Καλή σας χρονιά, φίλες και φίλοι σινεφίλ! Εύχομαι το νέο έτος να σας φέρει ό,τι επιθυμείτε, υγεία πάνω απ΄ όλα και πολλές ταινίες. Στο άρθρο αυτό θα αποχαιρετήσουμε, λίγο καθυστερημένα έστω, το 2017 από κινηματογραφικής άποψης, καταγράφοντας τα σημαντικότερα γεγονότα και δίνοντας και την πρώτη… πάσα για την περίοδο των βραβείων που ξεκινά την Κυριακή με τις Χρυσές Σφαίρες και θα ολοκληρωθεί περίπου δύο μήνες από τώρα με τα Όσκαρ.
Οι ταινίες
Το 2017 ήταν, κατά τη γνώμη μου, μια σχετικά φτωχή κινηματογραφική χρονιά. Καλές ταινίες υπήρξαν, και ακόμα δεν έχουμε δει αρκετές που έκαναν πρεμιέρα τις τελευταίες μέρες της χρονιάς, αλλά μετρημένες στα δάχτυλα. Οι σούπερ ήρωες είχαν ξανά την τιμητική τους, αν και με χαμηλότερες επιδόσεις από τις προηγούμενες χρονιές, απόδειξη πως στις 4 ταινίες που ξεπέρασαν σε έσοδα το 1 δις. $ (Η Πεντάμορφη και το Τέρας, Fate and the Furious, Star Wars: The Last Jedi, Εγώ ο Απαισιότατος 3) δεν υπάρχει παραγωγή της Marvel ή της DC.
Αμφότερες είχαν την τιμητική τους βέβαια, με την πρώτη να στρέφεται ξεκάθαρα πια στη μίξη περιπέτειας και κωμωδίας με ταινίας όπως Spiderman: Homecoming, Φύλακες του Γαλαξία 2 και Thor: Ragnarok, αν κι είχε ξεκινήσει τη χρονιά με μια όμορφη νότα δράματος και συγκίνησης στο Logan. H DC απάντησε με την υπερπαραγωγή Wonder Woman που συζητήθηκε αρκετά και το όχι εξίσου επιτυχημένο Justice League.
Ο Κρίστοφερ Νόλαν παρουσίασε στο τέλος του καλοκαιριού την επική Δουνκέρκη, που έγινε η πιο εμπορική ταινία όλων των εποχών με θέμα το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Φιλοδοξία του να διεκδικήσει επιτέλους με αξιώσεις το Όσκαρ Σκηνοθεσίας, μένει να αποδειχθεί αν θα τα καταφέρει, αλλά πρόκειται για μια εξαιρετική ταινία. Ο Στίβεν Σπίλμπεργκ επέστρεψε στο φινάλε του έτους με το The Post και τις παλιές καραβάνες Τομ Χανκς και Μέριλ Στριπ. Στο είδος του θρίλερ ξεχώρισαν το μείγμα πραγματικότητας και -νοσηρής- φαντασίας Split και το αντιρατσιστικό Get Out.
Στις Χρυσές Σφαίρες το χορό των υποψηφιοτήτων σέρνει το δράμα φαντασίας The Shape of Water του Benicio del Toro (με 8), άγνωστο πότε θα κυκλοφορήσει στη χώρα μας. Στο τέλος της χρονιάς κυκλοφόρησαν επίσης η βιογραφία The Greatest Showman με τον Χιου Τζάκμαν και το αμφιλεγόμενο, για λόγους που θα αναλύσουμε στη συνέχεια, All the Money in the World, με τον Christopher Plummer να αντικαθιστά την ύστατη στιγμή τον Kevin Spacey.
Τα πρόσωπα που έφυγαν
Το 2016, πρωταγωνιστής σε κινηματογραφικό και όχι μόνο επίπεδο υπήρξε, δυστυχώς, ο… Χάρος. Ευτυχώς, τη χρονιά που μας πέρασε ήταν πιο επιεικής και δεν πήρε από κοντά μας τόσους πολλούς σημαντικούς ανθρώπους της έβδομης τέχνης (και όσοι έφυγαν τουλάχιστον ήταν προχωρημένης ηλικίας), χωρίς φυσικά να λείπουν οι απώλειες και αυτή τη χρονιά. Τις αναφέρουμε συνοπτικά:
27/1: Emmanuelle Riva (89), Γαλλίδα ηθοποιός με αρκετές σημαντικές ερμηνείες εκ των οποίων πιο πρόσφατη το Amour (2012).
26/4: Jonathan Demme (73), Αμερικανός σκηνοθέτης, υπέγραψε αριστουργήματα όπως Η Σιωπή των Αμνών (1991, κέρδισε Όσκαρ) και Φιλαδέλφεια (1993).
