Με αφορμή το θάνατο του “Mr. Marvel”, κατά κόσμον Σταν Λι, πριν λίγες μέρες, γράφουμε για τέσσερις από τις πιο χαρακτηριστικές ταινίες που μας πρόσφερε η Marvel στην πρώτη δεκαετία της κινηματογραφικής της ύπαρξης.
Ο Σταν Λι ήταν μια από τις μεγαλύτερες μορφές στο χώρο των κόμιξ, ειδικά στον τομέα των σούπερ ηρώων. Δουλεύοντας στη Marvel συνέβαλε στη δημιουργία χαρακτήρων όπως ο Spiderman, o Black Panther, o Hulk και οι Fantastic Four. Αντιλήφθηκε τις δυνατότητες που θα είχαν οι δημιουργίες του στον σύγχρονο κινηματογράφο και αποτέλεσε βασικό στέλεχος και παραγωγός του κινηματογραφικού σκέλους της εταιρίας, το οποίο αποδείχθηκε “λίρα εκατό”, γεμίζοντας τα ταμεία με δισεκατομμύρια δολλάρια.
Αλλά δε θα πούμε άλλα για τον Σταν Λι. Θα μιλήσουμε για τα δημιουργήματά του. Ή καλύτερα, θα αφήσουμε τα δημιουργήματα να μιλήσουν γι΄ αυτόν. Τέσσερα, συγκεκριμένα, όχι απαραίτητα τα καλύτερα αλλά, κατά την ταπεινή μου άποψη, τα πιο σημαντικά.
https://www.youtube.com/watch?v=ZUVQvxZs9qQ
Iron Man (2008) του Jon Favreau – Από εδώ ξεκίνησαν όλα
Πρωταγωνιστούν: Robert Downey Jr, Terrence Howard, Jeff Bridges
Δέκα χρόνια πέρασαν από την πρώτη ταινία του Marvel Cinematic Universe. Ο πρώτος χαρακτήρας που παρουσιάστηκε ήταν ο Iron Man, που παραμένει μέχρι σήμερα από τους πλέον δημοφιλείς, κι έχει κάνει τον Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ, ο οποιός τον υποδύεται, τον πλουσιότερο ηθοποιό στον πλανήτη. Ο Iron Man είναι ένας αλαζόνας εκατομμυριούχος που για να γλιτώσει τη ζωή του υποβάλλεται σε μια επέμβαση που του δημιουργεί υπεράνθρωπες ικανότητες – συγκεκριμένα, μια πανοπλία με τεράστιες δυνατότητες. Αρχετυπικός ήρωας Marvel, o Tony Stark aka Iron Man συνδυάζει ανθρώπινα και υπερφυσικά χαρακτηριστικά, υψηλή ευφυία και εγωισμό, τεράστια δύναμη και δηλητηριώδες χιούμορ. Η ταινία περιλάμβανε την τελευταία λέξη της τεχνολογίας της εποχής, αβανταδόρικους χαρακτήρες και σκηνές δράσης και αποτέλεσε τον προάγγελο της αδιανόητης επιτυχίας που θα ακολουθούσε. Μεταξύ των παραδόσεων που ξεκίνησαν από την ταινία και συνεχίζονται σε οτιδήποτε έχει γυρίσει η Marvel αυτά τα χρόνια, η φιλική συμμετοχή του Σταν Λι (αλά Άλφρεντ Χίτσκοκ) και οι mid/post-credit σκηνές.
The Avengers (2012) του Joss Whedon – Η ιδέα της ομάδας
Πρωταγωνιστούν: Robert Downey Jr, Chris Hemsworth, Mark Ruffalo, Scarlett Johansson
Από το 2008 λοιπόν η Marvel ξεκίνησε το κινηματογραφικό της ταξίδι και γρήγορα σημείωσε τεράστια επιτυχία, εισάγοντας διαρκώς χαρακτήρες όπως ο Captain America, o Hulk, o Thor και πολλοί άλλοι. Το 2012 όμως έφτασε η κρίσιμη στιγμή: ο συνδυασμός πολλών από τους χαρακτήρες σ΄ένα franchise με ensemble cast, με κάθε χαρακτήρα να αλληλεπιδρά με όσο το δυνατόν περισσότερους, κι όλοι να συνεργάζονται για ένα κοινό στόχο. Η ομάδα ονομάστηκε Εκδικητές και ενθουσίασε το κοινό, καθώς φαν της Marvel με διαφορετικούς αγαπημένους ήρωες βρήκαν το κοινό σημείο, ενώ αμέσως ξεκίνησαν οι συγκρίσεις και αναπτύχθηκαν συσχετισμοί μεταξύ των ηρώων, που δουλεύουν σαν καλοδουλεμένο σύνολο χωρίς να χάσουν την ανεξαρτησία τους. Η ταινία έκανε εισπράξεις 1,5 δισ. $ (!), το τρίτο μεγαλύτερο ποσό που έχει εισπραχθεί ποτέ από μια ταινία, το franchise που δημιούργησε συνεχίζεται κι αποτελεί αναμφίβολα τη μεγαλύτερη επιτυχία της εταιρίας.
