Μονογονεϊκή οικογένεια – το ταμπού των μικρών κοινωνιών; (Τ.Σ 10.12.2000)

Όταν πήγαινα σχολείο στο μάθημα της Οικιακής Οικονομίας μάθαμε για τα είδη οικογενειών που υπάρχουν (πατριαρχική, πυρηνική, μονογονεϊκή). Δύσκολο να είσαι διαφορετικός σε μία κλειστή κοινωνία – με κλειστά μυαλά- πως θα επιβιώσεις; Η σκέψη που σου έρχεται στο μυαλό στην τρυφερή ηλικία των οχτώ σου χρόνων. Το πως αισθανόμουν… φαντάζομαι ότι έχεις ακούσει για το πείραμα της συμμόρφωσης ή αλλιώς το πείραμα της γραμμής, θεωρώ ότι είναι το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα που μπορώ να σου δώσω. Όταν όλοι λένε άσπρο κι εσύ μόνο μαύρο, πρέπει να είσαι και σε θέση να υποστηρίξεις την γνώμη σου -αλλά μην ξεχνάς ήμουν μόλις οχτώ χρονών-ποιά γνώμη θα υποστήριζα αφού καλά καλά δεν ήξερα βασικά πράγματα; ‘Oσον αφορά το πείραμα που σου ανέφερα πάτα εδώ για να το καταλάβεις καλύτερα.

Ας το πιάσουμε από την αρχή,ξεκίνησα να πηγαίνω σχολείο (δημοτικό) σε μια μεγάλη πόλη, ξέρεις όλα τα παιδιά πολύ πιο προχωρημένα συγκριτικά με τα παιδιά σε ένα χωριό, ο τρόπος σκέψης, αντίληψης, όλα είναι διαφορετικά. Με τα πολλά με τα λίγα, μετά τον θάνατο του μπαμπά μου άλλαξα σχολείο και ήμουν συμμαθήτρια με παιδιά που ήταν αρκετά πίσω σε ορισμένα θέματα (δεν αναφέρομαι στα μαθήματα). Ήμουν πάντα – μέχρι που φτάσαμε στο Λύκειο- η καινούρια. Ειρωνεία έτσι; Σχεδόν έντεκα χρόνια μαζί τους κι εγώ αισθανόμουν ότι ανήκω αλλού, κι βασικά δεν το αισθανόμουν μόνο, δεν ήμουν ποτέ ίδια με αυτά τα παιδιά. Μπορεί από επιλογή. Δεν ξέρω.

Ας τα πάρουμε όμως με την σειρά. Η δασκάλα στο μάθημα της Οικιακής Οικονομίας μας ανέφερε τα βασικά είδη οικογενειών που  υπάρχουν.  Πρώτα. έχουμε την πατριαρχική οικογένεια- εκτεταμένη οικογένεια με πολλά μέλη πιθανόν γιαγιάδες και παππούδες, θείοι, γονείς & παιδιά- συναντάται κυρίως στις αρκετά κλειστές κοινωνίες αυτό το είδος. Μετέπειτα, έχουμε την πυρηνική οικογένεια – είναι ο πιο συνηθισμένος τύπος οικογένειας στις δυτικές κοινωνίες, αποτελείται από την μαμά, τον μπαμπά και τα παιδιά- σχεδόν η πλειοψηφία έτσι είναι. Και τέλος, έχουμε την μονογονεϊκή οικογένεια – αποτελείται από τον έναν από τους δύο γονείς ( είτε γιατί έχουν πάρει διαζύγιο είτε γιατί ένας από τους δύο  έχει πεθάνει) και το παιδί/παιδιά- σε αυτό το είδος ανήκω κι εγώ. Τι συνέβει όμως την ώρα της οικιακής οικονομίας που το κάνω ολόκληρο θέμα; Ένας συμμαθητής μου (θα τον ονομάσω Ω) μόλις η δασκάλα αναφέρθηκε στην μονογονεϊκή οικογένεια και μας εξήγησε τι είναι, με ένα χαμόγελο ως τα αυτιά είπε ναι κυρία η Κρίστα δεν έχει μπαμπά – κι άρχισε να γελάει – ήθελα να τον πετάξω από το παράθυρο! Πολλές φορές κάποια άτομα για να κρύψουν τις δικές τους αδυναμίες , προσπαθούν να φέρουν στην επιφάνεια τις αδυναμίες των υπολοίπων. Είναι αυτό που έχουμε ξανά πεί, δεν είναι δύναμη αυτό αλλά ξεκάθαρη αδυναμία.

Γνωρίζω καλά πως είμαστε πολλοί που ανήκουμε σε αυτό το είδος. Όταν ήμουν μικρότερη πίστευα πως τα παιδιά που μεγαλώνουν και με τους δύο γονείς είναι πιο ευτυχισμένα, ότι υπερτερούν όλων εμάς που έχουμε τον έναν γονέα δίπλα μας. Μπούρδες! Γιατί να υπερτερούν; Το ότι έχουν και τους δύο γονείς εν ζωή τι ; Σημαίνει ότι λαμβάνουν περισσότερη αγάπη; Θα μιλήσω για την δική μου περίπτωση, γιατί προφανώς δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω τι συμβαίνει στο σπίτι το δικό σου ή στου Χ και Ψ αντίστοιχα.

