπορεί κανείς να συναντήσει τα γνωστά πομακοχώρια όπως τον Εχίνο και τη Μύκη. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν επίσης, ο Κένταυρος, το Ωραίο, οι Θέρμες και η Σμύνθη. Χτισμένα μέσα στην φύση, γραφικά και λιτά, θα συγκινηθείτε από την φιλοξενία των κατοίκων τους. Πρόταση έκπληξη: Επισκεφτείτε το χωριό Λειβαδίτης που τοποθετείται σε υψόμετρο 1.200 μέτρων. Ρωτήστε τους κατοίκους για το μονοπάτι που θα σας οδηγήσει σε ενα μαγευτικό θέαμα, στον καταρράκτη του Λειβαδίτη, με ύψος που αγγίζει τα 40 μέτρα!