Αν και έχουν περάσει χρόνια από τότε που, κατά την διάρκεια ανασκαφών για την επέκταση του σιδηροδρομικού δικτύου στο Λονδίνο, ξεθάφτηκαν κατά χιλιάδες πτώματα ασθενών του πρώτου ψυχιατρείου της Ευρώπης, το γεγονός συνεχίζει να προκαλεί ανατριχίλα. Φαίνεται πως παρόλο που η ιστορία του ιδρύματος αυτού είναι τόσο ζοφερή που κανείς δεν θέλει να θυμάται, οι φρικαλέες συνθήκες κράτησης των ψυχικά ασθενών, στα μέσα περίπου του 13ου αιώνα, έχουν αφήσει τόσο βαθιά τα σημάδια τους που οποιαδήποτε απόπειρα να ξεχαστούν είναι αδύνατη και κατά καιρούς νέα στοιχεία εξακολουθούν να έρχονται στο φως.
Το εν λόγω ψυχιατρικό ίδρυμα ξεκίνησε να λειτουργεί το 1247 ως φιλανθρωπικός ξενώνας για φτωχούς και ως πυρήνας συγκέντρωσης οικονομικών κυρίως πόρων, την περίοδο του Henry ΙΙΙ στις Σταυροφορίες. Αργότερα, και σύμφωνα με τις καταγραφές, άρχισε να γίνεται γνωστό ως Bethlehem Hospital χωρίς αυτό να σημαίνει απαραίτητα ότι εξυπηρετούσε ως νοσοκομείο, τουλάχιστον όχι όπως το εννοούμε σήμερα (Η Αγγλική λέξη ‘hospital’ μπορούσε την περίοδο εκείνη να σημαίνει ‘χώρος φιλοξενίας’).
Σύμφωνα με ερευνητές το Bethlehem Hospital ξεκίνησε να αποτελεί ίδρυμα για ψυχικά ασθενείς γύρω στο 1377 και σιγά-σιγά έγινε γνωστό ως Bedlam, που μάλλον προέκυψε από σύντμηση της ονομασίας Bethlehem. Έκτοτε η λέξη Bedlam έγινε συνώνυμη των λέξεων χάος και τρέλα εξαιτίας των συνθηκών που επικρατούσαν στο ίδρυμα, και μάλιστα υπάρχει η έκφραση “it’s Bedlam in here” η οποία είναι αντίστοιχη της Ελληνικής έκφρασης “επικρατεί χάος εδώ μέσα!”
Οι καταγραφές και οι μαρτυρίες, που έχουμε διαθέσιμες από αρχεία, περιγράφουν ένα οίκημα το οποίο ήταν τρομακτικό σαν σκοτεινό μαυσωλείο. Οι ψυχικά ασθενείς που κρατούνταν στο Bedlam παρουσιάζονται ως διαρκώς δεμένοι χειροπόδαρα με αλυσίδες ενώ τους διαδρόμους πλημμύριζαν “δάκρυα, φωνές, βρισιές και ο ήχος από αλυσίδες.” Πιθανότατα να είναι αδύνατο να κατανοήσουμε στην σημερινή εποχή ακριβώς πόσο απάνθρωπες ήταν οι συνθήκες κράτησης των ανθρώπων που είχαν την ατυχία να καταλήξουν στο Bedlam, από το οποίο δεν μπορούσαν να ξεφύγουν ποτέ γιατί ουσιαστικά αποτελούσε φυλακή όσων θεωρούνταν επικίνδυνοι και όχι χώρος για την θεραπεία ασθενών.
Το Bethlehem Hospital λειτουργεί ακόμα και σήμερα σε διαφορετική ωστόσο τοποθεσία και με διαφορετικές συνθήκες, αλλά στο μυαλό όλων είναι και θα είναι για πάντα το Bedlam. Για την ακρίβεια έχει αλλάξει οίκημα τρεις φορές από την ίδρυση του. To πρώτο οίκημα του ήταν εκεί όπου σήμερα βρίσκεται ο σταθμός Liverpool street στο Λονδίνο. Να ξέρετε πως αν είχατε βρεθεί στον συγκεκριμένο σταθμό πριν από το 2011 περπατήσατε πάνω από μαζικό τάφο τουλάχιστον 3.000 ασθενών…