Εγώ όπως είπα νωρίτερα έχασα τον μπαμπά μου σε μικρή ηλικία ( μόλις έξι ετών ), λογικά να το δεις δεν έχω πολλές μνήμες μαζί του γιατί ήμουν παιδάκι. Νομίζω πως ήταν φυσικό να μου λείπει. Κι όσο μεγαλώνω μου λείπει περισσότερο, κουφό έτσι; Δεν μπορώ να πω ότι υπήρξα θύμα μπούλινγκ μην τα μεγαλοποιώ τα πράγματα, όμως με σιγουριά θα σου πω ότι λόγια και συμπεριφορές παιδιών ( που εντάξει ρε συ παιδάκια ήταν δεν ξέραν τι έλεγαν), εμένα με πόνεσαν αρκετά. Δεν μπορώ να κρίνω κανέναν ούτε φυσικά δίνω το δικαίωμα να με κρίνει κάποιος (τουλάχιστον όχι κάποιος που δεν έχει βιώσει παρόμοια κατάσταση). Αυτό το παιδάκι κάποτε με τον δικό του τρόπο ας το πούμε, προσπάθησε να με μειώσει γιατί δεν έχω πατέρα, η αντίδραση μου ήταν να αρχίσω να κλαίω. Αναμενόμενη αντίδραση για παιδάκι επτά- οχτώ χρονών. Στην συνέχεια το ξανά σκέφτηκα κι από μέσα μου πήγαζε έντονο μίσος να το πω; Έχθρα; Οργή ίσως. Δεν ασχολήθηκα περισσότερο όσο περίεργο κι αν σου φαίνεται. Απλά αδιαφόρησα. Μπορεί κι να έπρεπε να μιλήσω. Να πώ τι όμως; Μην ξεχνάς ήμουν μόλις οχτώ χρονών. Και ξέρεις ε στα χωριά εύκολα σου κολλάνε ρετσινιά. Καλύτερα να σου βγεί το μάτι παρά το όνομα. Ποιο όνομα θα μου πεις; Εγώ ήμουν το ορφάνό για αυτούς. Υποτιμητικός όρος λες κι ζούμε δεκαετίες πίσω. Δεν επέλεξα να είμαι μαζί τους. Συμβιβάστηκα. Δεν κρατάω μίσος/θυμό/οργή για κανέναν απλά ένα παράπονο, γιατί να προσπαθήσει εκείνο το παιδάκι, το όποιο παιδάκι να με πονέσει στο αδύνατο μου σημείο; Θα μπορούσα κάλλιστα να αρχίσω να λέω διάφορα. Δεν είναι δύσκολο άλλωστε να λες για κάποιον κάτι χωρίς να γνωρίζεις το υπόβαθρο. Παρόλα αυτά , μεγαλώσαμε και συνεχίσαμε και κάναμε παρέα κι με αυτό το παιδάκι κι με τα άλλα, όχι τίποτα τρελό ξέρεις παρέα  να βρίσκεται. Μην μου πεις ότι εσύ με όσα άτομα έκανες παρέα στο σχολείο συνεχίζεις να κάνεις μέχρι και σήμερα, οκ δεν αναφέρομαι στις εξαιρέσεις, για την πλειοψηφία μιλάω.

Αυτό το άρθρο θα το κλείσω σχετικά σύντομα, όχι τίποτα άλλο αλλά ξέρεις καλά πως αν ξεκινήσω να μιλάω/γράφω δεν σταματάω με τίποτα. Αν είσαι ομοιοπαθής  λοιπόν(κι αναφέρομαι σε όσους έχουν χάσει τον έναν από τους δύο γονείς), αν έχεις νιώσει όπως ένιωσα, όπως νιώθουν χιλιάδες παιδιά σήμερα , ούτε για μία στιγμή και το εννοώ αυτό, μην νιώσεις μειονεκτικά.Μπορεί κάποιος να γέλασε εις βάρος σου, όμως από τις στάχτες σου θα ξανά γεννηθείς κι αυτή τη φορά τίποτα δεν θα είναι ίδιο.Πάτα στα πόδια σου.Πάρε βαθιά ανάσα. Δες ξεκάθαρα την πραγματικότητα. Να ξέρεις πως η απώλεια θα διαμορφώσει ολοκληρωτικά τον χαρακτήρα σου. Γιατί εσύ ,είμαι σίγουρη πως λαμβάνεις απεριόριστη αγάπη από τον γονέα που είναι εν ζωή κι είναι δίπλα σου ως μαμά  & μπαμπάς ταυτόχρονα. Ξέρεις πόσο δύσκολο φορτίο είναι να σε αναλαμβάνει ο ένας από τους δύο γονείς σου κι να σου προσφέρει την ψυχή του ολόκληρη απλόχερα; Και να ξέρεις αυτό ίσως να είναι και το πιο σημαντικό που μπορείς να αρπάξεις από την όλη αυτή την πραγματικά, δύσκολη κατάσταση. Δύναμη ψυχής λέγεται. Μια δύναμη που λίγοι έχουν. Να ξέρεις πως εκεί ψηλά βρίσκεται κάποιος που σ’ αγαπάει και θα σ’ αγαπάει παντοτινά. Με όλα τα θετικά κι αρνητικά του χαρακτήρα σου. Να γίνω κι λίγο ρομαντική; Η αγάπη του/της για σένα θα είναι για πάντα κρατημένη στο φως των αστεριών -μερικά χρόνια πριν, πήγα χτύπησα τατουάζ το σύμβολο του άπειρου στο καρπό μου(γιατί μέχρι το άπειρο είναι η αγάπη μου) και την ημερομηνία που έφυγε-αρνούμαι να ξεχάσω, δεν ήταν περαστικός στην ζωή μου. Σταθμός ήταν,  Κι μπορεί να μην τον/την έχεις δίπλα σου , να μην τον/την βλέπεις δηλαδή, αλλά να ξέρεις δεν θα σε αφήσει ποτέ. Ακόμα κι όταν εσύ θα αισθανθείς μόνος στην πραγματικότητα δεν θα είσαι. Το ζω και το ξέρω καλά αυτό.

