Σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του κόσμου, διαχρονικά και διατοπικά υπάρχει μια αξία για την οποία θυσιάστηκαν άνθρωποι, υμνήθηκαν και δοξάστηκαν πολεμιστές που δεν υποτάχθηκαν στη σκλαβιά αλλά έδωσαν μάχη για το όνομα της, για το όνομα της ελευθερίας. Στην κορωνίδα όλων των αξιών, βρίσκεται η ελευθερία που είναι μια πολυδιάστατη έννοια καθώς συναντάται ως εσωτερική θρησκευτική, πνευματική, πολιτική, σωματική και λεκτική ελευθερία. Θα έλεγε κανείς πως τον 21ο αιώνα η ελευθερία θεωρείται απαραβίαστο και κατοχυρωμένο δικαίωμα καθώς η φιλελευθεροποίηση της δημοκρατίας και η διαμόρφωση ενός κράτους δικαίου στις σύγχρονες πλουραλιστικές κοινωνίες την καθιστούν υπέρτερο έννομο αγαθό.
Το ίδιο το Σύνταγμα, στα πλαίσια προάσπισης θεμελιωδών δικαιωμάτων υπογραμμίζει τη θρησκευτική ελευθερία, το δικαίωμα δηλαδή του καθενός να πιστεύει σε οποίο θρήσκευμα θέλει η να μη πιστεύει καθόλου, να είναι δηλαδή άθεος ενώ εναντιώνεται στον προσηλυτισμό, στην προσπάθεια δηλαδή διαμόρφωσης θρησκευτικών πεποιθήσεων σε κάποιον, ακόμη και με αθέμιτα μέσα. Στα άρθρα του εντέλλεται η κατοχύρωση της επαγγελματικής, οικονομικής ελευθερίας ενώ το δικαίωμα ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας με όλες τις πτυχές του θεωρείται από τα πιο βαρυσήμαντα και υπερισχύει των άλλων δικαιωμάτων. Υπέρμαχοι της ελευθερίας τόνιζαν πως όλες οι μεγάλες πράξεις του ανθρώπου που άλλαξαν το ρυθμό του κόσμου, έγιναν με το σύνθημα της ελευθερίας και στο όνομα της ελευθερίας. Πολλοί παρομοίασαν την ελευθερία με την αναπνοή για τον άνθρωπο: κάθε στιγμή πρέπει να ανανεώνεται, να κερδίζεται για να βεβαιώνεται και να προκόβει η ζωή.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως ενώ όλοι οι λαοί που έγραψαν μια σελίδα στην ιστορία του πολιτισμού, τίμησαν πάνω από κάθε άλλο επίγειο αγαθό την ελευθερία και αγωνίστηκαν σκληρά να την αποκτήσουν η να τη συντηρήσουν, σήμερα οι άνθρωποι διαμαρτύρονται πως δε βλέπουν πουθενά την ελευθερία. Πράγματι, η άποψη πως δε μπορούμε να είμαστε ελεύθεροι σε μια κοινωνία που έχει γίνει παρανάλωμα του πιο χοντρού της ευδαιμονισμού αναστέλλει την εσωτερική ελευθερία και δεσμεύει την ψυχοσύνθεση μας. Δεν είμαστε πραγματικά ελεύθεροι όταν πασχίζουμε να ικανοποιήσουμε πλασματικές-επιφανειακές ανάγκες, όταν μας κατακλύζουν τάσεις υπερκατανάλωσης και δεν τροφοδοτούμε τον τρόπο σκέψης μας με πνευματικές αξίες. Νομίζουμε πως την ελευθερία την αγοράζουμε, δημιουργείται η ψευδαίσθηση της ελευθερίας επειδή ο καθένας μπορεί να αποκτήσει ο,τι του χρειάζεται και ο δαίμονας του εξανδραποδισμού βρίσκει καταφυγή και τρυπώνει. Όταν σου δίνει τόσα ώστε να σε διαφθείρει, με την έννοια να αποκτάς όλο και μεγαλύτερες ανάγκες, τότε σε δένει στον αδυσώπητο μηχανισμό ενός φαύλου κύκλου. Σου έχει προκαλέσει τη δίψα της απληστίας αφού πριν πέτυχε να σου τη βαπτίσει «πολιτισμό». Επιπροσθέτως, η καταδυνάστευση της διαφήμισης και της τηλεόρασης που επινοήθηκαν από τον ίδιο τον άνθρωπο, υποδούλωσαν το πνεύμα με τη γεύση της επιδερμικής ηδονής. Προβάλλεται τι «πρέπει» να του αρέσει και πως «πρέπει» να αντιδρά και έτσι ενώ πιστεύει στην αυτονομία του έχει αποδεχθεί μια εκούσια δουλεία. Πιστεύει ότι διαλέγει «ελεύθερα» την τηλεόραση, το αυτοκίνητο του, τους βουλευτές του, τη διασκέδασή του, το επάγγελμά του ενώ η ελεύθερη βούληση ,η ελεύθερη δράση έχουν θρυμματιστεί.