Guardians of the Galaxy (2014) του James Gunn – Η στροφή στην κωμωδία
Πρωταγωνιστούν: Chris Pratt, Zoe Saldana, Dave Bautista, Vin Diesel
Οι ταινίες της Marvel ήταν και παραμένουν σχεδόν πάντοτε ανάλαφρες, και με μπόλικη δόση χιούμορ να συνοδεύει τη δράση και τα φαντασμαγορικά εφέ. Με την εισαγωγή όμως τούτων των νέων χαρακτήρων που ονομάζονται Φύλακες του Γαλαξία, περάσαμε στην εποχή όπου το χιούμορ όχι απλώς υπάρχει στις ταινίες αυτές, αλλά κυριαρχεί ή έστω συμβαδίζει εξίσου με τα υπόλοιπα στοιχεία. Όσο για τους νέους χαρακτήρες, ο Πίτερ Κουίλ προσθέτει μια νοσταλγική νότα από 80΄s, το Ρακούν ένα κυνικό χιούμορ που ξεπερνά και τον Iron Man, o Groot λέει λίγα λόγια και σοφά, όλοι ταιριάζουν μεταξύ τους. Μ΄ αυτή την ταινία η Marvel πέρασε και “με τη βούλα” στο κωμικό είδος, το οποίο εξέλιξε ακόμη περισσότερο στο σίκουελ της εν λόγω ταινίας, καθώς και σε άλλα έργα όπως το Thor: Ragnarok και, φυσικά, το Deadpool, που αποτελεί περισσότερο φαρσοκωμωδία παρά superhero ταινία. Η διείσδυση σ΄ένα νέο είδος και η επιτυχημένη εισαγωγή νέων χαρακτήρων απέδειξαν την ικανότητα της Marvel να προσαρμόζεται συνεχώς στις απαιτήσεις του κοινού και να παρουσιάζει καινοτομίες στα έργα της όσο το απαιτούν οι περιστάσεις.
https://www.youtube.com/watch?v=ph_l7Pp_1mk
Black Panther (2018) του Ryan Coogler – Το πιο σοβαρό προφίλ
Πρωταγωνιστούν: Chadwick Boseman, Michael B. Jordan, Lupita Nyong’o
Εντάξει, πολύ ωραία η Marvel με τους σούπερ ήρωες, τα υπερσύγχρονα εφέ, τις μάχες, το χιούμορ της. Τι θέση μπορεί να πάρει ωστόσο στην εποχή του #MeToo και του #BlackLivesMatter? Ο Μαύρος Πάνθηρας (ένας χαρακτήρας τον οποίο έφτιαξε ο ίδιος ο Σταν Λι) δίνει την απάντηση. Μια ταινία που επιτίθεται, έμμεσα έστω, στο ρατσισμό (παρουσιάζει μια υπερσύγχρονη κοινωνία μαύρων ανθρώπων, με το καστ να αποτελείται σχεδόν αποκλειστικά από Αφροαμερικανούς), στο σεξισμό (γυναίκες σε ρόλους-κλειδιά, χωρίς να υπερτονίζεται η σεξουαλικότητά τους), αλλά και στη λανθασμένη χρήση της τεχνολογίας με την οποία φλερτάρει διαρκώς ο σύγχρονος κόσμος. Και μέσα σ΄όλα δεν ξεχνά τον παραδοσιακό της ρόλο σαν ταινία της Marvel: πολλή δράση, πανέξυπνο, δαιδαλώδες σενάριο, μεγάλες μάχες και πολύ ενδιαφέροντες χαρακτήρες. Η πιο στιβαρή και ολοκληρωμένη ταινία της εταιρίας, ξεφεύγει από το στερεότυπο “superhero movie” και μπορεί να πρωταγωνιστήσει στα Όσκαρ και τα υπόλοιπα βραβεία σε κατηγορίες που θεωρούνται “απαγορευμένες” για το είδος…
