Σήμερα (Σάββατο 14 Ιουνίου 2008) επαναλήφθηκε το πείραμα του Ερατοσθένη (276 π.Χ. – 194 π.Χ.) με ταυτόχρονες μετρήσεις σε Θεσσαλονίκη, Αλεξανδρούπολη και Βαρσοβία. Οι τρεις σταθμοί θα βρίσκονται σε διαρκή επικοινωνία μεταξύ του μέσω Internet ώστε να επαληθευτεί το τελικό αποτέλεσμα.
Στην Θεσσαλονίκη, το πείραμα έλαβε χώρα από τις 11.00 ως τις 15.00 στον προαύλιο χώρο του Αστεροσκοπείου του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ). Το πείραμα έγινε με αφορμή την συμπλήρωση 80 χρόνων από την ίδρυση του τμήματος Φυσικής του ΑΠΘ και θα είναι ανοιχτή στο κοινό.
Ο Ερατοσθένης, όντας διευθυντής της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας στην Αίγυπτο, είχε μάθει πως στην Συήνη (σημερινό Ασσουάν) στις 22 Ιουνίου (θερινό ηλιοστάσιο) ο Ήλιος καθρεπτιζόταν σε ένα πηγάδι. Επίσης, από προσωπικές μετρήσεις γνώριζε πως την ίδια μέρα η μεγαλύτερη απόσταση του ήλιου ήταν ίση με το 1/50 του κύκλου. Κατά συνέπεια, ορθώς συμπέρανε πως αφού η Συήνη και η Αλεξάνδρεια βρίσκονταν πάνω στον ίδιο μεσημβρινό η μεταξύ τους απόσταση θα ισούται με το 1/50 της περιφέρειας της γης.
Έτσι, έβαλε “βηματιστές” να μετρήσουν την απόσταση Συήνη – Αλεξάνδρεια περπατώντας την (!) και βρήκε ότι οι δύο πόλεις απείχαν περίπου 700 στάδια. Άρα, υπολόγισε πως η περιφέρεια της γης θα είναι 252.000 στάδια = 39690 χιλιόμετρα. Σήμερα ξέρουμε πως το σφάλμα αυτής της μέτρησης είναι μικρότερο από 1%. Ποσοστό πολύ μικρό αν αναλογιστούμε τις δυσκολίες της εποχής και των μεθόδων που χρησιμοποιήθηκαν (π.χ. Βηματιστές!).
Πολύ μεγάλο ενδιαφέρον πρέπει να είχε η σημερινή αναπαράσταση. Παρακάτω μπορείτε να βρείτε εικόνες από την αναπαράσταση του πειράματος καθώς και περισσότερες πληροφορίες για το πείραμα και τον ίδιο τον Ερατοσθένη.
- Φωτογραφίες από την αναπαράσταση του πειράματος.
- Περισσότερες πληροφορίες για την αναπαράσταση του πειράματος.
- Περισσότερες πληροφορίες για τον Ερατοσθένη.