Σε οτιδήποτε μέχρι αποδείξεως του εναντίου. Πιστεύω στις νεράιδες, τους δράκους, τα παραμύθια. Όλα υπάρχουν, ακόμα κι αν βρίσκονται στο μυαλό σας. Ποιος είπε ότι τα όνειρα και οι εφιάλτες δεν εκφράζουν την πραγματικότητα;»
John lennon
Όνειρα, έχουν γραφτεί πολλά σχετικά. Τραγουδια, ποήματα, αποφθέγματα. Ας προσπαθήσουμε να δούμε στην ουσία τι είναι τα όνειρα, αν ερμηνεύονται και πως επηρεάζουν τη ζωή μας.
Ας ξεκινήσουμε από την ετυμολογία της λέξης. Η λέξη όνειρο ορίζεται ως η βίωση μια σειράς εικόνων, ήχων ή άλλων ιδεών, συνεσθημάτων και μορφών που δημιουργούν μια συνήθως ακατατανόητη προς εμάς “ιστορία” κάτα τη διάρκεια του ύπνου. Το περιεχόμενο των ονείρων δεν έχει συνήθως τη λογική σειρά της φυσικής πραγματικότητας και είναι πέρα απο τον συνηδητό έλεγχο αυτού που το βιώνει. Χωρίς φυσικά να λείπου και οι εξαιρέσεις στις οποίες κάποιος που μένει μέρες άυπνος μπορεί να ονειρεύεται και ξύπνιος. Μερικοί άνθρωποι, συνήθως, δίνουν σ’ αυτά μεγάλη σημασία και αναστατώνουν πολύ τη ζωή τους. Γι’ αυτό ανησυχούν και αγωνιούν, όταν ξυπνήσουν. Τη μεν νύχτα ονειρεύονται, τη δε μέρα διαθέτουνπολύ απο το χρόνο τους για να τα εξηγήσουν. Το πρωί τα ανακοινώνουν σε όποιον βρουν μπροστά τους. Τρέχουν σε μάντισσες και συμβουλεύονται ονειροκρείτες. Επίσεις δε λείπουν κι εκείνει που χρησιμποιούν διάφορα αντικείμενα όπως οι ονειροπαγίδες για να αποφύγουν ή να επιλέξουν τα καλά απο τα άσχημα όνειρα για να δουν.
Ας δούμε όμως τη γνώμη της εκκλησίας σχετικά με τα όνειρα. Πολλοί πατέρες της ορθοδοξίας ασχολήθηκαν με το θέμα των ονείρων ας δούμε λοιπόν πως ορίζονται τα όνειρα κατά τη γνώμη τους: Ο Μέγας Βασίλειος γράφει πως «η των ονείρων φύσις ασαφής και πλαγία και ου μικράς δεομένη της εκ του νου εντρεχείας», δηλαδή τα όνειρα είναι ως προς τη φύση τους ασαφή και διφορούμενα και ως προς την εκδήλωσή τους προέρχονται από την κίνηση και δραστηριότητα του νου, που αποτελεί το «ηγεμονικόν» μέρος της ψυχής. Την ίδια σκέψη διατυπώνει και ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος γράφοντας πως το όνειρο είναι “η κίνησις του νοός εν ακινησία σώματος”. Όταν δηλαδή το σώμα ακινητοποιείται κατά τη διάρκεια του ύπνου, ο νους διαρκώς κινείται. Η κίνηση αυτή του νου συνιστά το όνειρο. Σύμφωνος προς τη διαπίστωση αυτή είναι και ο άγιος Γρηγόριος ο Νύσσης, ο οποίος σημειώνει ότι τα όνειρα αποτελούν φανταστικές κινήσεις του νου του ανθρώπου που γίνονται κατά τη διάρκεια του ύπνου, όταν αδρανούν πλέον οι αισθήσεις και οι άλλες λειτουργίες του σώματός του.
