Καθημερινά περιπλανώμαι σε πολλές ιστοσελίδες (blog και μη) και συχνά συναντάω πολύ ενδιαφέροντα άρθρα. Παρόλα αυτά, υπάρχουν φορές που παρά το ενδιαφέρον του περιεχομένου, το κείμενο είναι αδύνατον να διαβαστεί με ευκολία και ευχαρίστηση γιατί του λείπουν βασικοί κανόνες τυπογραφίας.
Επειδή είναι κρίμα να χάνουμε τόσο ωραίο υλικό απλά και μόνο επειδή δεν είναι καλά γραμμένο, αποφάσισα να συγκεντρώσω μερικούς “κανόνες τυπογραφίας” που κατά την γνώμη μου θα έπρεπε να ακολουθούνται από όλους κατά την συγγραφή κειμένων (είτε αυτά είναι στο Internet είτε όχι, είτε είναι σε ηλεκτρονική μορφή είτε σε χειρόγραφη). Φυσικά είστε ελεύθεροι να διαφωνήσετε με αυτά που προτείνω και να αντιπροτείνετε κάτι άλλο ή να προσθέσετε κάτι που μου διέφυγε.
Λοιπόν, οι “κανόνες της σωστή τυπογραφίας” έχουν ως εξής:
Το αλφάβητο:
Η κάθε γλώσσα έχει και το αλφάβητό της. Τα ελληνικά έχουν το ελληνικό αλφάβητο και οι περισσότερες από τις άλλες γλώσσες έχουν το λατινικό. Αυτό σημαίνει, ότι όταν γράφουμε ελληνικά χρησιμοποιούμε ελληνικούς χαρακτήρες και όταν γράφουμε κάποια άλλη γλώσσα χρησιμοποιούμε λατινικούς χαρακτήρες. Το αντίθετο δεν πρέπει να γίνεται παρά μόνο σε περιπτώσεις που θέλουμε να περάσουμε κάποιο υπονοούμενο. Κείμενο στα ελληνικά γραμμένο με αγγλικούς χαρακτήρες συνίσταται σε προσβολή της γλώσσας και της αισθητικής και κατ’ επέκταση δεν μπαίνουμε στον κόπο να το διαβάσουμε.
Να σημειωθεί πως στην ελληνική γλώσσα χρησιμοποιείται το μονοτονικό σύστημα. Αυτό σημαίνει ότι κάθε λέξη με περισσότερες από μία συλλαβές παίρνει έναν τόνο στο φωνήεν που τονίζεται. Κατ’ εξαίρεση τον τόνο αυτόν μπορούν να τον πάρουν και μονοσύλλαβες λέξεις. Κείμενο χωρίς τόνους συνιστά προσβολή της γλώσσας (η αισθητική δεν επηρεάζεται πάρα πολύ).
Τα σημεία στίξης:
Τα σημεία στίξης είναι ένα από τα δύσκολα χαρακτηριστικά της γλώσσας. Κατά την γνώμη μου θα πρέπει να χρησιμοποιούνται αρκετά μεν, με προσοχή δε. Τα σημεία στίξης είναι ο καλύτερος τρόπος για να ελέγξουμε την ταχύτητα ανάγνωση ενός κειμένου και για να τονίσουμε διάφορα σημεία που θέλουμε. Η μη χρήση σημείων στίξης κάνει την ανάγνωση κουραστική και βαρετή. Η υπερβολική χρήση σημείων στίξης μπορεί να έχει παρόμοια αποτελέσματα (μπορεί και όχι αν παρόλα αυτά είναι σωστά επιλεγμένα).
Η τοποθέτηση των σημείων στίξης μέσα στο κείμενο χρίζει προσοχής. Τα σημεία στίξης μπαίνουν πάντα κολλητά με την λέξη που προπορεύεται και έχουν ένα κενό απόσταση με την λέξη που έπεται. Οτιδήποτε άλλο προσβάλει την αισθητική. Ας δούμε μερικά παραδείγματα σωστών και λανθασμένων χρήσεων των σημείων στίξης:
| Σωστό | … λέξη, άλλη λέξη … |
| Σωστό | … λέξη “κι άλλη λέξη” και τρίτη λέξη… |
| Λάθος | … λέξη , άλλη λέξη… |
| Λάθος | … λέξη ,άλλη λέξη… |
| Λάθος | … λέξη,άλλη λέξη… |
Προσοχή χρειάζεται στην χρήση των εισαγωγικών και των παρενθέσεων ((), “”). Όταν ανοίγουμε τα εισαγωγικά ή τις παρενθέσεις το κάνουμε κολλητά με την λέξη που έπεται, ενώ όταν τα κλείνουμε το κάνουμε κολλητά με την λέξη που προηγείται (βλέπε παραπάνω πίνακα, παράδειγμα 2).
