17 Νοεμβρίου
Βαρειά σιωπή, διάτρητη απ’ τους πυροβολισμούς, πικρή πολιτεία, αίμα, φωτιά, η πεσμένη πόρτα, ο καπνός, το ξύδι- ποιος θα πει: περιμένω απ’ το μέσα μαύρο; Μικροί σκοινοβάτες με τα μεγάλα παπούτσια μ΄ έναν επίδεσμο φωτιά στο κούτελο κόκκινο σύρμα, κόκκινο πουλί, και το μοναχικό σκυλί στ’ αποκλεισμένα προάστια ενώ χαράζει η χλωμότερη μέρα πίσω απ’ τα καπνισμένα αγάλματα κι ακούγεται ακόμη η τελευταία κραυγή διαλυμένη στις λεωφόρους. Πάνω απ’ τα τανκς, μέσα στους σκόρπιους πυροβολισμούς πώς μπορείτε λοιπόν να κοιμάστε;
– Γιάννης Ρίτσος – 16 και 17 Νοέμβρη 1973
Σαν σήμερα, πριν 41 χρόνια, στην οδό Πατησίων, η εξέγερση του Πολυτεχνείου ακόμα υπάρχει αλώβητη στις μνήμες όλων μας. Σαν τότε ήταν, ξημερώματα Σαββάτου της 17ης Νοέμβρη 1973 όταν η καγκελόπορτα του Πολυτεχνείου υποχώρησε κάτω από τα τανκς υπό εντολή του Παπαδόπουλου για να καταστείλει την εξέγερση εκατοντάδων φοιτητών και εργατών που διαδήλωναν κατά της δικτατορίας και στόχευαν στην πτώση της Χούντας των Συνταγματαρχών. Οι θυσίες της αγωνιστικής νεολαίας και τα αιτήματά του εξεγερμένου λαού που ύψωσαν το ανάστημα τους εναντία στο καθεστώς της 21ης Απριλίου, δεν έχουν πάψει να αντηχούν.
Το Σάββατο 17 Νοεμβρίου 1973 ο ραδιοφωνικός σταθμός του Πολυτεχνείου έκανε εκκλήσεις στους στρατιώτες να αψηφήσουν τις εντολές των ανωτέρων τους και στη συνέχεια ο εκφωνητής απήγγειλε τον Ελληνικό Εθνικό Ύμνο. Η μετάδοση διακόπηκε με την είσοδο του άρματος στον χώρο της σχολής… Τα ξημερώματα ένα από τα τρία άρματα μάχης γκρεμίζει την κεντρική πύλη του Πολυτεχνείου. Οι φοιτητές βλέποντας το άρμα μάχης να εισβάλλει, ακολουθούμενο από ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις, ρίχνουν την πόρτα του Πολυτεχνείου στην οδό Στουρνάρη και αρχίζουν να εξέρχονται. Κατά την περίοδο της δικτατορίας, πολλές ελευθερίες περιορίστηκαν, μεταξύ άλλων οι πολιτικές και οι συνδικαλιστικές. Χαρακτηριστικό είναι πως συνδικάτα, σωματεία και φοιτητικοί σύλλογοι δεν μπορούσαν πλέον να συνεταιρίζονται ελεύθερα, παρά μόνο κρυφά και παράνομα, μαζικά. Ήταν η αρχή του τέλους της χούντας του ’67.
Ο ραδιοφωνικός σταθμός των ”Ελεύθερων Πολιορκημένων” αποτέλεσε ισχυρό έρεισμα για την υποστήριξη της εξέγερσης ειδικά σε μια εποχή όπου η λογοκρισία ήταν απαγορευμένη. Η ελεύθερη φωνή των φοιτητών μπορούσε πλέον να ακουστεί. Οι φοιτητές απεύθηναν κάλεσμα προς όλο τον λαό να σταθεί στο πλευρό τους και στα αιτήματά τους όπως ήταν η πτώση της Χούντας, η έξοδος από το ΝΑΤΟ, η διακοπή συνεργασίας με τις ΗΠΑ και η παροχή αυτονόητων, πλέον, ελευθεριών και δικαιωμάτων. Στο σύνθημα ”ΨΩΜΙ – ΠΑΙΔΕΙΑ – ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ” θα μπορούσε κάποιος να συνοψίσει το σύνολο των αιτημάτων τους.
Για την εξέγερση του Πολυτεχνείου ενάντια στη χούντα το Νοέμβρη του ’73 έχουν γραφτεί και ειπωθεί χιλιάδες λέξεις και ιστορίες. Σαν Έλληνες, οφείλουμε να τιμούμε τις μνήμες ελευθερίας και αντίστασης. Ο ενστερνισμός των ιδεωδών της επανάστασης και το όραμα αυτών των ανθρώπων, μας δίνει δύναμη για να συνεχίσουμε τον αγώνα και στην σημερινή κοινωνία των προβλημάτων και των προκλήσεων. Η τίμηση της ημέρας με την αναστολή λειτουργίας πανεπιστημίων και σχολείων σήμερα, μας διδάσκει το πιο σπουδαίο μάθημα. Της ελευθερίας, της αυτοθυσίας , και του ηρωισμού!
Παρακάτω παρατίθεται ένα από τα καλύτερα αφιερώματα στην εξέγερση του Πολυτεχνείου με σπάνιο οπτικοακουστικό υλικό.
https://www.youtube.com/watch?v=KFNwQ67DHKc
