Μερικές φορές συναντώ πράγματα στη ζωή μου που με κάνουν να αναφωνώ «πώς πέρασαν κιόλας τόσα χρόνια;». Κάπως έτσι αισθάνθηκα όταν συνειδητοποίησα πως τούτο το κινηματογραφικό αριστούργημα (όπως κι άλλες ταινίες-σταθμοί εκείνης της χρονιάς όπως American Beauty και, φυσικά, το Matrix) συμπληρώνει φέτος είκοσι χρόνια ζωής. Με αφορμή και τις ημέρες του Πάσχα τις οποίες διανύουμε, αποφάσισα να γράψω λίγα λόγια για μια ταινία που – είτε είσαι θρησκευόμενος, είτε άθεος, είτε οτιδήποτε ενδιάμεσο – σε κάνει να πιστεύεις στα θαύματα.
Το Πράσινο Μίλι (The Green Mile, 1999) – Κοινωνικό δράμα φαντασίας, 188΄
Σκηνοθεσία – Σενάριο: Frank Darabont
Πρωταγωνιστούν: Tom Hanks, Michael Clarke Duncan, David Morse, Bonnie Hunt
Στην Αμερική της δεκαετίας του 1930, ένας γιγαντόσωμος μαύρος θανατοποινίτης με καρδιά μικρού παιδιού και εν δυνάμει υπερφυσικές ικανότητες θα αλλάξει για πάντα τη ζωή των υπαλλήλων της φυλακής αλλά και των συγκρατούμενών του.
Πραγματικά, το μόνο κακό μ΄αυτή την ταινία είναι πως στα είκοσι χρόνια της ύπαρξής της έχει προβληθεί και αναλυθεί τόσες φορές που έχει καταντήσει λίγο κλισέ. Όλοι γνωρίζουν την κλασικά ανθρώπινη ερμηνεία του Τομ Χανκς, την εμβληματική φιγούρα «γίγαντας με καρδιά μικρού παιδιού» του αείμνηστου Michael Clarke Duncan, τη λογοτεχνική ιδιοφυία του Στίβεν Κινγκ –σε διαφορετικά μονοπάτια από τα θρίλερ στα οποία μας συνηθίζει- και τις συγκλονιστικές σκηνές της ταινίες, ειδικά προς το φινάλε. Αυτή η επανάληψη, ωστόσο, δεν (πρέπει να) αφαιρεί από τούτο το έργο τη μαγεία και τη μοναδικότητα που το χαρακτηρίζουν.
Όπως και το έτερο σπουδαίο φιλμ του Frank Darabont (Τελευταία Έξοδος Ρίτα Χέιγουορθ), το Πράσινο Μίλι περιστρέφεται γύρω από την κατάσταση στις αμερικανικές φυλακές πριν από πολλές δεκαετίες (εδώ, στα 1930s). Σε αντίθεση, ωστόσο, με κείνη την επίσης εκπληκτική ταινία, εδώ παρακολουθούμε την ιστορία όχι από τα μάτια των φυλακισμένων, αλλά από την άλλη πλευρά. Πρωταγωνιστής είναι ένας φύλακας (Τομ Χανκς), ο οποίος προσπαθεί να κάνει τη δουλειά του όσο το δυνατόν καλύτερα και να διατηρήσει την ανθρωπιά του στις πιο απάνθρωπες συνθήκες: στην πτέρυγα των μελλοθανάτων. Μέχρι που, όπως συμβαίνει συχνά σε τέτοια κόνσεπτ, ένας από τους κατάδικους θα έρθει να καταρρίψει όσα ήξερε και πίστευε.
Δε χρειάζεται να διαβάσεις το συγκεκριμένο βιβλίο ή να δεις την ταινία για να αντιληφθείς το μέγεθος της μεγαλοφυίας που ακούει στο όνομα Στίβεν Κινγκ, αυτό είναι ήδη γνωστό από τα δεκάδες best seller που ανήκουν κυρίως στο είδος του –μεταφυσικού, συχνά- θρίλερ. Στο Πράσινο Μίλι, όμως, ο Κινγκ διδάσκει μαθήματα ζωής, ανθρώπινες αξίες, παίζει με τα συναισθήματα, με τις αντιθέσεις, με τα όρια φυσικού και υπερφυσικού. Οι χαρακτήρες του είναι τυποποιημένοι κι ελαφρώς κλισέ, αλλά συγκλονιστικοί, ο καθένας με τον τρόπο του. Όσο κυλάει η ταινία τόσο αδυνατείς να πιστέψεις αυτά που βλέπεις, τα οποία αν και μη ρεαλιστικά ενίοτε σου φαίνονται πέρα για πέρα ανθρώπινα.
Την παράσταση κλέβει φυσικά ο Michael Clarke Duncan, ο έγχρωμος γίγαντας, καταδικασμένος για δύο ειδεχθείς δολοφονίες μικρών παιδιών, που παρ΄όλα αυτά μοιάζει πιο αθώος, ανθρώπινος και ευαίσθητος από οποιονδήποτε άλλον σ΄αυτή την κόλαση επί Γης, την πτέρυγα των μελλοθανάτων. Ένας από τους πιο πρωτότυπους και συγκλονιστικούς χαρακτήρες που δημιούργησε ο Στίβεν Κινγκ, ένας θανατοποινίτης που φοβάται το σκοτάδι, που κλαίει σαν μικρό παιδί όταν βλέπει τον Φρεντ Αστέρ και τη Τζίντζερ Ρότζερς να χορεύουν επί της οθόνης, ένας άνθρωπος τελείως διαφορετικός από μας, με τον οποίον όμως μπορούμε να ταυτιστούμε απόλυτα.
Το μόνο «φάουλ», κατά την ταπεινή μου γνώμη, που εντοπίζεται στο σενάριο είναι η πορεία που παίρνει προς το φινάλε. Δε θέλω να κάνω αποκαλύψεις για όσους δεν έχουν δει την ταινία, αλλά πιστεύω πως η εξέλιξη δε δικαιώνει ούτε συνάδει με τα όσα παρακολουθείς στο πρώτο δίωρο της ταινίας. Αυτό δεν ακυρώνει ούτε το μεγαλείο ούτε την ομορφιά της ταινίας, αλλά την κατατάσσει λίγο πιο κάτω από άλλα αριστουργήματα του είδους, μεταξύ των οποίων και το προαναφερθέν, αψεγάδιαστο Τελευταία Έξοδος Ρίτα Χέιγουορθ.
Μια αθάνατη ταινία, λοιπόν, διαχρονική, συγκινητική, με διαλόγους και σκηνές που σου μένουν στη μνήμη όσα χρόνια κι αν περάσουν. Το στοιχείο του θαύματος, ρεαλιστικό ή όχι, εντείνει ακόμα περισσότερο την αίσθηση πως δεν πρόκειται για μια συνηθισμένη ιστορία. Το Πράσινο Μίλι κατέχει δικαίως ξεχωριστή θέση στις καρδιές αμέτρητων σινεφίλ στα είκοσι χρόνια από τότε που έκανε πρεμιέρα, και αν δεν το έχετε δει ακόμα ήρθε η ώρα να το κάνετε.