Πριν από 47 χρόνια έφυγε από τη ζωή ο Γουόλτ Ντίσνεϊ. Έχοντας δημιουργήσει μερικούς από τους πιο δημοφιλείς χαρακτήρες κινουμένων σχεδίων, ο Ντίσνεϊ ξεκίνησε από το μηδέν και κατάφερε να μείνει στην ιστορία ως μία από τις πιο ισχυρές προσωπικότητες της βιομηχανίας του θεάματος του 20ού αιώνα.
Τα πρώτα χρόνια
Ο Γουόλτ Ντίσνεϊ γεννήθηκε στις 5 Δεκεμβρίου του 1901 στο Σικάγο των Ηνωμένων Πολιτειών και πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της παιδικής του ηλικίας στο Μιζούρι, όπου άρχισε να δημιουργεί τα πρώτα του σχέδια, τα οποία συχνά πουλούσε σε γείτονες και οικογενειακούς φίλους. Επιστρέφοντας με την οικογένειά του στο Σικάγο άρχισε να παρακολουθεί μαθήματα σχεδίου και φωτογραφίας στο Ινστιτούτο Τέχνης του Σικάγου, ενώ παράλληλα απασχολούταν ως σκιτσογράφος στη σχολική εφημερίδα. Το 1918, σε ηλικία 16 ετών, παράτησε το σχολείο προκειμένου να καταταχθεί στον στρατό, ωστόσο απορρίφθηκε ως ανήλικος. Έτσι, έγινε εθελοντής στον Ερυθρό Σταυρό και στάλθηκε για έναν χρόνο στη Γαλλία ως οδηγός ασθενοφόρου.
Τα πρώιμα σχέδια
Το 1919 επέστρεψε στο Κάνσας προκειμένου να αναζητήσει εργασία ως σκιτσογράφος εφημερίδων. Σύντομα άρχισε να πειραματίζεται με τη δημιουργία κινουμένων σχεδίων, ενώ παράλληλα βιοποριζόταν δημιουργώντας διαφημιστικά σποτ με καρτούν για λογαριασμό τοπικών επιχειρήσεων. Λίγο αργότερα άνοιξε τη δική του επιχείρηση κινουμένων σχεδίων και απέκτησε το δικό του στούντιο με την ονομασία Laugh-O-Grams. Την εποχή εκείνη ξεκίνησε τη δημιουργία της σειράς Alice Comedies, που εξιστορούσε τις περιπέτειες ενός αληθινού κοριτσιού σε έναν κόσμο κινουμένων σχεδίων. Πολύ σύντομα, όμως, η Laugh-O-Grams χρεοκόπησε. Ο Ντίσνεϊ και ο αδερφός του, Roy, αποφάσισαν να εγκατασταθούν στην Καλιφόρνια, όπου κατάφεραν να εξασφαλίσουν τη χρηματοδότηση και διανομή της σειράς Alice Comedies. Η μέτρια επιτυχία της επέτρεψε στα δύο αδέρφια να δημιουργήσουν το 1923 τα Disney Brothers Cartoon Studios στο κέντρο του Λος Άντζελες. Το 1925 ο Ντίσνεϊ παντρεύτηκε την Lillian Bounds, η οποία εργαζόταν στην εταιρεία του. Παρέμειναν μαζί μέχρι τον θάνατό του και απέκτησαν δύο κόρες.
Η εμπορική επιτυχία
Τρία χρόνια αργότερα ο Ντίσνεϊ σύστησε στο κοινό τον Μίκυ Μάους, που έμελλε να γίνει ο πιο διάσημος χαρακτήρας κινουμένων σχεδίων. Ο Μίκυ έκανε το κινηματογραφικό του ντεμπούτο με την ταινία Steamboat Willie, την πρώτη ταινία κινουμένων σχεδίων με συγχρονισμένο ήχο, που έκανε πρεμιέρα στο Colony Theater της Νέας Υόρκης στις 18 Νοεμβρίου του 1928 σημειώνοντας μεγάλη επιτυχία. Για τα επόμενα 20 χρόνια τη φωνή του θα δανείζει στον Μίκυ ο ίδιος ο Γουόλτ Ντίσνεϊ.
