Αποταμιεύω άρα επενδύω ή επενδύω άρα αποταμιεύω; Πόσοι θυμάστε εκείνη την έκθεση στην έκτη δημοτικού για την σπουδαιότητα της αποταμίευσης; Όσοι δεν τη γράψατε ή ακόμη χειρότερα δε θυμάστε αν την γράψατε, σίγουρα θα έχετε δει κάπου το χαρακτηριστικό αποταμιευτικό γουρουνάκι που δίνεται δώρο ως κουμπαράς. Θα ήταν, πράγματι, πολύ ενδιαφέρον να αναζητηθεί ο ρόλος της επιλογής του συγκεκριμένου ζώου ως αποταμιευτικό «σήμα κατατεθέν». Επιφυλάσσομαι ότι στο μέλλον θα βρει χώρο σε αυτές τις γραμμές η συγκεκριμένη αναζήτηση. Πριν από αυτό προέχει να αναλογιστούμε πόσο σημαντικό ρόλο παίζουν στην καθημερινότητα μας η λέξεις «επένδυση» και «αποταμίευση».
Η ανάλυση του συγκεκριμένου ζητήματος είναι προφανές πως εγείρει αντιστάσεις μιας και οι οικονομικές συνθήκες εκ προοιμίου δίνουν ένα εύκολο και ισχυρό επιχείρημα στους συντηρητικούς. Ωστόσο, μια επιφανειακή αναζήτηση στους οικονομικούς μεγιστάνες του προηγούμενου αιώνα θα αφοπλίσει την επιχειρηματική φαρέτρα εκείνων που φοβούνται να επενδύσουν στη συγκεκριμένη χρονική συγκυρία και φυσικά εκείνων που δε βρίσκουν σημασία έστω και στην ελάχιστη αποταμίευση που αντιστοιχεί σε ένα πακέτο τσιγάρα την ημέρα.
Ξεκινώντας από το δεύτερο θα σας αναπτύξω σε δυο γραμμές πόσο κακό μπορεί να προκαλέσει η κακή αυτή συνήθεια στην τσέπη μας. Μελέτες του Βρετανικού Συμβουλίου των καταναλωτών έδειξαν πως όσοι επένδυσαν 150 δολάρια το μήνα σε ISA Stock Accounts από το 2004 ως το 2014 (περί τα 2,000 δολάρια το χρόνο) για 25 ολόκληρα χρόνια, αντί να βρουν στο λογαριασμό τους 45,000$ (150$*12(μήνες)*25 χρόνια) βρήκαν ακριβώς το διπλάσιο. Το νόμισμα θα μπορούσε κάλλιστα να είναι το ευρώ. Αν το ποσό των 150€ ευρώ το μήνα φαντάζει μακρινό (αν και το μηνιαίο κόστος των τσιγάρων αγγίζει τα 120€) τότε μπορεί να επιλεγεί χαμηλότερο ποσό.
Ο λογαριασμός που αναφέρεται παραπάνω είναι ένας αποταμιευτικός λογαριασμός που η τράπεζα ή ο ασφαλιστικός σου φορέας εξουσιοδοτείται να επενδύσει τις καταθέσεις σου σε χαρτοφυλάκια μετοχών. Ολόκληρα ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά ταμεία σε ολόκληρο τον κόσμο ακολουθούν την συγκεκριμένη πρακτική και φυσικά μπορεί να επιλεγεί και από ιδιώτες. Εκτός από αυτού του είδους τις «επικίνδυνες» καταθέσεις, ο κάθε ιδιώτης μπορεί να επιλέξει ασφαλιστικά προγράμματα ή επενδυτικά πακέτα από μεγάλους χρηματοπιστωτικούς φορείς σε ολόκληρο τον κόσμο. Βασικό μέλημα αποτελεί η γνώση ότι πράγματι υπάρχει παντού κάτι ικανό και φθηνό το οποίο αξίζει το επενδυτικό ‘πέταγμα’ των χρημάτων.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινούνται και οι επενδύσεις. Πρακτικά, εκείνο που χρειάζεται είναι μια πρωτότυπη ιδέα και φυσικά η χρηματοδότηση. Στην Ελλάδα της ανεργίας, της εσωτερική υποτίμησης και τις ανεπάρκειας κεφαλαίων υπάρχει ακόμη χώρος. Τα 35 δισεκατομμύρια ευρώ του πακέτου Junker αλλά και το ΕΣΠΑ 2014-2020 έχει ‘χρυσές’ ευκαιρίες για όποιον το τολμήσει. Ιδιαίτερα επωφελείς αναμένεται να είναι οι επενδύσεις που αφορούν σε νέες τεχνολογίες, καλλιέργεια γης, εκμετάλλευση εναλλακτικών πηγών ενέργειας και πράσινης ανάπτυξης, ο τουρισμός και η παράδοση.
Ας δούμε και πάλι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα μιας μικρής επιχείρησης που εμπεριέχεται και χρηματοδοτείται από το νέο ΕΣΠΑ. Το παραδοσιακό καφενείο λοιπόν μπορεί να χρηματοδοτηθεί μέχρι και με 30,000€. Αν μείνουμε στα μισά (15,000) το επιδοτούμενο ποσό θα αγγίξει τα 10,000€ με επιλέξιμες δαπάνες τον υλικοτεχνικό εξοπλισμό, τους λογαριασμούς κοινής ωφέλειας, τα ενοίκια και το προσωπικό. Το επενδυτικό άνοιγμα λοιπόν περιορίζεται στο ένα τρίτο της συνολικής αξίας η οποία μάλιστα μπορεί να είναι και πολύ μικρή. Γιατί λοιπόν κάποιος να παραμένει άνεργος και να μην παλέψει να καλλιεργήσει τη γη, να ανοίξει έναν ξενώνα, ή να φτιάξει έναν παραδοσιακό πολιτιστικό χώρο αναψυχής;
Συνοψίζοντας τα παραπάνω, θα μπορούσε να διατυπωθεί η άποψη πως αυξάνοντας στο ελάχιστο τον χρόνο αναζήτησης στο διαδίκτυο σε στοχευμένες παροχές τραπεζικών καταθέσεων ή ευρωπαϊκών επιδοτούμενων προγραμμάτων μπορεί να βρεθεί μια λύση στο οικονομικό αδιέξοδο. Είναι περισσότερο από προφανές ότι η στήλη δεν αποσκοπεί σε διαφημιστική προβολή συγκεκριμένων μέσων και φυσικά δεν αναφέρει πουθενά τον εύκολο πλουτισμό ως απόρροια αυτών των ανοιγμάτων. Η εστίαση της σκέψης μας όμως σε ουσιαστικές καθημερινές αναζητήσεις μπορεί να αποβεί καίρια στην κατάληξη της καθημερινότητας μας.
Αν ακόμη αναρωτιέσαι αν ανήκεις στο ‘επενδύω άρα αποταμιεύω’ ή στο ‘αποταμιεύω άρα επενδύω’ το άρθρο πέτυχε τον σκοπό του. Η αρχή είναι η αναζήτηση μιας λύσης για να μην χαραμίζονται χρήματα χωρίς να το αντιλαμβανόμαστε. Αν πάντως ζούσε ο μεγάλος Βρετανός ποδοσφαιριστής George Best σίγουρα θα πετούσε το άρθρο στα σκουπίδια καθώς δήλωνε ευθαρσώς ότι ‘Ξόδεψα το 90% των χρημάτων μου σε ποτά και γυναίκες, το υπόλοιπο 10% δυστυχώς το χαράμισα’.
