Με αφορμή τη γιορτή του Πάσχα στην Ελλάδα, ας δούμε ορισμένα έθιμα που αναπαράγονται στον ελλαδικό χώρο, έχουν αρχαίες ρίζες και συνεχίζουν να αναβιώνουν ως τις μέρες μας.
Παρότι λίγο πολύ είμαστε γνώστες των περισσότερο mainstream τοπικών και θρησκευτικών εθίμων του Πάσχα και της Σαρακοστής, θα ρίξουμε μια κλεφτή ματιά και σε έθιμα που άλλοτε προκαλούν μια ανατριχίλα και άλλοτε εντυπωσιάζουν.
Εσείς έχετε παρακολουθήσει κάποιο από τα παρακάτω από κοντά; Έχετε κάποιο άλλο έθιμο κατά νου το οποίο θα άξιζε να μπει στην λίστα;
Κρήτη
Ξεκινώντας από τα νότια της Ελλάδας, συναντάμε στην περιφέρεια του Ηρακλείου το προβεβλημένο πλέον έθιμο της καύσης του Ιούδα. Σύμφωνα με το έθιμο, παιδιά μαζεύουν ξύλα και τα εναποθέτουν στις αυλές των εκκλησιών, ούτως ώστε το βράδυ της Ανάστασης, με το που δώσει το σήμα ο ιερέας με τη φράση «Χριστός Ανέστη», να βάλουν φωτιά στο σωρό από ξύλα και να κάψουν ένα ομοίωμα (επιτυχημένο ή μη) του Ιούδα. Το θέαμα είναι σίγουρα εντυπωσιακό και επικρατεί ένα κλίμα ενθουσιασμού.
Και μένοντας στο νομό Ηρακλείου, υπάρχει ακόμη ένα έθιμο, μεταξύ άλλων, που σίγουρα προκαλεί από αμηχανία μέχρι ανατριχίλας. Τουλάχιστον σε όσους δεν έχουν συνηθίσει την εν λόγω πρακτική. Τη Δευτέρα του Πάσχα οι συγγενείς μαζεύονται στα νεκροταφεία και, αφού έχουν καθαρίσει τους τάφους των νεκρών συγγενών και αγαπημένων τους, γευματίζουν και πίνουν κρασί στα κοιμητήρια (τραπέζωμα, δηλαδή), ώστε να μεταδώσουν το αναστάσιμο μήνυμα και στους νεκρούς.
Χίος
Η Χίος συγκεντρώνει το ενδιαφέρον όχι μόνο ως τοπ καλοκαιρινός προορισμός τόσο για Έλληνες όσο και για Τούρκους, αλλά και γιατί τα τελευταία χρόνια λάνσαρε ευρέως την πασχαλινή μόδα του ρουκετοπόλεμου που έχει τις ρίζες του στην τουρκοκρατία. Το βράδυ της Ανάστασης, λοιπόν, στο χωριό Βροντάδος, μόλις αρχίσουν να χτυπάνε οι καμπάνες για να προμηνύσουν την Ανάσταση, οι κάτοικοι ξεκινούν να εκτοξεύουν ρουκέτες οι οποίες προσγειώνονται στις εκκλησίες. Οι προετοιμασία για το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου κρατάει ένα χρόνο με αποκορύφωμα το ρουκετοπόλεμο. Παρότι κάθε χρόνο σημειώνονται τραυματισμοί, το έθιμο είναι ιδιαίτερα δημοφιλές τόσο στους κατοίκους όσο και στους τουρίστες. Αν μη τι άλλο, είναι ένα φαντασμαγορικό βράδυ Σαββάτου στο εν λόγω χωριό.
Κέρκυρα
Σε ένα άλλο νησί πραγματοποιείται ακόμη ένα ξεχωριστό έθιμο. Η ρίψη σταμνών από τα παράθυρα των κατοικιών τραβάει το ενδιαφέρον τόσο των Κερκυραίων όσο και των επισκεπτών. Το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου, μετά τη λειτουργία της εκκλησίας, οι κάτοικοι πετούν τα πήλινα δοχεία από τα παράθυρα, ενώ το βράδυ της ίδιας μέρας αφήνουν αναμμένα κεράκια στα παράθυρά των κατοικιών τους.
Σέρρες
Στο δήμο Κερκίνης την Κυριακή του Πάσχα οι κάτοικοι επιδίδονται σε αυγομαχίες. Το έθιμο θεωρείται ποντιακό και κατά τη διάρκεια του αγώνα οι «διαγωνιζόμενοι» προμηθεύονται με 30 αυγά ο καθένας και ξεκινούν το τσούγκρισμα. Όποιος καταφέρει να έχει τα περισσότερα αυγά του αλώβητα στέφεται πανηγυρικά νικητής. Οι υπόλοιποι του δίνουν συμβολικά δώρα.
Στο χωριό Άγιο Πνεύμα τελούν την αποκαθήλωση του Χριστού τη Μεγάλη Παρασκευή. Παρότι, η αποκαθήλωση είναι ένα πανελλαδικό έθιμο της χριστιανικής εκκλησίας, στην εν λόγω τελετή του χωριού, ο επισκέπτης μένει έκθαμβος από την «πιστή» αναπαράσταση, καθότι ο λόφος της αποκαθήλωσης προσομοιάζει με το λόφο στην Ιερουσαλήμ. Επίσης, έχει χτιστεί και τάφος, όπου τοποθετείται το ομοίωμα του Χριστού για τρεις μέρες και σφραγίζεται. Έπειτα, απομακρύνουν το ομοίωμα από τον τάφο και τοποθετούν μια εικόνα του Χριστού στη θέση του.
Επίσης, από την εμπειρία της γραφούσης, συνηθίζεται η περιφορά του επιταφίου να τελείται το μεσημέρι της Μεγάλης Παρασκευής στα νεκροταφεία, ούτως ώστε οι συγγενείς να βρίσκονται κοντά στους νεκρούς συγγενείς τους. Θυμίζει λίγο το έθιμο του γεύματος στα κοιμητήρια της Κρήτης.
Καλαμάτα
Ο σαϊτοπόλεμος είναι ένα πολύ λαοφιλές έθιμο στο νομό Μεσσηνίας και διοργανώνεται κάθε χρόνο την Κυριακή του Πάσχα. Εκατοντάδες κάτοικοι βγαίνουν στο δρόμο και πυρπολούν σαΐτες για να γιορτάσουν. Το έθιμο διασώζεται από τις αρχές του 19ου αιώνα και συνδέεται ιστορικά με τον εκφοβισμό των Οθωμανών από τους Έλληνες επί τουρκοκρατίας. Το έθιμο κάθε χρόνο προσελκύει εκατοντάδες τουρίστες στην Καλαμάτα, καθότι είναι ιδιαίτερα εκκεντρικό.
Και με αυτά τα ευχάριστα ή δυσάρεστα έθιμα..
Καλή Ανάσταση και καλό τσούγκρισμα!
One Comment
Ανώνυμος
Κάθε χρόνο ΧΕΡΙΑ χάνονται…Και στην Καλαμάτα στον “κόσμο” τους!
Δείτε το παρακάτω βίντεο πριν χάσετε την ζωή σας ή μέρος του σώματος σας από τα βεγγαλικά:
http://www.youtube.com/watch?v=h-7yffeZX30