Σε ένα μοναδικό πάρκο στα έγκατα της Γης ανάμεσα στην Γκιώνα και τον Παρνασσό, οι επισκέπτες του ταξιδεύουν μέσα στις στοές των μεταλλείων, βιώνουν τις συνθήκες εργασίας των μεταλλωρύχων και καταδύονται σε έναν ελάχιστα γνωστό κόσμο.
Η κατασκευή του ξεκίνησε το 1998 στον χώρο των εγκαταστάσεων της εταιρείας και τελικά άρχισε να λειτουργεί από τον Σεπτέμβριο του 2003. Η δημιουργία του είχε εξαρχής ως στόχο αφενός να παρουσιάσει τους χώρους λειτουργίας ενός μεταλλείου και αφετέρου να ενημερώσει, να ψυχαγωγήσει και να εκπαιδεύσει τις καινούργιες γενιές πάνω στην ιστορία εκμετάλλευσης του βωξίτη και των ανθρώπων που εργάστηκαν επί δεκαετίες εκεί. Ένας φόρος τιμής στη μεταλλευτική ιστορία της Φωκίδας.
Η ιστορία του
Το Vagonetto λειτουργεί όλο τον χρόνο ανελλιπώς και δέχεται ετησίως γύρω στους 10.000 επισκέπτες, εκ των οποίων οι μισοί είναι μαθητές που προέρχονται από σχολεία όλης της χώρας. Η επισκεψιμότητα του χώρου, βέβαια, κορυφώνεται τον χειμώνα, καθώς αρκετοί συνδυάζουν την ξενάγηση στη στοά με τα σλάλομ και τις καταβάσεις στο χιονοδρομικό κέντρο του Παρνασσού.
Η περιήγηση στο Vagonetto δίνει στον επισκέπτη τη δυνατότητα να γνωρίσει βήμα βήμα τη διαδικασία εξόρυξης του βωξίτη. Η γνωριμία ξεκινά από το παλιό μεταλλείο, τη Στοά 850, συνεχίζεται με την περιήγηση στον Εκθεσιακό Χώρο Μεταλλευτικής Ιστορίας και την επίσκεψη στην Πτέρυγα Ψηφιακής Τεχνολογίας και ολοκληρώνεται με μια βόλτα στην Υπαίθρια Έκθεση Μηχανημάτων. Ο χώρος αυτός λειτούργησε ως μεταλλείο επί πέντε χρόνια, από το 1967 έως το 1972, όταν το συγκεκριμένο κοίτασμα “εξοφλήθηκε”, δηλαδή εξαντλήθηκε, όπως λένε στη διάλεκτό τους και η στοά έκλεισε.
Η εξόρυξη βωξίτη άρχισε το 1924 και από το 1938 η παραγωγή είχε φτάσει από 10.000 σε 180.000 τόνους τον χρόνο. Ήδη πριν από τον πόλεμο κατασκευάστηκε ειδικό σύστημα εναέριας μεταφοράς βωξίτη, μήκους 15 χλμ., από τα μεταλλεία μέχρι το λιμάνι της Ιτέας για να φορτώνεται σε πλοία. Στη στοά επικρατεί υγρασία πάνω από 70% με σταθερή θερμοκρασία 14°C-15°C.
Μια ειδική ομάδα ξεναγών υποδέχεται και συνοδεύει επί 2 ώρες, στην πλήρη ξενάγηση, τους επισκέπτες, οι οποίοι αντιλαμβάνονται γρήγορα ότι η εξόρυξη είναι μια πολύ δύσκολη και επίπονη εργασία. Όταν το Vagonetto άνοιξε τις πύλες του στο κοινό, είχαν ολοκληρωθεί εργασίες μετασκευής και τα απαραίτητα μέτρα προστασίας. Το παλιό τρενάκι που χρησιμοποιούσαν οι μεταλλωρύχοι για τη μεταφορά του βωξίτη γίνεται το μεταφορικό μέσο των επισκεπτών στον τόπο εκκίνησης της περιπατητικής διαδρομής τους στην ιστορία του βωξίτη.
Παράλληλα, δημιουργήθηκε ένα ψηφιακό σύστημα ξενάγησης σε έξι γλώσσες (ελληνικά, αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ισπανικά, ιταλικά) κατά το πρότυπο μουσείων όπως του Λούβρου και του Βατικανού, με χρηματοδότηση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης. Η Διαδραστική Πτέρυγα Ψηφιακής Τεχνολογίας αποτελείται από τρεις νέες αίθουσες που αξιοποιούν την ψυχαγωγική διάσταση της ψηφιακής τεχνολογίας μαζί με την παιδαγωγική. Το θεματικό πάρκο όμως βρίσκεται στο επίκεντρο μιας περιοχής που προσφέρει έναν πλούσιο συνδυασμό δράσεων για τον επισκέπτη. Η επίσκεψη στη Στοά 850 διαρκεί 40 λεπτά, ενώ όλη η επίσκεψη στο πάρκο κρατάει περίπου 2 ώρες.
Σε απόσταση μόλις 11 χλμ. βρίσκεται το περίφημο Χάνι της Γραβιάς, όπου ο επισκέπτης μπορεί να δει την αναπαράσταση της ιστορικής μάχης που δόθηκε στις 8 Μαΐου 1821. Το ανακαινισμένο κτίριο, που είναι πιστό αντίγραφο του παλαιού σε φυσικό μέγεθος, βρίσκεται απέναντι από την αρχική του θέση και από το μνημείο του Οδυσσέα Ανδρούτσου.
Στην άλλη πλευρά, σε απόσταση 35 χλμ. από το Vagonetto, κυριαρχούν οι Δελφοί με το ιερό μαντείο της αρχαιότητας και τον ναό του Απόλλωνα. Οι επιλογές περιήγησης περιλαμβάνουν την Αράχοβα το χιονοδρομικό κέντρο, αλλά και το Γαλαξίδι με τα παραδοσιακά αρχοντικά.
[via]