Το «Έγκλημα και Τιμωρία» εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1866 σε ένα ρωσικό περιοδικό. Ο συγγραφέας παρουσιάζει ως ήρωα του το νεαρό φοιτητή της Νομικής, Ρασκόλνικοφ, ο οποίος μετά από πολύ σκέψη και σχεδιασμό διαπράττει ένα έγκλημα. Ο ήρωας έχοντας προσχεδιάσει το φόνο μιας ηλικιωμένης τοκογλύφου, με σκοπό τη ληστεία, «ξεφεύγει» από το πλάνο που είχε δημιουργήσει και εκτός από την ηλικιωμένη σκοτώνει και την αδερφή της που όμως βρέθηκε στο λάθος μέρος τη λάθος στιγμή.
Φτωχός φοιτητής αυτός που δύσκολα τα έβγαζε πέρα κάνοντας μερικά μαθήματα σε παιδιά, ζούσε μόνος του χωρίς να έχει πολλές φορές σχέση με τον υπόλοιπο κόσμο, καθώς απορροφούνταν στις σκέψεις του. Η ηλικιωμένη τοκογλύφος με μεγάλη περιουσία που όπως πίστευε ο Ρασκόλνικοφ δε θα έκανε κανένα κακό σκοτώνοντας την, καθώς η απουσία της ίσως και να ωφελούσε τον κόσμο κατά κάποιο τρόπο- τουλάχιστον γι’ αυτόν.
Ωστόσο, μετά τη δολοφονία των δύο γυναικών, ο Ρασκόλνικοφ, πέφτει σε αντιφατικά συναισθήματα και κάνει παρανοϊκές σκέψεις καθώς κατακλύζεται από τύψεις. Αρρωσταίνει από τις ερινύες και ο μόνος που βρίσκεται δίπλα του είναι ένας συμφοιτητής του ο Ραζουμίχιν. Κάπου εκεί θα εμφανιστούν και η μητέρα του με την αδερφή του για τον αρραβώνα αυτής με έναν πλούσιο, τον οποίο όμως θα διώξει ο Ρασκόλνικοφ καθώς δεν τον θέλει για άντρα της αδερφής του, αφού πιστεύει πως αυτή θυσιάζεται.
Ο ήρωας γνωρίζει τη Σόνια-μια νεαρή πόρνη- όταν ο πατέρας της, που γνώριζε ο Ρασκόλνικοφ πεθαίνει. Ανάμεσά τους αναπτύσσονται έντονα συναισθήματα που οδηγούν τον ήρωα να αποκαλύψει τα πάντα για το έγκλημά του στην κοπέλα και εκείνη με τη σειρά της τον συμβουλεύει να παραδοθεί.
Άλλο ένα πρόσωπο, που είναι ενήμερο για το αποτρόπαιο έγκλημα, ο Πορφύρης Πετρόβιτς που γνωρίζει και ωθεί το δολοφόνο σε λάθη για να αποκαλυφθεί και στενεύει τα περιθώριά του.
Ένα βιβλίο που ξετυλίγει στα μάτια μας την ψυχή και τις βαθύτερες σκέψεις του ήρωα. Οι εναλλαγές στη διάθεση και ο τρόπος με τον οποίο ο Ντοστογιέφσκι παρουσιάζει τους συλλογισμούς και την ψυχολογία που μπορεί να έχει ένας άνθρωπος είναι άξιες θαυμασμού. Μπορεί να πει κανείς δύσκολο βιβλίο με πολλές λεπτομέρειες που όμως αξίζει να διαβαστεί. Ωραία υπόθεση, ξετυλίγεται αργά και δείχνει πως τελικά επέρχεται η κάθαρση.