Τα κενά:
Κάθε λέξη χωρίζεται από την επόμενη με την χρήση ενός και μόνο κενού. Η χρήση παραπάνω κενών δεν προσβάλει την αισθητική αλλά προδίδει ότι το κείμενο γράφηκε τσαπατσούλικα.
Η στοίχιση:
Αναφορικά με την στοίχιση, δεν έχω καταλήξει ακόμα σε κάποιο standart. Προσωπικά χρησιμοποιώ την πλήρη στοίχιση (όλες οι γραμμές έχουν το ίδιο μήκος) γιατί μου αρέσει περισσότερο αισθητικά από ότι η στοίχιση αριστερά (η γραμμή αλλάζει όποτε τελειώνει η λέξη χωρίς απαραίτητα να έχει το ίδιο μήκος με την προηγούμενη ή την επόμενη). Το δεδομένο που έχουμε είναι ότι στον έντυπο τύπο χρησιμοποιείται κατά κύριο λόγο η πλήρης στοίχιση (με την χρήση παυλών για την διακοπή λέξεων, κάτι που δεν μου αρέσει καθόλου).
Οι παράγραφοι:
Πολλοί βρίσκουν δυσκολίες στην χρήση των παραγράφων, κυρίως στο πότε πρέπει να γίνει αλλαγή ή όχι. Το ζήτημα αυτό είναι μορφοσυντακτικό και όχι τυπογραφικό και συνεπώς δεν μπορώ να βοηθήσω. Θα ασχοληθώ μόνο με το πως πρέπει να γίνεται η αλλαγή παραγράφων.
Οι παράγραφοι, κατά την γνώμη μου, πρέπει να δηλώνονται με 2 τρόπους (όποιον από τους δύο προτιμάτε):
- Η πρώτη γραμμή της παραγράφου ξεκινάει με μία εσοχή (1 tab), ενώ όλες οι υπόλοιπες γραμμές ξεκινάνε από την αρχή της “σελίδας” και οπωσδήποτε από το ίδιο σημείο.
- Όλες οι γραμμές ξεκινάνε από την αρχή της “σελίδας”, δηλαδή από το ίδιο σημείο, αλλά κάθε παράγραφος διαχωρίζεται με μία κενή σειρά από την προηγούμενη.
Προσωπικά μου αρέσει ο δεύτερος τρόπος και τον επιλέγω τόσο στην ηλεκτρονική όσο και στην χειρόγραφη συγγραφή κειμένων.
Επίλογος:
Ακολουθώντας αυτούς τους κανόνες πιστεύω πως το κείμενο γίνεται πιο ευανάγνωστο και τονίζεται αρκετά το περιεχόμενό του. Σε κάθε περίπτωση μπορείτε να διαφωνίσετε και να προσθαφαιρέσετε οποιονδήποτε κανόνα θέλετε. Περιμένω τα σχόλιά σας.
9 Comments
roberto
Για όσους πάντως έχουν δυσκολία με το να γράφουν στα ελληνικά με ελληνικούς χαρακτήρες, επισυνάπτω ένα link όπου μπορείς να μετατρέψεις τα greeklish σε Ελληνικά.
http://speech.ilsp.gr/greeklish/greeklishdemo.asp
Γενικά πάντως πιστεύω ότι ένα κείμενο με σωστή μορφή είναι πάντα πολύ πιο αποδεκτό, έχει μεγαλύτερο κύρος από ένα κείμενο που πιθανός γράφει και πιο σοβαρά πράγματα αλλά είναι σε greeklish και διαβάζεται πολύ πιο ευχάριστα.
Ζωή
Συμφωνώ απόλυτα με τα παραπάνω, προσθέτοντας όμως στους “κανόνες της σωστής τυπογραφίας” την ορθογραφία, η οποία για μένα προσωπικά,είναι ο σημαντικότερος κανόνας από όλους.
asynadak
Σωστή η προσθήκη της ορθογραφίας! Επιβάλλεται!
DaNaH
Είμαι απολύτως σύμφωνη με όσα ανέφερες και κυρίως με τα σημεία της στίξης! Μου τη δίνει πολύ να μην ακολουθούνται οι κανόνες κυρίως στην ηλεκτρονική μορφή!
