Μπορεί να μην «ακουμπά» εμάς, αλλά μαστίζει τους γύρω μας, αποτελώντας ένα από τα σημαντικότερα παγκόσμια πολιτισμικά φαινόμενα. Η “Ημέρα της Ερυθράς χειρός” ή αλλιώς, η “Ημέρα του Κόκκινου Χεριού”, γιορτάζεται από το 2002, κάθε χρόνο στις 12 Φεβρουαρίου, με σκοπό να θυμίσει και να ευαισθητοποιήσει τους πολίτες του κόσμου για τα παιδιά που στρατεύονται παρά τη θέλησή τους σε πολέμους και ένοπλες συγκρούσεις. Σε δύο μέρες από σήμερα, πολλά σημεία του πλανήτη πρόκειται να πραγματοποιήσουν εκδηλώσεις ενάντια σε μία από τις χειρότερες μορφές παιδικής κακοποίησης. Σήμα της Ημέρας είναι μία κόκκινη παλάμη, η οποία περικλείει το περίγραμμα ενός λευκού- παιδιού στρατιώτη, ενώ το μότο σε πολλά σχολεία του κόσμου, όπως στη Γερμανία, είναι: “Δείξε ένα κόκκινο χέρι”.
Παραδείγματα εκτεταμένης χρησιμοποίησης παιδιών ως στρατιωτών παρατηρούνται κυρίως σε χώρες της Αφρικής (Κονγκό, Ρουάντα, Ουγκάντα, Σουδάν, Ακτή Ελεφαντοστού), αλλά και στις Φιλιππίνες, τη Μυανμάρ (Βιρμανία) και την Κολομβία. Από στοιχεία του ΟΗΕ, ο αριθμός τους ανέρχεται περίπου σε 300.000, εκ των οποίων το ένα τρίτο είναι κορίτσια. Πόσα άραγε κατορθώνουν να επιστρέψουν; Αν και ο αριθμός τον παιδιών που σκοτώνονται στο πεδίο της μάχης παραμένει άγνωστος, στοιχεία της Unicef από την τελευταία δεκαετία, μαρτυρούν πως περισσότερα από 2 εκατομμύρια παιδιά πέθαναν εξ αιτίας των πολέμων και σχεδόν 15 εκατομμύρια εκτοπίσθηκαν ή έγιναν πρόσφυγες από τις διάφορες συρράξεις.
Μετά το τέλος μιας σύρραξης, ασφαλώς, η αποστρατεία, ο αφοπλισμός και η κοινωνική επανένταξη δεν αποτελούν εύκολη υπόθεση. Πολλά παιδιά δεν επιθυμούν να επιστρέψουν στα σπίτια τους, επιλέγοντας οικειοθελώς να γίνουν στρατιώτες, θεωρώντας πως κι αυτό θεωρείται επάγγελμα. Άλλωστε, η ζωή παρέα με ένα όπλο σε κάποιες κοινωνίες έχει και τα προνόμιά της, «είναι ευκολότερο να κλέψεις μια αγελάδα από το να την αγοράσεις ή να την εκτρέφεις».
Σύμφωνα με έρευνα Γερμανών επιστημόνων που βασίστηκε σε συνεντεύξεις 169 παιδιών – πρώην στρατιωτών στην Ουγκάντα και το Κονγκό ηλικίας 11 – 18 ετών σήμερα, τα οποία ζουν σε κέντρο αποκατάστασης στην Ουγκάντα και την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία του Κονγκό, διαπιστώνεται πως τα συμπτώματα μετατραυματικής αγχώδους διαταραχής περιλαμβάνουν οξυθυμία, δυσκολίες στον ύπνο, έλλειψη συγκέντρωσης και συνεχή επαγρύπνηση. Ένα άτομο μπορεί ν’ αντιδράει στο τραύμα με φρίκη ή ανικανότητα να βοηθηθεί, ενώ ζει και ξαναζεί το τραυματικό γεγονός. Επιπλέον, πολλές δύσκολες περιπτώσεις παιδιών αρνούνταν να σκεφτούν τη συμφιλίωση και θεωρούσαν την εκδίκηση ως το μόνο τρόπο για να ξεπεράσουν το ψυχολογικό τραύμα τους. Τα τελευταία δέκα χρόνια στα δύο κέντρα αποκατάστασης έχουν βρει καταφύγιο περίπου 20.000 πρώην παιδιά – στρατιώτες.
Η Ημέρα του Κόκκινου Χεριού θεσπίστηκε για πρώτη φορά το 2002, όταν τέθηκε σε ισχύ το Προαιρετικό Πρωτόκολλο της Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Παιδιού του ΟΗΕ (που ψηφίστηκε το 1992).
Η σύμβαση των δικαιωμάτων του Παιδιού
Άρθρο 38
1. Τα Συμβαλλόμενα Κράτη αναλαμβάνουν την υποχρέωση να σέβονται και να διασφαλίζουν το σεβασμό στους κανόνες του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου που εφαρμόζονται σε αυτά σε περίπτωση ένοπλης σύρραξης, και των οποίων η προστασία επεκτείνεται στα παιδιά.
2. Τα Συμβαλλόμενα Κράτη παίρνουν όλα τα δυνατά μέτρα για να διασφαλίσουν ότι τα πρόσωπα κάτω των δεκαπέντε ετών, δεν θα συμμετέχουν άμεσα στις εχθροπραξίες.
3. Τα Συμβαλλόμενα Κράτη απέχουν από την επιστράτευση στις ένοπλες δυνάμεις τους κάθε προσώπου κάτω των δεκαπέντε ετών. Κατά την επιστράτευση ανάμεσα σε πρόσωπα άνω των δεκαπέντε ετών αλλά κάτω των δεκαοκτώ ετών, τα Συμβαλλόμενα Κράτη προσπαθούν να δίνουν προτεραιότητα στα πρόσωπα μεγαλύτερης ηλικίας.
4. Τα Συμβαλλόμενα Κράτη, σύμφωνα με την υποχρέωση που έχουν, δυνάμει του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου, να προστατεύουν τον άμαχο πληθυσμό σε περίπτωση ένοπλης σύρραξης, παίρνουν όλα τα δυνατά μέτρα για την προστασία και την φροντίδα των παιδιών, που θίγονται από την ένοπλη σύρραξη.
Αξίζει να παρακολουθήσετε το παρακάτω βίντεο…
