Πράγματι ο φόβος είναι ένα πανίσχυρο συναίσθημα που αποτελεί δίκοπο μαχαίρι για τον κάθε άνθρωπο, διότι από την μία μπορεί να τον οδηγήσει σε μεγάλο επιτεύγματα προκειμένου να τον ξεπεράσει και από την άλλη να τον οδηγήσει σε μια μίζερη πραγματικότητα. Το θέμα είναι όμως, τι επιλέγει ο κάθε άνθρωπος. Ειδικότερα, ο φόβος αποτελεί ένα από συναισθήματα που βοηθούσε τους ανθρώπους από αρχαιοτάτων χρόνων να επιβιώνουν και έτσι πέρασε στα γονίδια και στις επόμενες γενεές, συνδεδεμένος με το αίσθημα της επιβίωσης. Αφού αυτήν την εποχή δεν υπάρχουν μαμούθ, ούτε φίδια, τουλάχιστον αν δεν διαμένεις στην εξοχή, τότε γιατί οι άνθρωποι φοβούνται; Ο φόβος λοιπόν ορίζεται ως μια ανταπόκριση του εγκεφάλου απέναντι σε ότι θεωρεί απειλή που μπορεί να προκαλέσει σωματική ή συναισθηματική ζημιά. Το θέμα είναι τι θεωρείται απειλή; Για παράδειγμα ένα ζηλιάρης εραστής μπορεί να θεωρεί ως απειλή οποιονδήποτε μιλάει ή κοιτάζει την γυναίκα με την οποία συσχετίζεται. Για έναν άλλο άνθρωπο την αντίδραση του φόβου μπορεί να την προκαλεί μια αράχνη στον τοίχο του σπιτιού του.
Πως μπορεί να προκληθεί ο φόβος;
Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω ο φόβος σε έναν άνθρωπο μπορεί να προκληθεί από οτιδήποτε. Με άλλα λόγια τα παιδιά μπορεί να μάθουν να φοβούνται τις αράχνες επειδή τις φοβάται και η μητέρα τους, εδώ ο φόβος αποτελεί μαθημένη συμπεριφορά, διότι ένας άνθρωπος εκπαιδεύεται από μικρή ηλικία ότι η αράχνη αποτελεί ένα είδος απειλής. Από την άλλη ο φόβος μπορεί να προκληθεί από μια τραυματική εμπειρία, όπως για παράδειγμα όταν ένα παιδί δαγκωθεί από σκύλο ή το γρατσουνίσει μια γάτα. Στο μυαλό λοιπόν αυτού του παιδιού ο σκύλος ή η γάτα θα συνδεθούν με μια δυσάρεστη εμπειρία που προκαλεί πόνο. Βεβαίως πέρα από αυτά ο φόβος μπορεί να καταλήξει να γίνει μια διαταραχή, μια διαταραχή που διαλύει κάθε ημέρα ενός ανθρώπου. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η ανθρωποφοβία όπου ένας άνθρωπος αναπτύσσει φόβο απέναντι στους άλλους ανθρώπους (είτε της κοινωνίας ολόκληρης είτε μια κοινωνικής ομάδας). Μια τέτοια διαταραχή χρήζει σίγουρα παρέμβασης ειδικού, γιατί αυτό το άτομο θα καταλήξει να μην είναι λειτουργικό τόσο για τον εαυτό του όσο και για την κοινωνία. Βεβαίως ακόμα και μια φανταστική ιστορία, όπως ένα παραμύθι μπορεί να είναι υπεύθυνο για την δημιουργία φοβίας. Ακόμα, το συναίσθημα του φόβου μπορεί να προκληθεί ως αντίδραση, απέναντι σε μια κατάσταση που αντιμετωπίζει για πρώτη φορά ένας άνθρωπος, για παράδειγμα οι Πανελλαδικές εξετάσεις που είναι μια πρωτόγνωρη αλλά και ταυτόχρονα αγχογόνα κατάσταση μπορεί να προκαλέσουν την εκδήλωση φόβου σε κάποιον μαθητή.