Ήθελα να πω κι εγώ ότι σημαντικότερο απ’όλα θεωρώ την ορθογραφία!! Ως άνθρωπος και εγώ κάποιες φορές κολλάω και μπορεί να μη θυμάμαι πως γράφεται μια λέξη. Δεν ντρέπομαι καθόλου να σηκωθώ και να πάω ως τη βιβλιοθήκη μου, να ανοίξω το ερμηνευτικό λεξικό και να ελέγξω την ορθογραφία της. Θέλω πάντα το κείμενό μου να είναι ορθογραφημένο και το ίδιο ζητάω και από αυτά που διαβάζω.
Κλασσικό λάθος που γίνεται (και το έκανες και εσύ, λυπάμαι που το λέω :P) είναι η χρήση του δευτέρου πληθυντικού προσώπου στα ρήματα που πλέον πάρα πολλοί τα γράφουν με -αι αντί για -ε (“μπορείτε να αντιπροτείνετΕ κάτι). Άλλο να πεις “αυτό συνηθίζεται στις μεγάλες πόλεις” που είναι γ’ ενικό, και άλλο “εσείς το συνηθίζετε αυτό;”. Επίσης ένα συχνό λάθος είναι η φράση “ξέρεις κανείς…” αντί για το σωστό “ξέρει κανείς…”
Ωραίο άρθρο, συγχαρητήρια!! Σίγουρα θα χρησιμεύσει σε όσους δεν γνωρίζουν τους κανόνες! 😉
asynadak
Δεν θα μπορούσα να συμφωνήσω περισσότερο μαζί σου DaNaH. Η σωστή ορθογραφία και το όμορφα στημένο και γραμμένο κείμενο υποδηλώνει μεράκι και ότι κάποιος κάθισε και αφιέρωσε χρόνο. Έτσι το περιεχόμενο παίρνει μεγαλύτερη αξία.
Αυτό το λάθος με το “αι” και το “ε” στο τέλος των λέξεων είναι πάρα πολύ συχνό. Από μικρός το έκανα λάθος και όπως μπορείς να καταλάβεις ακόμα δεν διορθώθηκα! Παρόλο που ξέρω τον κανόνα, στην ροή της γραφής μου βγαίνει ότι να ‘ναι 🙂
Τέλος, πλέον είναι πολύ εύκολο να βάλουμε έναν ορθογραφικό έλεγχο στον Firefox και τουλάχιστον κάποια από τα λάθη να τα αποφύγουμε. Δεν λύνει όλα τα προβλήματα καθώς δεν είναι και ότι καλύτερο υπάρχει σε λεξικό, αλλά λίγο μπορούμε να φτιάξουμε την ορθογραφία μας έτσι!
soula
Δεν θα μπορούσες να τα πεις καλύτερα. Επίσης προτιμώ και εγώ το στυλ block, χωρίς εσοχές στις παραγράφους και κομένες λέξεις στο τέλος της σειράς. Είναι πιο σύγχρονο. Ο άλλος τρόπος θυμίζει επιστολές με καλλιγραφικά γράμματα και καθαρεύουσα.
asynadak
Έχεις δίκιο ότι αυτός ο τρόπος είναι πιο μοντέρνος σε σχέση με τον άλλο. Αλλά εμένα μου αρέσει περισσότερο γιατί είναι πιο ευδιάκριτος και συμμαζεμένος. Όλα είναι όμορφα, ωραία και στοιχισμένα. Ούτε κομμένες λέξεις, ούτε δεξιά – αριστερά με τις γραμμές, ούτε τίποτα.
Sun in Clouds
Για εμένα εκείνο που προέχει είναι να γράφουν με ελληνικούς χαρακτήρες. Τα greeklish είναι ένα έκτρωμα. Και πολλοί νέοι, μαθαίνουν σε αυτόν τον τύπο ιερογλυφικής γραφής χάνοντας την ομορφιά των ελληνικών λέξεων. Από εκεί και πέρα υπάρχουν και τα φαινόμενα των ελληνικών μεν λέξεων, κουτσουρεμένων δε (τπτ, δλδ, τεσπα κλπ κλπ). Όσο για την ορθογραφία, το word έχει ορθογραφία για κάποιον που χρησιμοποιεί Internet Explorer και μπορεί το κείμενό του, πρώτα να το γράψει εκεί, μετά να το κάνει έναν ορθογραφικό έλεγχο και μετά να το παραθέσει στο διαδίκτυο. Αν χρησιμοποιεί firefox, υπάρχουν πρόσθετα για ορθογραφικό έλεγχο.
Σπύρος Καπαγερίδης
To grapse.gr μπορεί να χρησιμεύσει σε αυτούς που θέλουν αλλά δεν μπορούν να γράψουν ελληνικά στον Η/Υ.