Πριν λίγες ημέρες ο κόσμος του κινηματογράφου έγινε ακόμη φτωχότερος (ξέρω, πολύ κλισέ η έκφραση, αλλά αυτή τη φορά ταιριάζει γάντι) με το θάνατο του 83χρονου κωμικού ηθοποιού, σκηνοθέτη και σεναριογράφου Τζιν Γουάιλντερ. Αν και η καριέρα του στη μεγάλη οθόνη διήρκησε μόλις 24 χρόνια, ο Γουάιλντερ κατόρθωσε να γίνει ένας από τους αγαπημένους κωμικούς του κοινού για πολλές δεκαετίες. Αξίζει, νομίζω, να αφιερώσω μερικές γραμμές στη ζωή και το τεράστιο καλλιτεχνικό έργο του.
Ο Jerome Silberman, όπως ήταν το πραγματικό του όνομα (απέκτησε το καλλιτεχνικό Gene Wilder το 1963) γεννήθηκε το 1933 στο Μιλγουόκι του Γουισκόνσιν. Η επιθυμία του να στραφεί στην κωμωδία φάνηκε μόλις στα 8 του χρόνια, όταν ο γιατρός που φρόντιζε την άρρωστη μητέρα του τον προέτρεψε να «την κάνει να γελά». Όταν μεγάλωσε ο Γουάιλντερ ξεκίνησε την καριέρα του με θεατρικές σπουδές και στις δυο πλευρές του Ατλαντικού και μικρούς, αρχικά, ρόλους σε παραστάσεις του Broadway.
Στη σχετικά μεγάλη ηλικία των 34 ετών, το 1967, ο Wilder έκανε το ντεμπούτο του στο σινεμά, σ΄ ένα δευτερεύοντα ρόλο στο θρυλικό γκανγκστερικό φιλμ Μπόνι και Κλάιντ του Άρθουρ Πεν. Μέσω θεάτρου είχε αρκετές γνωριμίες στο χώρο και μια από αυτές, η ηθοποιός Anne Bancroft, τον σύστησε στο σύζυγό της, τον κωμικό σκηνοθέτη και σεναριογράφο Μελ Μπρουκς. Αυτός έδωσε στον Γουάιλντερ τον πρώτο του πρωταγωνιστικό ρόλο στην αιχμηρή κωμωδία The Producers (1968), πλάι στον έμπειρο Zero Mostel. Εκεί, ο ηθοποιός τυποποίησε για πρώτη φορά των χαρακτήρα του φαινομενικά φυσιολογικού ανθρώπου, ο οποίος στην πραγματικότητα έχει συχνά στο ρεπερτόριό του εμμονές, υστερικά ξεσπάσματα και γενικά παράλογη συμπεριφορά, χαρακτήρα τον οποίο υποδύθηκε αρκετές φορές στο μέλλον.
Χρονιά-ορόσημο για τη συνεργασία Μπρουκς και Γουάιλντερ ήταν το 1974, με δύο τρομερές κωμωδίες: την παρωδία γουέστερν Μπότες, Σπιρούνια και Καυτές Σέλες και την παρωδία ταινιών τρόμου Φρανκενστάιν Τζούνιορ, το σενάριο της οποίας έγραψαν μαζί. Στην τελευταία, ο Γουάιλντερ δίνει την καλύτερη ερμηνεία της καριέρας του στο ρόλο του εγγονού του περίφημου Δρ. Φρανκενστάιν, που επαναλαμβάνει τα πειράματα του παππού του με… κάπως πιο κωμικά αποτελέσματα. Οι τρεις ταινίες θεωρούνται δικαίως από τις καλύτερες κωμωδίες όλων των εποχών, και αποτελεί απορίας άξιο που οι δύο άνδρες δεν ξανασυνεργάστηκαν έκτοτε.
Στη δεκαετία του ΄70 ο Γουάιλντερ έπαιξε και σε πολλές άλλες κωμωδίες, όπως η σάτιρα Αρχίστε την Επανάσταση Χωρίς Εμένα (1970), όπου υποδυόταν δύο εκ διαμέτρου αντίθετους διδύμους που δε γνωρίζουν ο ένας την ύπαρξη του άλλου, με φόντο τη Γαλλική Επανάσταση, η τολμηρή κωμωδία Τα Πάντα Γύρω από το Σεξ (1972) του Γούντι Άλεν και το παλιάς κοπής κωμικό γουέστερν The Frisco Kid (1979), μαζί με τον ανερχόμενο τότε Χάρισον Φορντ. Το 1971, ωστόσο, έπαιξε τον πιο αναγνωρίσιμο ως σήμερα ρόλο του, αυτόν του Γουίλι Γουόνκα στο Εργοστάσιο Σοκολάτας. Η πολύχρωμη, διφορούμενη εμφάνιση του Γουάιλντερ ως Γουόνκα έχει μείνει κλασική.
Από το 1976 κι έπειτα ο Γουάιλντερ σκηνοθέτησε κάποιες από τις κωμωδίες που έπαιζε, χωρίς να σημειώσει όμως επιτυχία πίσω από την κάμερα. Αντίθετα, αναζωογόνησε την καριέρα του χάρη στη συνεργασία του με τον Richard Pryor, έναν ταλαντούχο αφροαμερικανό κωμικό με στιλ παρόμοιο με του Eddie Murphy. Wilder και Pryor σχημάτισαν το πρώτο στα χρονικά διαφυλετικό κωμικό δίδυμο, υποδυόμενοι συνήθως απλούς ανθρώπους που μπλέκουν τυχαία σε επικίνδυνες καταστάσεις και καλούνται να υπερβάλουν εαυτούς. Η τέταρτη και τελευταία συνεργασία τους (Another You, 1991), ήταν και η τελευταία ταινία στην οποία συμμετείχε ο Γουάιλντερ.
Τα τελευταία χρόνια ο Γουάιλντερ είχε αποσυρθεί συμμετέχοντας σποραδικά σε ρόλους guest star σε τηλεοπτικές σειρές, κερδίζοντας μάλιστα βραβείο Emmy το 2003 για το ρόλο του στη σειρά Will & Grace. Δεν κέρδισε ποτέ Όσκαρ (είχε 2 υποψηφιότητες), γεγονός που προβάλλεται ως επιχείρημα στον ισχυρισμό πως η Ακαδημία «σνομπάρει» γενικά τους κωμικούς συγκριτικά με τα άλλα είδη. Κέρδισε, όμως δύο Χρυσές Σφαίρες, για την ερμηνεία του στους Τρελούς Παραγωγούς και το σενάριο (από κοινού με τον Μπρουκς) στον Φρανκενστάιν Τζούνιορ.
Ο Γουάιλντερ υπήρξε ένας εξαιρετικά αγαπητός και δημοφιλής κωμικός, με ανθρώπους που τον ήξεραν να τον περιγράφουν ως ένα άτομο «γεμάτο ζωντάνια, όρεξη και χιούμορ», στοιχεία που περνούσε και στους χαρακτήρες που υποδυόταν ή δημιουργούσε. Μετά το θάνατό του, οι συλλυπητήριες δηλώσεις και τα αφιερώματα από τον κόσμο του Χόλιγουντ έπεσαν βροχή. Το σίγουρο είναι πως οι μεγάλες ταινίες του θα μνημονεύονται για πολύ καιρό ακόμη, αποτελώντας αστείρευτη πηγή όχι μόνο χιούμορ αλλά και έμπνευσης.
https://www.youtube.com/watch?v=0tE1T2ys7qo
: Ένας μεγάλος κωμικός){kind=link}