Ελευθερία

“Λευτεριά φωνάζουν όλοι και σκοτώνονται γι’αυτήν

Λευτεριά ποθούνε όλοι.  Λευτεριά. Μα από τι; “

Λευτεριά μα από τι…;

Ένας σκύλος καθόταν σήμερα στην είσοδο μιας καφετέριας, πράος, ήρεμος και κοιμόταν. Οι άνθρωποι που περνούσαν το χάιδευαν τρυφερά. Στην διπλανή καφετέρια στην είσοδό της κοιμόταν ένας άστεγος άνθρωπος, βασανισμένο κορμί, μυαλό γεμάτο σκέψεις και απόγνωση. Οι άνθρωποι που περνούσαν απέστρεφαν το βλέμμα ή τον κοίταζαν φευγαλέα με λύπηση για την κατάντια του. Ένας-δυό άνθρωποι έβγαζαν το πορτοφόλι να του αφήσουν κάποιο κέρμα , κάποιο 50λεπτο ή κάτι παρόμοιο, ίσως για να παρηγορήσουν τους φόβους τους και να εξαγοράσουν μία θέση στον Παράδεισο και το ήθος που τους λείπει, αλλά κυρίως για να εξαγοράσουν την ελπίδα ότι το ίδιο θα έκανε κάποιος αν οι ίδιοι ήταν στην θέση του ταλαίπωρου άστεγου. Σπανίζει ο αλτρουισμός και δεν τολμώ να πω αγάπη. Όμως δύο ερωτήματα θα θέσω: 1) σε τι διαφέρει στα μάτια των περαστικών ο άστεγος απ’τον σκύλο που να δικαιολογεί την διαφορετική συμπεριφορά; Δεν θα σπεύσω να απαντήσω σε αυτό το ερώτημα, σας αφήνω να αναρωτηθείτε αν φυσικά το ερώτημα έχει κάποια αξία για σας. 2) Ποιός είναι τελικά πιο ελεύθερος, ο άστεγος ή οι περαστικοί; Ο άστεγος έχει αποτινάξει εξ’ανάγκης κάθε εγωισμό, περηφάνεια, “αξιοπρέπεια”, και δεν έχει τίποτα να χάσει παρά μόνο την ζωή του. Είναι απελευθερωμένος από εγωισμό και υλικά αγαθά. Αν ωστόσο ήταν αυτή η απελευθέρωση και επιλογή του, τότε θα είχε κερδίσει και ελευθερία από τον φόβο, δηλαδή την ύψιστη ελευθερία κατά την γνώμη μου.  Το ξέρω όμως ότι στην πραγματικότητα και στον ωμό ρεαλισμό ο άστεγος μάλλον δεν τα βλέπει σε καμία περίπτωση τα πράγματα με αυτόν τον τρόπο και το μόνο που κυριαρχεί στην ζωή του είναι απελπισία και απόγνωση. Όμως αν βρισκόταν κάποιος να του εξηγήσει όλα αυτά και να καταφέρει να του δώσει στόχους για το αύριο, τότε όλα θα άλλαζαν στην ζωή του. Γιατί πάντα μπορούν να υπάρχουν στόχοι στις ζωές μας, είναι στο χέρι μας, πάντα ήταν.

Σε μία επίσκεψή μου σ’ένα βιβλιοπωλείο, κάπου σε ένα ράφι, βρήκα ξεχασμένη μία ποιητική συλλογή, του Κώστα Χαλιώτη με τίτλο “Σκέψεις με αίσθημα”. Μέσα σ’αυτήν την ποιητική συλλογή θα συναντούσα ένα ποιήμα που με σημάδεψε. Δεν νομίζω ότι υπάρχει κάτι πιο εύστοχο και καίριο σε οποιαδήποτε μορφή που να αναφέρεται στην ελευθερία. Θα αφιερώσω λοιπόν το υπόλοιπο του άρθρου μου για να σας το μεταφέρω, καθώς πρόκειται για μια συλλογή εξαιρετικά σπάνια που δεν θα βρεί κάποιος ούτε στο διαδίκτυο.