Στον αντίποδα σαφώς και η γνώμη της επιστήμης. Όνειρα σύμφωνα με την επιστήμη ονομάζονται οι “ταινίες μικρού μήκους που προβάλλονται” κατά τη διάρκεια του πέμπτου σταδίου ύπνου. Πολλές φορές στερούνται εικόνας ή ήχου ή απαρτίζονται μόνο από συναίσθημα. Υπάρχουν τα συνειδητά όνειρα κατά τα οποία αυτός που κοιμάται καταλαβαίνει ότι ονειρεύεται και είναι σε θέση να επέμβει στην “πλοκή” και τη “σκηνοθεσία”. Κάποιες φορές κάποιος που κοιμάται είναι σε θέση να επαναλάβει συνειδητά κάποιο όνειρο ή ακόμη και να συνεχίσει το προηγούμενο όνειρο από εκεί που είχε διακόψει! Κάποια όνειρα μάλιστα είναι τόσο ζωντανά που βιώνουμε (ή έτσι πιστεύουμε τουλάχιστον) και σωματικές αντιδράσεις. Πολλοί άνθρωποι καταφέρνουν να λύνουν προβλήματα, προσωπικά ή επαγγελματικά, κατά τη διάρκεια του ύπνου τους συνειδητά ή ασυνείδητα. Κάποιες φορές μάλιστα παρατηρείτε το φαινόμενο της επανάληψης του ίδιου ονείρου πολλές φορές. Ας δούμε και κάποια πράγματα που ίσως μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε καλύτερα την “τέχνη” των ονείρων μέσα από την επιστήμη: Πόσες φορές δεν έχει τύχει στον κάθε έναν από εμάς να μη μπορεί να θυμηθεί το όνειρο που είδε το προηγούμενο βράδυ; Στην πραγματικότητα κάθε άνθρωπος βλέπει πολλά όνειρα κατά τη διάρκεια του ύπνου, αλλά μπορεί να συγκρατήσει στη μνήμη του μόνο το 10% από όλα εκείνα που «βίωσε» στα όνειρα του. Άλλες φορές δεν μπορούμε να ανακαλέσουμε καθόλου την «υπόθεση» ενός ονείρου, ενώ τις περισσότερες έχουμε κενά μνήμης και μπορούμε να θυμηθούμε μόνο ένα μέρος του ονείρου. Βέβαια, αν για κάποιο λόγο ξυπνήσουμε απότομα, τότε μπορούμε να θυμηθούμε το όνειρο που μόλις είδαμε από ότι αν ξυπνούσαμε μετά από πολλή ώρα.
Στα περισσότερα όνειρα μας, συμμετέχουν δεκάδες άγνωστοι και «κομπάρσοι» που δεν μας θυμίζουν τίποτα τα πρόσωπα τους. Κι όμως, είναι αδύνατο το μυαλό μας να μπορέσει να δημιουργήσει έναν άνθρωπο από το τίποτα. Στην πραγματικότητα, όλοι οι φαινομενικά άγνωστοι που παρουσιάζονται στα όνειρα μας, είναι πραγματικοί και είναι άτομα που τυχόν έχουμε δει κάποια στιγμή κι έχουμε ξεχάσει. Ο μανιακός δολοφόνος που μας κυνηγάει μπορεί, πολύ απλά, να είναι ο υπάλληλος του βενζινάδικου που πήγαινε ο πατέρας μας όταν ήμασταν μικροί. Είναι τόσοι πολλοί οι άνθρωποι που έχουμε έρθει σε επαφή και δεν τους έχουμε δώσει ιδιαίτερη σημασία, που είναι λογικό να τους επιλέγει το υποσυνείδητο μας.Αξιοσημείοτο είναι βέβαια να αναφερθεί ότι η επιστήμη αρνείτε κάθε προφητική ιδιότητα που αποδίδει στα όνειρα η λαίκη παράδοση.
Όνειρα βλέπουμε όλοι. Οι περισσότεροι τα ξεχνάμε μόλις ξυπνήσουμε. Ορισμένα όμως είναι τόσο έντονα που μας τινάζουν από τον ύπνο μας. Κάποιοι ισχυρίζονται ότι τα όνειρα έχουν τη σημασία τους. Προσπαθούν να μας προφυλάξουν ή να μας ειδοποιήσουν για κάτι. Κάποιοι άλλοι πάλι πιστεύουν ότι είναι προβολή της διάθεσής μας. Αν περάσαμε καλά τη μέρα μας βλέπουμε καλά όνειρα. Αν η μέρα μας ήταν χάλια, οι πιθανότητες είναι να δούμε εφιάλτη. Και φυσικά υπάρχουν αυτοί που τα υπολογίζουν, που τα «πιστεύουν» και αυτοί που δεν τους δίνουν περαιτέρω σημασία. Λοιπόν τι πιστεύει ο καθένας σχετικά με το μυστήριο κόσμο των ονείρων; Υπόκειτε στην κρίση του καθενός!!
