Πόσες φορές δεν βρεθήκατε σε δύσκολη θέση όταν το παιδί σας χτυπούσε άλλα παιδιά; Νιώσατε σίγουρα αμήχανα και δεν ξέρατε τι στάση να κρατήσετε. Ρώτησα πολλούς γονείς και πήρα πολλές διαφορετικές απαντήσεις. Κάποιοι κατηγόρησαν τον εαυτό τους γι’ αυτή την συμπεριφορά, κάποιοι άλλοι θύμωσαν πολύ με τα παιδιά τους και επέβαλλαν αυστηρές απαγορεύσεις, αλλά υπήρχαν κι αυτοί που καμάρωναν για τη δύναμη των παιδιών τους.
Για όλες τις αντιδράσεις και τις συμπεριφορές των παιδιών, υπάρχουν αιτίες, που πολλές φορές, δεν τις αντιλαμβανόμαστε αμέσως. Στην ηλικία των δύο ετών, το παιδί αρχίζει και δοκιμάζει διάφορα, δαγκώνει, κλωτσάει, χτυπάει, πετάει πράγματα και αν μιλάει, λέει προτάσεις που στεναχωρούν (π.χ. είσαι κακιά). Όλα αυτά εμπεριέχονται σε ένα στάδιο εξέλιξης και ανάπτυξης, που περνάει το παιδί σε αυτή την ηλικία, δοκιμάζοντας την υπομονή σας, για να μπορέσει να καταλάβει τον κόσμο γύρω του, αλλά και τους γονείς του. Ας το βοηθήσουμε να το κάνει με το σωστό τρόπο.
Που μπορεί να οφείλεται η άσχημη συμπεριφορά ενός παιδιού;
- Στο οικογενειακό του περιβάλλον: αν οι γονείς μαλώνουν μπροστά του και αδιαφορούν για τα συναισθήματα του ή το τιμωρούν για κάθε τι που κάνει, χωρίς να του εξηγούν.
- Στο σχολικό του περιβάλλον: αν πηγαίνει παιδικό σταθμό και προσπαθεί να συνυπάρχει μαζί με άλλα παιδιά, αντιδρά χτυπώντας ή δαγκώνοντας, είτε για να επιβληθεί, είτε για να μιμηθεί άλλα παιδιά που το κάνουν αυτό.
- Σε εξωτερικά ερεθίσματα: αν επισκέπτεστε μέρη και χώρους που προκαλούν άγχος στο παιδί π.χ. κάποια παιδιά αγχώνονται όταν επισκέπτονται ζωολογικό κήπο και μετά αντιδρούν επιθετικά. Επίσης όταν τα πηγαίνετε σε μεγάλους παιδότοπους με πολλά παιδιά, αγχώνονται από την προσπάθεια τους να παίξουν, με επακόλουθο την άσχημη συμπεριφορά. Πιστεύουμε πως τα παιδιά σε αυτή την ηλικία, δεν αγχώνονται, αυτό όμως δεν ισχύει, το άγχος υπάρχει και είναι απόλυτα φυσιολογικό, απλά εκδηλώνεται διαφορετικά.
Πώς να προωθήσουμε την καλή συμπεριφορά των παιδιών:
- Με καθημερινή ήρεμη συζήτηση: χωρίς να φωνάζετε, αλλά με ψυχραιμία, να συζητάτε μαζί του για το πώς αισθάνεται, τι δεν του αρέσει, τι φοβάται. Την ίδια στάση θα πρέπει να κρατάτε και οι δυο γονείς, για να μπορεί το παιδί να εκφραστεί ελεύθερα και αυθόρμητα, χωρίς να φοβάται αν θα στεναχωρήσει τον έναν απ’ τους δυο.
- Με σωστή επιλογή στις συναναστροφές και στις παρέες σας: δώστε λίγο προσοχή στα άτομα με τα οποία συναναστρέφεστε, στις συμπεριφορές των παιδιών τους, στην συμπεριφορά τους απέναντι στο δικό σας παιδί. Οι κακές επιρροές κάνουν πιο νευρικό το παιδί και το οδηγούν σε άσχημες αντιδράσεις.
- Να αποφεύγετε την σωματική και λεκτική κακοποίηση: με αυτόν τον τρόπο, μπορεί να βλάψετε σοβαρά το παιδί σας και θα έχετε ακριβώς το αντίθετο αποτέλεσμα. Θα γίνει ακόμη πιο αντιδραστικό το παιδί, δεν θα θέλει ούτε να σας μιλήσει και θα κλείνει απλά τα αυτιά του, για να μη σας ακούει.
- Χρησιμοποιώντας τις σωστές λέξεις ή εκφράσεις: για παράδειγμα, αντί να πείτε “σταμάτα με κάνεις ρεζίλι”, παίρνετε το παιδί λίγο πιο πέρα και του λέτε “ηρέμησε σε παρακαλώ και πες μου γιατί το έκανες”. Οι λέξεις κακό, τρελό, απαίσιο, δεν ντρέπεσαι, απαράδεκτο, δεν κάνουν μόνο το παιδί να αντιδρά πολύ χειρότερα, αλλά το πληγώνουν κιόλας. Διαταράσσεται ο συναισθηματικός του κόσμος.
- Με μια ιστοριούλα: τα παιδιά κατανοούν πολύ καλύτερα, τα αρνητικά αποτελέσματα μιας άσχημης συμπεριφοράς ή και το αντίθετο, μέσα από μια ιστοριούλα ή ένα παραμύθι. Μπορείτε να αυτοσχεδιάσετε ή να αγοράσετε κάποια που κυκλοφορούν στο εμπόριο. Μην τα διαβάζετε μόνο, παίξτε τα σαν κουκλοθέατρο, με τα κουκλάκια τους για να περάσετε πιο εύκολα το μήνυμα που θέλετε. Με αυτόν τον τρόπο, τους διδάσκετε την ενσυναίσθηση, πολύ έξυπνα, έτσι ώστε να αντιλαμβάνονται πότε πονάει κάποιος, πότε είναι χαρούμενος, πότε λυπημένος. Δείτε την ιστοριούλα που έφτιαξα στο βιντεάκι και δημιουργήστε κι εσείς τις δικές σας ιστοριούλες- παραμυθάκια, για τα δικά σας παιδιά.
Αυτές οι αντιδράσεις των παιδιών μας δεν θα πρέπει να περνούν απαρατήρητες, γιατί μεγαλώνοντας μπορεί να επιφέρουν πολύ χειρότερα προβλήματα (bullying) και τότε τα πράγματα, θα είναι πολύ πιο δύσκολα. Και όπως λέω πάντα, γονείς δεν γεννιόμαστε, γινόμαστε. Με αγάπη και σωστή καθοδήγηση θα τα καταφέρουμε.
Με αγάπη προς τους γονείς & τα παιδιά