Η Λευτεριά

Λευτεριά για λίγο πάψε
τα σεφέρια τα πολλά
κι έλα σίμωσε και κάτσε
να τα πούμε ορθά κοφτά

Σ'αγαπούν όλοι στον κόσμο 
σε λατρεύουν σα Θεά
και πολέμησε για σένα 
κάθε ανθρώπινη γενιά

Άκουσε να δείς τι λένε
όλοι τους για λευτεριά
απ'της γής τον κάθε τόπο 
κάθε ανθρώπινη γενιά

Λευτεριά ζητούν οι νέοι 
λευτεριά θέλουν οι νέες
λευτεριά ποθούν οι χήρες 
λευτεριά κι οι παντρεμένες

Λευτεριά ζητούν οι πλούσιοι 
απ'του πλούτου τον ζυγό
λευτεριά ζητάει και η φτώχεια 
απ'της πείνας τον καυμό

Φεύγουν όλοι απ'τα χωριά τους 
για να ζήσουν στην Αθήνα
λεύτεροι από στέρηση
κακοπέραση και πείνα

Μα κι οι Αθηναίοι όμως 
φεύγουν απ'τα μέγαρά τους 
και σε κάποιο χωριουδάκι 
πάν να βρούν τη λευτεριά τους

Λευτεριά ζητούν οι άγριοι 
απ'της ζούγκλας τα θεριά
λευτεριά και όσοι μένουν
στα παλάτια τα ψηλα 

Πόσοι πόλεμοι δε γίναν
με σκοπό την λευτεριά
πόσο αίμα δεν εχύθη 
πόσα δάκρυα καυτά

Όλοι οι δούλοι την πληρώσαν 
ακριβά τη λευτεριά
όλοι οι σκλάβοι αιματώσαν 
για να δούν μέρα γλυκειά

Χρόνια τώρα αποκτήσαν 
οι Φρατζέζοι λευτεριά
λευτεριά φωνάζουν πάλι 
τα καινούρια τα παιδιά

Πόσα κόκκαλα δε τρίξαν 
των Ελλήνων τα ιερά
κι απ'το τρίξιμο εκείνο
ξεπετάχτη η λευτεριά

Μα κι οι νέοι της γενιάς μας
δεν ζητούνε λευτεριά
δεν φωνάζουνε στους δρόμους
κι απαρνιούνται τα παλιά

Λευτεριά ζητούν οι Ρώσοι 
κι όλοι οι κόκκινοι μαζί
λευτεριά ζητούν οι μαύροι 
απ'των άσπρων την πυγμή

Λευτεριά κι οι Αμερικάνοι 
ένα έγιναν μαζί
και πανύψηλο μνημείο 
έστησαν χάρη σ'αυτή

Λευτεριά φωνάζουν όλοι 
και σκοτώνονται γι'αυτή
Λευτεριά ποθούνε όλοι
Λευτεριά. Μά από τι;

Τι θα απαντούσατε εσείς στον τελευταίο προβληματισμό του ποιητή; Για μένα, ένας άνθρωπος είναι πραγματικά ελεύθερος, όταν καταφέρνει να απαλλαγεί απ’τους φόβους του και απ’τον ίδιο ύψιστο φόβο, τον φόβο θανάτου. Ο άνθρωπος που δεν παρηγορεί τους φόβους του, αλλά τους αντιμετωπίζει και τους ξεπερνά οριστικά, είναι ελεύθερος. Αυτό όμως, απαιτεί μεγάλη γενναιότητα. Έτσι οι άνθρωποι όπως έχει αποδείξει η ιστορία, είναι ανίκανοι στην συντριπτική τους πλειοψηφία να διαχειριστούν την ελευθερία τους. Για τον λόγο αυτόν στρέφονται σε γκουρού, ιερείς, αγίους και γενικά ανθρώπους του πνεύματος αναζητώντας καθοδήγηση. Οι συμβουλές φυσικά είναι πάντα χρήσιμες και καλοδεχούμενες απ’όλους μας, ή τουλάχιστον έτσι πρέπει να είναι, όμως δεν πρέπει να περιμένουμε να βρούμε την ελευθερία μας όταν αφήνουμε ολοκληρωτικά την ζωή μας στα χέρια του οποιοδήποτε τρίτου. Πρέπει λοιπόν ο άνθρωπος να είναι σε θέση να βρίσκει την εσωτερική δύναμη και το θάρρος να αναζητά την ελευθερία του η οποία, όπως όλα, ζεί μέσα του.

Άξιοι όσοι γεύονται την ελευθερία, νιώθουν τον άνεμο της ελευθερίας στο πρόσωπό τους και αφήνουν αυτόν τον άνεμο να τους ανυψώσει ως τον ουρανό.