23/5: Roger Moore (89): Άγγλος ηθοποιός, γνωστός κυρίως ως ο δεύτερος χρονικά Τζέιμς Μποντ στο ομώνυμο franchise
16/6: John G. Avildsen (81): Αμερικανός βραβευμένος με Όσκαρ σκηνοθέτης, ειδικός σε sports drama όπως Rocky (1976) και Καράτε Κιντ (1984)
15/7: Martin Landau (89): Αμερικανός ηθοποιός, έπαιξε μεταξύ άλλων σε ταινίες του Χίτσκοκ, του Γούντι Άλεν και του Τιμ Μπάρτον. Όσκαρ Β΄ Ανδρικού Ρόλου το 1994.
31/7: Jeanne Moreau (89): Γαλλίδα ηθοποιός, πρωταγωνίστησε σε γαλλικά νουάρ και New Wave Films στις δεκαετίες του ΄50 και του ΄60.
20/8: Jerry Lewis (91): Αμερικανός κωμικός, από τους καλύτερους όλων των εποχών, γνωστός μεταξύ άλλων για το ντουέτο του με τον τραγουδιστή Dean Martin.
Το γεγονός
Στο δεύτερο μισό της χρονιάς το Χόλιγουντ, και σύντομα ολόκληρος ο κόσμος της show business, συγκλονίστηκε από τις σοκαριστικές αποκαλύψεις δεκάδων ηθοποιών, ανδρών και γυναικών, για πράξεις που συνιστούν σεξουαλική παρενόχληση από μεγάλα ονόματα της βιομηχανίας κατά το παρελθόν. Στο στόχαστρο βρέθηκαν γίγαντες της έβδομης τέχνης όπως ο παραγωγός Harvey Weinstein και οι πολυβραβευμένοι ηθοποιοί Louis C.K. και Kevin Spacey.
Αν και δεν έχουν κινηθεί νομικές διαδικασίες, η καριέρα των περισσότερων εκτροχιάστηκε. Για παράδειγμα, η δημοφιλέστατη σειρά House of Cards απέλυσε τον πρωταγωνιστή της Kevin Spacey, ενώ η ταινία All the Money in the World μπήκε προσωρινά στον “πάγο” και τελικά βγήκε στις αίθουσες με τον Plummer να αντικαθιστά τον 57χρονο ηθοποιό και τις σκηνές του να ξαναγυρίζονται.
Κατήγοροι στην πολύκροτη υπόθεση που προφανώς δεν έχει λήξει ακόμα, ηθοποιοί μεγάλου και μικρού διαμετρήματος, όλων των φυλών και ηλικιών. Αν και τα περιστατικά που καταγγέλθηκαν έγιναν ως επί το πλείστον πριν αρκετά χρόνια, δεν υπάρχει κανένας λόγος για να μην πιστέψουμε πως η σεξουαλική παρενόχληση στο χώρο είναι κάτι συνηθισμένο και χωρίς όρια, στιγματίζοντας για πάντα τις ζωές των θυμάτων, ενώ οι θύτες τη βγάζουν σχεδόν πάντα “καθαρή”.
Στο μάτι του κυκλώνα, εκτός από τους φυσικούς αυτουργούς των εγκλημάτων αυτών (γιατί για εγκλήματα πρόκειται, ασχέτως νομικής δικαιοδοσίας), βρέθηκαν σταδιακά και κοντινοί τους άνθρωποι, αστέρες κι αυτοί, οι οποίοι ενώ ήξεραν τουλάχιστον εν μέρει τη δράση των συνεργατών τους προτίμησαν να σιωπήσουν αποτελώντας τους ηθικούς αυτουργούς της υπόθεσης. Η λίστα τέτοιων ατόμων περιλαμβάνει μεταξύ άλλων ονόματα όπως της Μέριλ Στριπ και του Κουέντιν Ταραντίνο. Από τις κατηγορίες δε γλίτωσαν ούτε άτομα που προχώρησαν σε αμφίβολες δηλώσεις για το θέμα, όπως ο Ματ Ντέιμον.
Αν και το σκάνδαλο δε θα οδηγήσει κατά πάσα πιθανότητα σε πραγματική τιμωρία των υπευθύνων, και ούτε θα σταματήσει τα φαινόμενα παρενόχλησης, είναι σίγουρα ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Σίγουρα είναι δύσκολο να βλέπουμε ανθρώπους του θεάματος που αγαπήσαμε κι αγαπάμε επί δεκαετίες να αποκαλύπτονται ως δράστες τέτοιων πράξεων, αλλά, αν θέλουμε ένα Χόλιγουντ, και μια κοινωνία γενικότερα, πιο ασφαλή κι ισότιμη, θα πρέπει να ζήσουμε μ΄ αυτό…
Εκτός της συνταρακτικής αυτής υπόθεσης, άξια αναφοράς είναι και η εξαγορά του κολοσσού που λέγεται 21st Century Fox από τη Disney. Η άλλοτε μικρή εταιρία παραγωγής κινουμένων σχεδίων εξελίσσεται σε παντοδύναμη αρχή στο Χόλιγουντ, εξαγοράζοντας ή παραγκωνίζοντας σταδιακά αρκετούς ανταγωνιστές, σε μια εξέλιξη που μπορεί να αποδειχθεί από πολύ ωφέλιμη μέχρι άκρως επικίνδυνη…