Δεν με ενδιαφέρει αν τσαλακώνω την εικόνα μου, μόνη μου επιλέγω να το μοιραστώ μαζί σου ,γιατί θέλω να είμαι αληθινή. Στο έχω ξανά πει άλλωστε δεν φοβάμαι να μιλήσω, δεν κρύβομαι πίσω από μία οθόνη στα λέω όπως ακριβώς τα έχω ζήσει, όπως ακριβώς τα νιώθω. Δεν λέω απαραιτήτως ότι είναι καλό ότι παρουσιάζω τα γεγονότα τόσο ωμά. Δεν αναζητώ άλλωστε ούτε συμπόνια, ούτε λύπηση. Προσπαθώ μέσα από λίγες γραμμές να βοηθήσω αυτά τα δύο- τρία άτομα που διαβάζουν αυτό το άρθρο και ταυτίζονται με την όλη κατάσταση. Δεν υπάρχει απώλεια που να μην πονάει. Ούτε κάποια ηλικία που θα είναι πιο ανώδυνο, Ας πούμε έτσι όπως το βλέπω εγώ , κι είμαι έξω από τον χορό ότι στην εφηβεία πιστεύω πως είναι πολύ πιο έντονα τα συναισθήματα κι αυτό γιατί καταλαβαίνεις ακόμα καλύτερα τι συμβαίνει γύρω σου. Φαντάσου, η γιαγιά μου έχασε τον μπαμπά της όταν ήταν μόλις δύο χρονών, κι ο αδερφός της (ο θείος μου δηλαδή) δεν γνώρισε καν το πατρικό πρότυπο, ορφανό από την κοιλιά. Πολλά άτομα εκεί έξω έχουν και τους δύο γονείς – και φυσικά δεν ζηλεύω όχι με την κακή έννοια τουλάχιστον- αλλά μέσα σε όλα αυτά τα χρόνια της ζωής μου, έχω διαπιστώσει πως πολλά άτομα δεν δείχνουν τον σεβασμό & την αφοσίωση που θα έπρεπε στα πρόσωπα των γονέων τους. Δεν είμαι ειδική – αλίμονο δεν μπορώ να γνωρίζω στην κάθε οικογένεια τι συμβαίνει- αλλά κάποια μεμονωμένα γεγονότα που μου έρχονται στο μυαλό είναι τόσο χαρακτηριστικά που με κάνουν να απορώ με την παιδεία που έχουν λάβει από το σπίτι τους. Μην μπερδέψεις την παιδεία με την εκπαίδευση. Σχετίζονται μεν αλλά είναι διαφορετικά πράγματα. Παιδεία λαμβάνουμε από το σπίτι μας, την οικογένεια μας ενώ εκπαίδευση από το σχολείο (πολλοί συγχέουν αυτούς τους δύο όρους).

Κάτι τελευταίο και σταματάω να γράφω, γιατί ίσως κι να σε κούρασα. ΠΟΤΕ σου μην υποτιμήσεις τους ανθρώπους στην ζωή σου και ιδίως την οικογένεια σου (γονείς & αδέρφια) γιατί σήμερα τα θεωρείς δεδομένα, αύριο όμως μπορεί κι να είναι ζητούμενα. Να δείχνεις στα δικά σου άτομα ότι τα αγαπάς πριν γίνουν φωτογραφίες. Άκου μια που το ζεί αυτό, κάτι ξέρει. 

Αυτό το άρθρο αφιερωμένο στον πατέρα μου Τάσο που έφυγε πολύ νωρίς και στην μαμά μου Λένα (που μιά φορά με γέννησε και δέκα την παιδεύω μα εκατό την σκέφτομαι και χίλιες την λατρεύω). Σ’ αγαπάω & μου λείπεις (αν κι το ξέρεις καλά αυτό). Μαμά εσένα σε υπέρ αγαπάω κι ας μην στο λέω συχνά( έχουμε δικιά μας γλώσσα επικοινωνίας αφού).