Αίγυπτος… η χώρα του Νείλου, των πυραμίδων και των ιερογλυφικών. Χώρα με ιστορία πανάρχαιη τόσο όσο ο Νείλος. Γη ευλογημένη με έναν λαό πονεμένο αλλά τόσο γοητευτικό. Η Αιγυπτιακή λογοτεχνία διαθέτει μερικά από τα σπουδαιότερα έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας με διασημότερο ίσως εκπρόσωπό της τον βραβευμένο με Νόμπελ συγγραφέα, Ναγκίμπ Μαχφούζ. Η παρακάτω λίστα περιλαμβάνει 4 από τα δικά μου αγαπημένα έργα της όχι και τόσο γνωστής Αιγυπτιακής λογοτεχνίας στο ελληνικό κοινό.
- Το μέγαρο Γιακουμπιάν (Άλαα Αλ-Ασουάνι): Το μέγαρο Γιακουμπιάν, είναι μια μεγαλόπρεπη πολυκατοικία που χτίστηκε το 1930 στο Κάιρο. Συμβολίζει της ημέρες τις δόξας της Αιγυπτιακής κοινωνίας. Σε αυτήν διαμένουν ένοικοι διαφόρων κοινωνικών τάξεων. Μέσα από την διήγηση των διαφορετικών τους ιστοριών σκιαγραφείται η Αιγυπτιακή κοινωνία της δεκαετίας ’60-’70. Κύριοι ήρωες, ο Τάχα ένας νέος με όνειρο να γίνει αστυνομικός, το οποίο του στερείται βάναυσα λόγω του επαγγέλματος του πατέρα του και έτσι στρέφεται στην ισλαμική τρομοκρατία, ο Χάτιμ ένας πετυχημένος ομοφυλόφιλος εκδότης γαλλικής εφημερίδας, ο οποίος σημαδεμένος από την άθλια παιδική του ηλικία αναζητά μόνο την ηδονή,η νέα και όμορφη Μποσάινα που προσπαθεί να θρέψει την οικογένειά της αναγκασμένη να υπομένει την σιχαμερή συνεύρεση με το αφεντικό της προκειμένου να κερδίσει περισσότερα χρήματα και ο ξεπεσμένος -άλλοτε Πασάς-Ζάκι, που εξαιτίας του πάθους του για τις γυναίκες τα χάνει όλα. Ο Ασουάνι αποδίδει με τρόπο μοναδικό τον αντίκτυπο των κοινωνικών συνθηκών στις ζωές αυτών των ανθρώπων,δίνοντάς μας μια εικόνα της Αιγύπτου του 20ου αι. και της ψυχής του Αιγυπτιακού λαού.
- Θα ήθελα να ήμουν Αιγύπτιος (Άλαα Αλ-Ασουάνι): Το ”θα ήθελα να ήμουν Αιγύπτιος” είναι ο ελληνικός τίτλος που δόθηκε στο βιβλίο αυτό του Ασουάνι. Ο πρωτότυπος τίτλος είναι ”friendly fire”. Την φράση αυτή την είπε ο Κιαμίλ Πασάς ένας από τους μεγαλύτερους μεταρρυθμιστές της σύγχρονης Αιγύπτου, ”εάν δεν ήμουν Αιγύπτιος, θα ήθελα να είμαι γέννημα θρέμα της Αιγύπτου”. Ο αναγνώστης διαπιστώνει στην πορεία γιατί δόθηκε αυτός ο τίτλος στο βιβλίο. Είναι ένα ακόμη κοινωνικό-πολιτικό βιβλίο του Ασουάνι το οποίο ο ίδιος εξέδωσε με δικά του λεφτά καθώς απαγορεύθηκε η κυκλοφορία του για κάποια χρόνια με την δικαιολογία ότι έθιγε την Αίγυπτο και τον λαό της. Ο Ασουάνι και εδώ με μικρές αυτοτελείς ιστορίες δίνει την εικόνα της δικής του Αιγύπτου, μιας διεφθαρμένης,πουλημένης κοινωνίας, ενός σάπιου πολιτικού συστήματος και μιας μίζερης καθημερινότητας βουτηγμένης στη απελπισία.
- Η άμμος (Ρέφαατ Αλ-Σαίντ): Ακόμη ένα βιβλίο με άκρως κοινωνικοπολιτικό περιεχόμενο. Ο Ρέφαατ δεν είναι συγγραφέας,είναι ο ηγέτης του Ταγκάμο, δηλαδή του μόνου επιτρεπτού αριστερού (κομμουνιστικού) κόμματος στην Αίγυπτο. Η ”άμμος” είναι ένα έργο βιογραφικό στο οποίο παρουσιάζει την ψευτιά, την διπλωματία, την βρωμιά και την χαμέρπεια των ανθρώπων της πολιτικής,τους οποίους συναναστρεφόταν καθημερινά σε εκείνες τις βραδιές του ψεύδους όπως αναφέρει στο βιβλίο του. Ο αναγνώστης διαπιστώνει πως το βρώμικο παιχνίδι δεν έχει εθνικότητα, και πως κάθε λαός κυβερνάται από ανάξιους που μοναδική τους έννοια είναι το προσωπικό συμφέρον, η εξουσία και το χρήμα. Παράλληλα όμως μιλά για έναν έρωτα,ο οποίος δεν ευδοκίμησε ποτέ…
- Χαν ελ χαλίλι (Ναγκίμπ Μαχφούζ): Ο Ναγκίμπ Μαχφούζ είναι ο απόλυτος τεχνίτης, ο μάστορας,της σκιαγράφισης του Αιγυπτιακού λαού. Στο χαν ελ χαλίλι ένα από τα πάμπολλα μυθιστορήματά του ο αναγνώστης έρχεται σε επαφή με την Αίγυπτο του β’ παγκοσμίου πολέμου. Μια οικογένεια αναγκάζεται να εγκαταλείψει την γειτονιά της καθώς αποτελεί στόχο των Γερμανών. Μετακομίζουν στο χαν ελ χαλίλι μια από τις αρχαιότερες και ιερότερες συνοικίες του Καίρου όπου νιώθουν προστατευμένοι. Ο Άχμαντ, ο μεγαλύτερος γιός, αυτός ο οποίος θρέφει ουσιαστικά τον αδερφό και τους γονείς, είναι άνθρωπος μίζερος και δειλός αλλά βαθιά συναισθηματικός και υπεύθυνος. Ο αδερφός του, είναι το άκρως αντίθετο,λάτρης της νύχτας, τζογαδόρος και ανεύθυνος. Οι δυό ολότελα διαφορετικοί αδερφοί θα ερωτευτούν αληθινά την ίδια κοπέλα και κάποιος θα πρέπει να (ξανά?) θυσιαστεί…
