Αυτό το άρθρο είναι ένα guest post της Βασιλικής Τόλη την οποία και ευχαριστούμε πολύ!
Από το λεξικό:
– Από το ρήμα ποιέω-ω, που σημαίνει δημιουργώ.
– Παράγωγο του μάουσα, με το πρώτο συνθετικό «μα» να σημαίνει επινοώ.
Από τον Άνθρωπο:
Με άμεση σχέση την ετυμολογία των λέξεων και πατώντας σε ένα άκρως μεταφορικό και ρομαντικό μονοπάτι η ποίηση είναι η αρχή των πάντων. Η δημιουργία, ο έρωτας του να καταπιάνεσαι με κάτι, μια κίνηση ή μια λέξη που υπονοεί μια προσωπική αλήθεια. Όπως και η μουσική, ξεπερνώντας τα τεχνικά όρια που θέτονται, μπορεί να γεννηθεί από κάτι απλό και καθημερινό, να την ακούμε και να την νιώθουμε χωρίς την μονότονη, αναγκαστική παρουσία ενός ηχείου. Γιατί η μουσική και η ποίηση είμαστε εμείς και οι κοινωνικές μας συναλλαγές.
Όμως σε μια σύγχρονη κοινωνία, οφείλουμε να φορέσουμε κάποιες γενικές ταμπέλες και να αποφασίσουμε σε έναν χαρακτηρισμό για χάρη της αντικειμενικότητας, της μεταξύ μας επικοινωνίας και συνεννόησης. Έτσι λοιπόν το θαύμα της μουσικής το ονομάσαμε συνδυασμό ήχων, της χαρίσαμε και ένα βαλιτσάκι συμβόλων με το όνομα νότα και την ακουμπήσαμε στο πεντάγραμμο. Αντίστοιχα και με την ποίηση ράψαμε πάνω της μέτρα, συλλαβές και ομοιοκαταληξίες και την στριμώξαμε στις σελίδες των βιβλίων.
Από την αρχή της πορείας της μουσικής, η μελωδία συνοδευόταν από στίχους -ίσως όχι από ανθρώπους που δήλωναν «ποιητές» ή που βάφτιζαν το σύνολο των λέξεων τους «ποίημα», αλλά είναι αδύνατον να αρνηθεί κανείς πως ως επί των πλείστων οι στίχοι αυτοί θα μπορούσαν να σταθούν ανεξάρτητοι σε μια σελίδα κερδίζοντας έτσι τον πολυπόθητο χαρακτηρισμό. Ο μαγικός συνδυασμός των δύο αυτών μορφών τέχνης όμως, έγινε αχαλίνωτη γιορτή όταν συνθέτες αποφάσισαν την μελοποίηση μεγάλων και γνωστών ποιητών με διεθνή αναγνώριση και αγάπη για το έργο τους.
Την ποίηση έφερε πιο κοντά στα λαϊκά στρώματα ο Μίκης Θεοδωράκης ,μελοποιώντας στίχους του Οδυσσέα Ελύτη, του Κώστα Καρυωτάκη, του Νίκου Γκάτσου, του Pablo Neruda, του Γιάννη Ρίτσου και του Federico Garcia Lorca. Διανύοντας μάλιστα μια εποχή που η επαφή με την τέχνη ήταν περιορισμένη πόσο μάλλον με την ποίηση.Ο Θεοδωράκης όμως όταν μοίραζε την ελπίδα μπόρεσε και την έκρυψε κάτω από στίχους.
Ο Καρυωτάκης τιμήθηκε ακόμα, με τον δίσκο της Λένας Πλάτωνος το ‘82 όπου η ίδια συνέθεσε την μουσική πατώντας στην ποίηση του και με την μελοποίηση του ποιήματος Gala από τους Magic De Spell. Στον δίσκο «Τραμπάλα στις ταράτσες ετοιμόρροπων κτηρίων» των τελευταίων, υπάρχει ακόμα το κομμάτι «Εμένα οι φίλοι μου» σε ποίηση της Κατερίνας Γώγου από το βιβλίο «Τρία κλικ αριστερά».
Ακόμα, ο Μάνος Χατζιδάκης ντύνοντας με την μουσική του, ποιήματα του Ντίνου Χριστιανόπουλου, του Μπρέχτ,του Γκάτσου και του Ελύτη αποδεικνύει για άλλη μια φορά την αξία τους ως καλλιτέχνης.
Πιο σύγχρονη μουσικοποητική αγκαλιά εκείνη του Θάνου Μικρούτσικου με τον Νίκο Καββαδία. Ο «Σταυρός του Νότου» ξεκινώντας τότε με τις χείριστες των προοπτικών κατάφερε και έγινε ένας από τους πιο γνωστούς και εμπορικούς δίσκους. Οι εικόνες του θαλασσινού Καββαδία κορνιζόθηκαν με γοητευτικό τρόπο στα χέρια του Θάνου Μικρούτσικου που εν συνεχεία ερμηνεύτηκαν από πολλούς τραγουδιστές όπως ο Χρήστος Θηβαίος, ο Γιάννης Κούτρας και οι αδερφοί Κατσιμίχα με μεγάλη επιτυχία.
Η ποίηση όμως έκανε έντονη την παρουσία της και στην ελληνική ροκ σκηνή. Τα Διάφανα Κρίνα με τις «Μέρες Αργίας» του Καψάλη και το «Όνειρο μέσα σ΄ όνειρο» του Poe, οι Ώχρα Σπειροχαίτη με το ποίημα του Έλλιοτ «Κούφιοι Άνθρωποι», ο Νικόλας Άσιμος με το «Ουλαλούμ» του Σκαρίμπα είναι μια απόδειξη πως το ελεύθερο, αντιεξουσιαστικό «ροκ» είναι κυρίως νοοτροπία, παρόμοια με εκείνη της ποίησης. «Κι έτσι σκυμμένοι στην άβυσσο, νογούμε σύγκορμα, σύψυχα, να μας κυριεύει τρόμος. Από τη στιγμή εκείνη αρχίζει η ποίηση». Και ίσως όταν ο Καζαντζάκης έγραφε αυτήν την φράση κάτι παραπάνω να γνώριζε.
Και είναι όμορφος πολύ, ο κοινός χορός δύο τεχνών, πόσο μάλλον της ποίησης και της μουσικής, ίσως της Ερατώς και της Ευτέρπης, για χάρη πάντα του Απόλλωνα.