Τον επόμενο χρόνο δημιουργήθηκε η σειρά Silly Symphonies (1929-1939), που αποτελούταν από 75 επτάλεπτες ταινίες. Σε αυτές παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά οι νέοι φίλοι του Μίκυ, ανάμεσα στους οποίους η Μίνι, ο Ντόναλντ, ο Γκούφι και ο Πλούτο. Μία από τις πιο δημοφιλείς ταινίες της σειράς, το Flowers and Trees (1932), αποτέλεσε το πρώτο έγχρωμο κινούμενο σχέδιο και εξασφάλισε στον Ντίσνεϊ το πρώτο από τα 22 συνολικά βραβεία Όσκαρ που έλαβε στη διάρκεια της καριέρας του.
Στις 21 Δεκεμβρίου του 1937 έκανε πρεμιέρα στο Λος Άντζελες η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία κινουμένων σχεδίων, Η Χιονάτη και οι επτά νάνοι. Ο προϋπολογισμός της έφτασε το 1,5 εκατομμύριο δολάρια, ποσό πρωτάκουστο για την εποχή της μεγάλης οικονομικής ύφεσης. Η ταινία γνώρισε τεράστια εισπρακτική επιτυχία φέρνοντας στα ταμεία 8 εκατομμύρια δολάρια, ενώ κέρδισε πολλά βραβεία κι ένα τιμητικό Όσκαρ. Τα επόμενα πέντε χρόνια η Disney δημιούργησε μία σειρά επιτυχημένων ταινιών μεγάλου μήκους: Πινόκιο (1940), Φαντασία (1940), Ντάμπο (1941) και Μπάμπι (1942). Ήταν η χρυσή εποχή των κινουμένων σχεδίων.
Το 1939 τα Walt Disney Studios μεταφέρθηκαν στην πόλη Burbank, βορειοδυτικά του Λος Άντζελες, όπου παραμένουν μέχρι σήμερα. Δύο χρόνια αργότερα ξέσπασε μεγάλη απεργία, πολλοί από τους καρτουνίστες της εταιρείας παραιτήθηκαν και πέρασαν πολλά χρόνια μέχρι να ορθοποδήσει και πάλι. Στη διάρκεια του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου το μεγαλύτερο μέρος των εγκαταστάσεων της χρησιμοποιούταν από τον στρατό για τη δημιουργία προπαγανδιστικών ταινιών και ταινιών που χρησίμευαν στην εκπαίδευση και την ενίσχυση του ηθικού των στρατιωτών.
Μεταπολεμικά
Μετά τον πόλεμο ο Ντίσνεϊ δημιούργησε την πολυβραβευμένη σειρά δεκατεσσάρων ντοκιμαντέρ, True-Life Adventures (1948-1960), σκοπός των οποίων ήταν να προβάλουν πλευρές της άγριας φύσης και να διδάξουν τη σημασία της προστασίας της.
Από τις αρχές της επόμενης δεκαετίας η Disney εστίασε και πάλι στις μεγάλου μήκους ταινίες κινουμένων σχεδίων και δημιούργησε μερικές από τις πιο κλασσικές, όπως Σταχτοπούτα (1950), Η Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων (1951), Πίτερ Παν (1953), Η λαίδη κι ο αλήτης (1955), Η Ωραία Κοιμωμένη (1956), Τα 101 σκυλιά της Δαλματίας (1961) και Μαίρη Πόπινς (1964), που συνδύαζε ζωντανή δράση με κινούμενα σχέδια. Η Τζούλι Άντριους χάρη στην ερμηνεία της έγινε η πρώτη ηθοποιός που κέρδισε Όσκαρ πρώτου γυναικείου ρόλου πρωταγωνιστώντας σε ταινία του Ντίσνεϊ, ενώ η ταινία κέρδισε άλλα 4 βραβεία Όσκαρ.
