Παιδί: “Πειθαρχία χωρίς τιμωρία και ξύλο”

τιμωρία, ξύλο, πειθαρχία

Η πειθαρχία των παιδιών αποτελεί στις μέρες μας σημαντικό μέσο διαπαιδαγώγησης  τόσο από τα πρώτα χρόνια ζωής ενός παιδιού, όσο και κατά την διάρκεια της εφηβείας του έχοντας τις ρίζες της στο σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των παιδιών και αποσκοπεί στη δημιουργία ενός μη-βίαιου περιβάλλοντος, όπου οι γονείς δεν χρησιμοποιούν σωματική ή ψυχολογικά μέθοδο για την επίλυση των διαφορών ή για να επιβάλλουν πειθαρχία και σεβασμό.

Η πειθαρχία διαφέρει ως προς τη σωματική τιμωρία διότι σχετίζεται κυρίως με την εκπαίδευση. Στόχος της πειθαρχίας είναι να βοηθήσει το παιδί να κάνει τις σωστές επιλογές με τα κατάλληλα μέτρα και σταθμά. Μόλις το καταφέρει αυτό σταδιακά και σταθερά , όλες οι δράσεις του κατόπιν θα έχουν  αποκτήσει αυτοέλεγχο, υπευθυνότητα και σεβασμό. Τα παιδιά που μεγαλώνουν χωρίς κατάλληλη πειθαρχία διατρέχουν υψηλό κίνδυνο για την εμφάνιση συμπεριφορικών και συναισθηματικών προβλημάτων.

Η κατάλληλη μέθοδος αυτής δεν είναι μια και μοναδική αλλά ποικίλει, κυρίως,  ανάλογα με την ηλικία του παιδιού, τον τύπο του γονέα και τη σοβαρότητα της πράξης. Κάποιες από αυτές είναι η θετική ή αρνητική ενίσχυση, η καθοδήγηση, η συζήτηση με τους γονείς για τους λόγους και τις αιτίες καθώς και η επίγνωση των συνεπειών μιας πράξης  διότι όλες οι παραπάνω στρατηγικές εκπαιδεύουν τα παιδιά να σκεφτούν την ανάρμοστη συμπεριφορά και τις συνέπειες μιας πράξης όπως επίσης και τις πιθανές λύσεις σε κάθε πρόβλημα. Άρα, αντιλαμβανόμαστε ότι η πειθαρχία αποτελεί εργαλείο στα χέρια των γονέων που έχει διδακτικό χαρακτήρα διότι μαθαίνει τα παιδιά να σκέφτονται, να κατανοούν τους λόγους αποτροπής μιας πράξης, να προσαρμόζουν την συμπεριφορά τους  και να αλλάζουν αποκτώντας ενσυναίσθηση. Άλλωστε, η χρήση σωματικής τιμωρίας δεν αποτελεί ένδειξη παιδαγωγικής αντιμετώπισης του προβλήματος που θα επιφέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα.

Η διαφορά πειθαρχίας και τιμωρίας είναι ότι η πρώτη βοηθάει το παιδί να αντιληφθεί τους λόγους προτροπής ή αποτροπής μιας πράξης. Αντιθέτως, η τιμωρία ανασύρει αισθήματα ταπείνωσης, εκφοβισμού και αποτρέπει πλήρως μια πράξη χωρίς να είναι σε θέση το παιδί να κατανοήσει γιατί συμβαίνει αυτό. Έτσι, η σωματική τιμωρία οδηγεί σε απαγόρευση της πράξης χωρίς να έχει όμως μακροπρόθεσμα αποτελέσματα.

Οι καλύτερες πρακτικές που συντελούν στην καλλιέργεια μιας αποτελεσματικής πειθαρχίας είναι  κατ αρχήν σαν γονείς να ψάξουμε τις αιτίες της συμπεριφοράς ενός παιδιού. Η εκδήλωση μιας συμπεριφοράς σχεδόν πάντοτε μας κρούει τον κώδωνα. Μιλώντας με το παιδί θα καταλάβουμε γιατί δείχνει αυτήν την συμπεριφορά, τι το ενοχλεί και πώς μπορούμε να το διορθώσουμε.

Πολλές φορές αυτή η συμπεριφορά θα συνοδευτεί από ανεξήγητα ξεσπάσματα- φωνές, βρισιές, αγενή σχόλια. Εμείς εκεί οφείλουμε να αγνοήσουμε αυτά τα ξεσπάσματα και να μην χάσουμε την ψυχραιμία μας μέχρι να ηρεμήσει. Αυτό που πρέπει να θυμόμαστε, είναι πως εμείς θα μάθουμε στο παιδί μας τι σημαίνει αυτοέλεγχος, σεβασμός και συνέπεια! Η σταθερότητα στις αποφάσεις αποτελεί κύρια βασική ενέργεια για την επιτυχία της συμμόρφωσης και την επιβολή της πειθαρχίας.

Άκρως χρήσιμο θα ήταν και να  επιβραβεύουμε την καλή συμπεριφορά του παιδιού.
Αλλά πάντα με συγκεκριμένα επιχειρήματα. Δεν αρκούμαστε σε μονολεκτικές απαντήσεις αλλά φροντίζουμε να είμαστε συγκεκριμένοι: «Μπράβο που κατάφερες να φέρεις καλούς βαθμούς» ή «Πολύ χαίρομαι που δεν τσακώνεσαι με τους συμμαθητές σου».

 Επίσης, δεν ξεχνάμε πως εμείς είμαστε το πρότυπο συμπεριφοράς του παιδιού μας. Ας φροντίσουμε λοιπόν να είμαστε καλά παραδείγματα προς μίμηση και να μην κάνουμε εμείς πράγματα που απαγορεύουμε στο παιδί αρκεί να τηρούμε την ίδια στάση ως γονείς απέναντι στο παιδί και να μην παρεκκλίνει κανένας από τους δύο. Τα παιδιά χρειάζονται όρια και καθοδήγηση για την ασφάλειά τους και την ανάπτυξη των δικών τους αξιών.

Να θυμόμαστε, κλείνοντας, πως το επιθυμητό αποτέλεσμα που είναι η σωστή καλλιέργεια πειθαρχημένων αρχών επιτυγχάνεται σταδιακά και όχι απότομα. Είναι κάτι που «αναπλάθεται» μέσα στο χρόνο μέσα από την συνεχή επανάληψη και την σταθερότητα αυτής. Πάντως, ο γονέας είναι εκείνος που θα αποτελέσει το πρόσωπο-κλειδί για την επιβολή της πειθαρχίας έχοντας καταλάβει  και ο ίδιος πως δεν οδηγούμαστε πουθενά κάνοντας χρήση συναισθηματικών και σωματικών απειλών.

.