Οι έξοχοι σκηνοθέτες, σεναριογράφοι και παραγωγοί αδελφοί Joel & Ethan Coen είναι ίσως οι πιο σταθεροί και με τη μεγαλύτερη ποικιλία ειδών δημιουργοί των τελευταίων 30 χρόνων. Οι ταινίες τους έχουν αγαπηθεί από κοινό και κριτικούς, τους έχουν αποφέρει 4 Όσκαρ και κάποιες, παρότι αρκετά πρόσφατες, θεωρούνται ήδη κλασικές. Και μόλις επανήλθαν στο προσκήνιο με την πρεμιέρα της τελευταίας τους ταινίας (Hail, Caesar!), που εκτυλίσσεται στο Χόλιγουντ του 1950 και κυκλοφορεί στη χώρα μας την επόμενη Πέμπτη. Με την ευκαιρία, λοιπόν, θυμηθήκαμε τις καλύτερες κινηματογραφικές στιγμές που μας χάρισαν μέχρι τώρα.
Το Πέρασμα του Μίλερ (Miller’s Crossing)
Γκανγκστερική εποχής, 1990
Με τους: Gabriel Byrne, John Turturro, Albert Finney
Μερικά από τα σήματα κατατεθέν των αδελφών Κοέν είναι η αναβίωση του στιλ των παλιών φιλμ νουάρ, καθώς και η σχέση πάθους και μίσους με το κλασικό Χόλιγουντ (1930-60) και την ατμόσφαιρα της εποχής. Στην 3η τους ταινία, λοιπόν, οι Κοέν αποτίουν φόρο τιμής στις παλιές γκανγκστερικές ταινίες για την εποχή της Ποτοαπαγόρευσης, αλλά και στην ίδια την εποχή, ακολουθώντας τις προσπάθειες ενός τυχοδιώκτη φιλόδοξου νέου (Byrne), υψηλού στελέχους μιας μαφιόζικης συμμορίας των ταραγμένων εκείνης χρόνων. Οι Κοέν ξετυλίγουν αριστουργηματικά το κουβάρι μιας όχι και τόσο πρωτότυπης ιστορίας και ξεδιπλώνουν στα μάτια του θεατή μια ολόκληρη εποχή με τρόπο ανάλογο με αριστουργήματα του είδους (Μικρός Καίσαρας, Ο Νονός, Το Κεντρί κ.α.). Η ταινία αποτελεί must-see για τους λάτρεις του είδους, και ήταν αυτή που έβαλε τους αδελφούς Κοέν στο προσκήνιο του Χόλιγουντ.
Fargo
Θρίλερ μυστηρίου, 1996
Με τους: Frances McDormand, Willam H. Macy, Steve Buscemi
Αφού μπήκαν στον κινηματογραφικό χάρτη, οι αδελφοί Κοέν παρουσίασαν το 1996 την πρώτη πραγματικά μεγάλη ταινία τους, και απόλυτα αντιπροσωπευτική του ιδιαίτερου στιλ τους. Η Frances McDormand, σύζυγος του Τζόελ, είναι εκπληκτική στο ρόλο της εγκύου αστυνομικού (κέρδισε Όσκαρ για την ερμηνεία της, ενώ τα αδέρφια πήραν το βραβείο Πρωτότυπου Σεναρίου) που μελετά μια παράξενη υπόθεση απαγωγής που κατέληξε σε φονικό στη Μινεσότα, μια υπόθεση πίσω από την οποία κρύβεται ένας απελπισμένος ασφαλιστής που κανόνισε την… απαγωγή της συζύγου του. Αν και λίγο αργή στην εξέλιξη της, η ταινία περιέχει όλα όσα έχουν κάνει τους Κοέν επιτυχημένους: έξυπνους διαλόγους, μαύρο χιούμορ, σασπένς, ανατρεπτικό σενάριο και μεστές ερμηνείες. Μαζί με το Μεγάλο Λεμπόφσκι (1998), μια ταινία που αν και όχι ιδιαίτερα ποιοτική έχει αποκτήσει cult status, το Fargo είναι η ταινία που πρέπει οπωσδήποτε να δεις για να καταλάβεις τους Κοέν και το στιλ τους.