Παράλληλα, ο Ντίσνεϊ ήταν από τους πρώτους που χρησιμοποίησαν την τηλεόραση ως μέσο ψυχαγωγίας ήδη από το 1954 με σειρές, όπως Disneyland, Walt Disney Presents, Zorro and Davy Crockett, The Mickey Mouse Club, Walt Disney‘s Wonderful World of Color, που ήταν ιδιαίτερα δημοφιλείς στα παιδιά.
Disneyland
Στις 17 Ιουλίου του 1955 ο Ντίσνεϊ εγκαινίασε την Disneyland στην πόλη Άναχαϊμ της Καλιφόρνια εκπληρώνοντας ένα μεγάλο του όνειρο. Το κόστος της άγγιξε τα 17 εκατομμύρια δολάρια και έγινε ένα από τα δημοφιλέστερα θεματικά πάρκα στον κόσμο. Λίγα χρόνια αργότερα ξεκίνησε τα σχέδια για την κατασκευή ενός νέου θεματικού πάρκου στη Φλόριντα, ωστόσο δεν πρόλαβε να τα υλοποιήσει. Στα τέλη του 1966 διαγνώσθηκε με καρκίνο του πνεύμονα και πέθανε στις 15 Δεκεμβρίου του ίδιου έτους. Η σορός του αποτεφρώθηκε και οι στάχτες του ενταφιάστηκαν στο νεκροταφείο Forest Lawn στην Καλιφόρνια. Μετά τον θάνατο του αδερφού του ο Roy ανέλαβε την κατασκευή του θεματικού πάρκου στη Φλόριντα, το οποίο εγκαινιάστηκε το 1971 και ονομάστηκε Walt Disney World. Παρόμοια θεματικά πάρκα κατασκευάστηκαν στο Τόκιο το 1983, στο Παρίσι το 1992 και στο Χονγκ Κονγκ το 2005.
Ο Γουόλτ Ντίσνεϊ υπήρξε καινοτόμος και έφερε την επανάσταση στον χώρο της ψυχαγωγίας. Το έργο του συνεχίζει η εταιρεία Disney, μία εταιρεία κολοσσός με τζίρο 42 δισεκατομμυρίων δολαρίων, προσωπικό 166.000 υπαλλήλων και μερικές από τις μεγαλύτερες κινηματογραφικές παραγωγές.
Οι κατηγορίες
Ο Ντίσνεϊ τόσο πριν όσο και μετά τον θάνατό του αντιμετώπισε κατηγορίες για φιλοναζισμό, αντισημιτισμό και ρατσισμό. Σε αυτό συνέβαλλαν οι φήμες για επαφές με οπαδούς του ναζισμού και τα εβραϊκά και ρατσιστικά στερεότυπα που προβάλλονταν συχνά στις ταινίες του. Ωστόσο, μέχρι σήμερα οι κατηγορίες αυτές δεν έχουν αποδειχθεί. Το μόνο σίγουρο είναι ότι ο Ντίσνεϊ ήταν αντικομμουνιστής. Ήταν μέλος της αντικομμουνιστικής οργάνωσης Συμμαχία του Κινηματογράφου για τη Διατήρηση του Αμερικανικού Ιδεώδους και μάλιστα στα πλαίσια του Μακαρθισμού κατηγόρησε πρώην καρτουνίστες και συνδικαλιστές της Disney ως κομμουνιστές. Ο ίδιος πίστευε, ότι η απεργία του 1941 αποτελούσε μία οργανωμένη προσπάθεια των κομμουνιστών να αποκτήσουν επιρροή στο Χόλυγουντ.