Πως εκδηλώνεται ο φόβος;
Ο φόβος μπορεί να εκδηλωθεί με διάφορα συμπτώματα σε έναν άνθρωπο. Πρώτα από όλα μπορεί να εκδηλωθούν, στο άτομο που αισθάνεται φόβο, πόνοι στο στήθος. Από την άλλη οι αυξημένοι καρδιακοί παλμοί αλλά και το τρέμουλο είναι άλλα δύο σημάδια φοβικής αντίδρασης στον οργανισμό. Βεβαίως λόγο φοβικής αντίδρασης ένας άνθρωπος μπορεί είτε να ανατριχιάσει ολόκληρος, είτε να τον/την πιάσει τρέμουλο ή και τα δύο σε συνδυασμό. Σε άλλες περιπτώσεις λόγο φόβου μπορεί να προκληθεί ναυτία στο άτομο, να μειωθούν οι εκκρίσεις τον σιελογόνων αδένων (κοινώς να στεγνώσει το στόμα του), να ιδρώσει αλλά και να το πιάσουν πόνοι στο στομάχι και στο έντερο.
Πως μπορεί να θεραπευτεί ο φόβος;
Διάφορες τεχνικές μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την θεραπεία αλλά και την μείωση των συμπτωμάτων του φόβου. Πρώτα από όλα η γνωσιοσυμπεριφορική θεραπεία σαν τεχνική μπορεί να βοηθήσει το άτομο να αλλάξει σιγά σιγά τον τρόπο που σκέφτεται για ένα ερέθισμα που του προκαλεί φόβο. Ακόμα μια θεραπευτική μέθοδος που είναι αποτελεσματική στην αντιμετώπιση του φόβου είναι η ψυχοθεραπεία. Μέσα από την ψυχοθεραπεία λοιπόν ο ασθενής και ο θεράπων μπορούν να βρουν τις βαθύτερες αιτίες πίσω από την όποια φοβία αντιμετωπίζει ο πρώτος, ώστε να την θεραπεύσουν στην ρίζα της και να ελευθερώσουν το άτομο από το βάρος που κουβαλά.
Κλείνοντας θα ήθελα να τονίσω ότι δεν είναι κακό ένας άνθρωπος να έχει φόβους, είναι μέρος της ανθρώπινης φύσης. Αλλά το καλύτερο θα ήταν να προσπαθήσει να τους λύσει είτε μόνο του, είτε όταν διαπιστώσει ότι δεν μπορεί να τους λύσει, να ζητήσει την βοήθεια ειδικού, γιατί η ζωή είναι πολύ όμορφη και δεν αξίζει να την ζει κάποιος άνθρωπος μέσα στα διάφορα κλουβιά του φόβου.
Βιβλιογραφικές Αναφορές:
- Fear. Psychology Today. Retrieved 24 May 2022, from https://www.psychologytoday.com/us/basics/fear.
- Fritscher, L. (2020). How to Tell the Difference Between a Fear and a Phobia. Verywell Mind. Retrieved 24 May 2022, from https://www.verywellmind.com/fear-or-phobia-2671982.
- Fritscher, L. (2021). How Behavioral Therapy Plays a Role in the Treatment of Phobias. Verywell Mind. Retrieved 24 May 2022, from https://www.verywellmind.com/therapy-options-for-phobias-2672008#:~:text=Cognitive%20Behavioral%20Therapy%20for%20Phobias&text=Cognitive%20behavioral%20therapy%2C%20or%20CBT,to%20counteract%20this%20thought%20pattern.
- Fritscher, L. (2022). The Psychology Behind Fear. Verywell Mind. Retrieved 24 May 2022, from https://www.verywellmind.com/the-psychology-of-fear-2671696#:~:text=Fear%20is%20a%20natural%2C%20powerful,danger%20is%20physical%20or%20psychological.
- Signs of Fear. WebMD. (2020). Retrieved 24 May 2022, from https://www.webmd.com/mental-health/signs-of-fear.
- Πηγές εικόνων : https://stringfixer.com/ , https://wallpapersafari.com/w/dc7lMv .