Η ελευθερία είναι πολύ βαριά λέξη. Μόνο η σημερινή αυτάρεσκη εποχή θα μπορούσε να την προφέρει με τόση ελαφρότητα. Η βίωση της ελευθερίας αγνοείται. Αρκεί η ψευδαίσθησή της. Άνθρωποι έρμαιοι της εποχής, του καταιγισμού ιδεών, μετέωροι ιδεολογικά χωρίς συναισθηματικά ερείσματα και ανθρωπιστική παιδεία, αρνούμαστε να αντιληφθούμε πως η ελευθερία θα θεμελιώσει τη ζωή μας μόνο αν πρόκειται για μια ένα τω πνεύματι ελευθερία, μια εσωτερική ελευθερία. Και πως θα επιτευχθεί αυτό; Η φράση του Καζαντζάκη πως «η ελευθερία είναι κάστρο και το παίρνεις με το σπαθί σου και όποιος δέχεται από ξένα χέρια την ελευθερία είναι σκλάβος» αποτυπώνει την άποψη πως ο αγώνας για εσωτερική ελευθερία είναι προσωπικός ενώ η ελευθερία αποτελεί την υπαρξιακή υπόσταση του ανθρώπου. Το νόημα της εσωτερικής ελευθερίας συνοψίζεται στη συνειδητή άρνηση της αλλοτρίωσης ,στη συνειδητή προσπάθεια για αποκατάσταση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, στον οραματισμό ιδεών που δε δεσμεύουν το πνεύμα αλλά κατοχυρώνουν την ψυχολογική ελευθερία. Εσωτερική ελευθερία σημαίνει να αποδεσμευτείς από τον ίδιο σου τον εαυτό, να ελέγχεις τις ενστικτώδεις αντιδράσεις σου και να ρυθμίζεις τη συμπεριφορά σου σύμφωνα με αρχές, αξίες που δεν εκμαυλίζουν το πνεύμα. Μόνο τότε θα γίνουμε και εμείς πραγματικά ελεύθεροι πολιορκημένοι της εποχής μας.
Το τείχη του εγκλωβισμού θα “γκρεμιστούν” μόλις η αυθεντική υπόσταση ανασυρθεί από τα ερείπια της ψυχικής και πνευματικής Βαβυλώνας. Τότε μόνο θα έχει νόημα να μιλάμε για πραγματική απελευθέρωση. Μια απελευθέρωση από τα δεσμά που εμείς οι ίδιοι τοποθετούμε στον εαυτό μας, κι ύστερα διαμαρτυρόμαστε πως καταπατούν την ελευθερία μας…
Tο παρόν άρθρο, όπως και κάθε άλλο στην ιστοσελίδα, αντικατοπτρίζει τις απόψεις του αρθρογράφου και όχι απαραίτητα του newsfilter.gr.