“Καλά και αυτή, τί την ήθελε τόσο κοντή φούστα;”. Φράσεις όπως αυτή ακούγονται, δυστυχώς, πολύ συχνά για τα θύματα βιασμού. Ως βιασμός ορίζεται οποιαδήποτε μορφή σεξουλικής επαφής χωρίς τη θέληση ενός ατόμου. Εν έτει 2021 και βιώνοντας μία ιδιαίτερα κρίσιμη περιόδο, αυτή της πανδημίας, στη χώρα μας διαρκώς αυξάνονται τα περιστατικά βιασμού ή απόπειρας. Όμως, τώρα αυξήθηκαν ή μήπως τώρα προβάλλονται; Όποια και να είναι η απάντηση το ζητούμενο είναι άλλο αυτή τη στιγμή. Δεν είναι λίγες οι φορές που κάποιοι αποδίδουν ευθύνες στο θύμα. Ακόμη και άθελα τους πολλά άτομα βιάζονται να ξεστομίσουν φράσεις όπως η παραπάνω. Αλλά τελικά, φταίει η κοντή φούστα;
Το 2013 αποτέλεσε την αρχή για την προβολή των ρούχων βιασμένων ατόμων. Ο λόγος; Το γεγονός ότι κάθε φορά κάποιος/-α τους ρωτούσες “Τί φορούσες;”. Η ερώτηση αυτή, όσο απλή και αν ακούγεται στα αυτιά κάποιων δεν είναι. Δεν είναι γιατί προσδίδει ευθύνη στο άτομο που υπέστη βιασμό. Δηλαδή στο θύμα. Προσθέτει ένα ακόμη “τούβλο” στην πλάτη του. Του γεννά αμφιβολίες για τον ίδιο του τον εαυτό. Έτσι, λοιπόν, δύο γυναίκες με αφορμή ένα ποίημα για το αντίστοιχο θέμα, αποφάσισαν να δημουργήσουν μία έκθεση. Τα “εκθέματα” ήταν τα ρούχα που φορούσαν τη “μοιραία” ημέρα τα θύματα. Ο σκοπός της έκθεσης ήταν η απάντηση σε αυτό το ερώτημα. Ήταν η αποδείξη ότι τα ρούχα δεν ευθύνονται για καμία πράξη.
Τί ρούχα φορούσαν τελικά;
Τα ρούχα, μάντεψε! Δεν ήταν ούτε κοντά σορτσάκια ή φούστες, ούτε κολλητά παντελόνια αλλά ούτε και μικροσκοπικά μπλουζάκια. Όλα αυτά τα ρούχα που από πολλούς θεωρούνται η “πηγή του κακού”, στην πραγματικότητα αποδείχθηκε ότι δεν είναι. Παρακάτω φαίνονται μερικά τα πραγματικά ρούχα βιασμένων ατόμων:
“Τί φορούσες;”
“Μία στρατιωτική στολή και κρατούσα ένα όπλο. Τόσα ώστε να μην αποτρέψουν τίποτα.”
“Τί φορούσες;”
“Ένα καλοκαιρινό παιδικό φόρεμα. Μήνες αργότερα, η μητέρα μου στεκόταν μπροστά στην ντουλάπα μου και παραπονιόταν για το ότι πια δεν φοράω φορέματα. Ήμουν 6 χρονών.”
Η έκθεση αυτή αποτελεί απάντηση σε κάθε είδους τέτοιο ερώτημα ή φράση. Η αξία της είναι διαχρονική. Ο στιγματισμός των θυμάτων και η απόδοση ευθυνών σε αυτά οφείλει να σταματήσει. Η χρήση της γλώσσας μπορεί να βοηθήσει αυτό. Δηλαδή, αντί να λέμε “Γυναίκα έπεσε θύμα βιασμού”, οφείλουμε να λέμε “΄Ανδρας βίασε γυναίκα”. Από τα πιο απλά έρχεται η αλλαγή!