Ω Αδερφέ, που είσαι; (O Brother, Where Art Thou)
Μαύρη κωμωδία/περιπέτεια εποχής, 2000
Με τους: George Clooney, John Turturro, Tim Blake Nelson
Μόνο και μόνο για το γεγονός ότι οι Κοέν κατάφεραν τον συνήθως σοβαρό και καθωσπρέπει Κλούνεϊ (έχει εμφανιστεί σε 3 συνολικά ταινίες τους) να τσαλακώσει όσο δεν πάει την εικόνα του και να δώσει την πιο κωμική και μια από τις καλύτερες ερμηνείες της καριέρας του αρκεί για να προσέξεις αυτό το έργο. Το πρωταγωνιστικό τρίο υποδύεται τρεις δραπέτες στον αγροτικό αμερικανικό νότο των 1930΄s που αναζητούν ένα θησαυρό βρίσκοντας διάφορα εμπόδια αλλά και στηρίγματα στο δρόμο τους. Βασισμένοι κατά μια έννοια στην Οδύσσεια (ο χαρακτήρας του Κλούνεϊ ονομάζεται Οδυσσέας, ενώ υπάρχουν αρκετές αλληγορίες που παραπέμπουν στο ομηρικό έπος), αλλά και στην αριστουργηματική σάτιρα Τα Ταξίδια του Σάλιβαν (1941) του Preston Sturges, οι Κοέν έφτιαξαν μια υπέροχη γλυκόπικρη ταινία που σε διδάσκει, σε ψυχαγωγεί και σε προβληματίζει. Η στάση του φιλμ απέναντι στην εποχή που διαδραματίζεται είναι ταυτόχρονα νοσταλγική και επικριτική, και η ατμόσφαιρα του σε «παγιδεύει». Ίσως η καλύτερη ταινία τους.
https://www.youtube.com/watch?v=meCZ5hWNRFU
Καμιά Πατρίδα για τους Μελλοθάνατους (No Country for Old Men)
Νεο-νουάρ μυστηρίου, 2007
Με τους: Josh Brolin, Tommy Lee Jones, Javier Bardem
Μετά από ένα μικρό τέλμα στις αρχές του 21ού αιώνα, τα δυο ευφάνταστα αδέρφια επανήλθαν μ΄ ένα ακόμη ανεπανάληπτο δημιούργημα, που τους χάρισε επιτέλους τα Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας, Σκηνοθεσίας και Διασκευασμένου Σεναρίου. Από μια περίπλοκη και δαιδαλώδη υπόθεση, που ίσως να μη θυμάσαι καν όταν τελειώσει η ταινία, με ναρκωτικά, φόνους και πάσης φύσεως εγκλήματα και εγκληματίες στα σύνορα ΗΠΑ-Μεξικού, συντίθεται μια καθηλωτική, γεμάτη σασπένς ταινία χάρη στις ευφυείς σκηνοθετικές εμπνεύσεις των Κοέν και τις εκπληκτικές ερμηνείες των πρωταγωνιστών. Ξεχωρίζει φυσικά η απίστευτη ερμηνεία του Bardem, που κόντρα στους συνήθεις ρόλους του υποδύεται έναν ψυχοπαθή φονιά που θα έκανε ακόμα και τον Jack Torrance της Λάμψης ή τον Χάνιμπαλ Λέκτερ της Σιωπής των Αμνών να του βγάλουν το καπέλο. Η απεικόνιση των γεγονότων θυμίζει ξεκάθαρα φιλμ νουάρ δημιουργώντας μια νοσταλγική, ομιχλώδη ατμόσφαιρα. Η ταινία αυτή απέδειξε περίτρανα πως οι Κοέν μπορούν να δημιουργήσουν ένα αριστούργημα κυριολεκτικά από το μηδέν.
Αληθινό Θράσος (True Grit)
Γουέστερν, 2010
Με τους: Jeff Bridges, Matt Damon, Hailee Steinfeld
Χρειαζόταν όντως Αληθινό Θράσος για να επιχειρήσουν οι αδελφοί Κοέν να γυρίσουν remake της αξέχαστης ομότιτλης ταινίας του 1969 με τον θρυλικό John Wayne, δεδομένου πως η προηγούμενη τους απόπειρα σε remake (The Ladykillers, 2004) ήταν μάλλον η χειρότερη ταινία τους. Αυτή τη φορά όμως έδωσαν τη δική τους σφραγίδα στην ιστορία και δημιούργησαν μια ταινία εφάμιλλη του πρώτου φιλμ. Οι τρεις πρωταγωνιστές υποδύονται μαεστρικά έναν σκληροτράχηλο αστυνόμο, έναν μάλλον αλαζόνα Texas Ranger και ένα 14χρονο κοριτσάκι… λίγο διαφορετικό απ΄ τα άλλα, αντίστοιχα, που προσπαθούν από κοινού να συλλάβουν μια επικίνδυνη συμμορία στην Οκλαχόμα, ο καθένας για δικούς του λόγους. Στηριζόμενοι στο πρωτότυπο, γεμάτο ανατροπές σενάριο και στους μοναδικούς, πολυδιάστατους χαρακτήρες (ιδιαίτερα αυτοί των Bridges και Steinfield), οι Κοέν διείσδυσαν και στο γουέστερν με το δικό τους μοναδικό τρόπο. Το έργο είναι φυσικά ποτισμένο με πικρό αλλά εύστοχο χιούμορ από το πρώτο μέχρι το τελευταίο λεπτό, και κάθε φαν του είδους που σέβεται τον εαυτό του οφείλει να το έχει στη συλλογή του.
