Οι ημέρες του Πάσχα πλησιάζουν (επιτέλους, αρκετά άργησε φέτος) και αυτό συνεπάγεται, όπως κάθε χρόνο, πολλά και διάφορα. Ένα από αυτά είναι πως το πρόγραμμα των τηλεοπτικών καναλιών θα αλλάξει για καμιά δεκαριά μέρες και θα προβάλλονται διαρκώς ταινίες, σχετικές ή άσχετες με τη γιορτή. Και μάλιστα θα είναι οι ίδιες ταινίες που προβάλλονται κάθε Πάσχα από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου.
Για να ξεκαθαρίσουμε τα πράγματα, οι ταινίες που επέλεξα στο άρθρο αυτό δεν είναι –απαραίτητα- σχετικές με το Πάσχα και τη ζωή του Ιησού από πλευράς θεματολογίας, αλλά έχουμε μάθει να τις συνδέουμε με τη γιορτή αυτή λόγω της κατ΄ επανάληψη προβολή τους από την ελληνική τηλεόραση τις ημέρες αυτές. Άλλες αναφέρονται όντως στη ζωή και το έργο του Ιησού, είτε άμεσα (Ο Βασιλεύς των Βασιλέων, Τα Πάθη του Χριστού), είτε πιο έμμεσα (Βαραββάς, Μπεν Χουρ). Άλλες κινούνται γύρω από άλλα σημαντικά γεγονότα της Αγίας Γραφής (Δέκα Εντολές, Ο Πρίγκιπας της Αιγύπτου), ενώ υπάρχουν κι αυτές που απλώς μοιράζονται το ίδιο ιστορικό πλαίσιο με την εποχή της δράσης του Ιησού (Κλεοπάτρα, Σπάρτακος). Όλες όμως προβάλλονται σχεδόν κάθε χρόνο, και στην πλειοψηφία τους αποτελούν επικές τρίωρες υπερπαραγωγές αμερικανο-ευρωπαϊκής συμπαραγωγής, γυρισμένες στη δεκαετία του ΄50 και τις αρχές των 60΄s, με βαρύγδουπα ονόματα και εντυπωσιακά σκηνικά και κοστούμια. Πάμε να δούμε πέντε από αυτές…
Μπεν Χουρ (1959) του William Wyler
Με τους: Charlton Heston, Jack Hawkins, Stephen Boyd
Η δεύτερη κινηματογραφική μεταφορά (μετά από αυτή του 1925) του μυθιστορήματος του Lew Wallace αποτελεί μια από τις πιο γνωστές και μεγαλοπρεπείς υπερπαραγωγές στην ιστορία της έβδομης τέχνης, και όχι μόνο για τον αριθμό-ρεκόρ των 11 Όσκαρ που κέρδισε. Με διάρκεια σχεδόν 4 ώρες, ιστορίες αγάπης, μίσους και εκδίκησης στο περιεχόμενο, σκηνές δράσης που έχουν μείνει στην ιστορία (ειδικά αυτή της αρματοδρομίας), μοναδικούς χαρακτήρες και εντυπωσιακή για την εποχή τεχνολογία, δεν άφησε ασυγκίνητο κανέναν όταν κυκλοφόρησε και εξακολουθεί να διατηρεί τη φήμη της. Θέμα της φυσικά η περιπέτεια του Μπεν Χουρ (Heston), ενός Εβραίου στην εποχή δράσης του Ιησού που έχασε την εύνοια του Ρωμαίου φίλου του Μεσσάλα όταν αρνήθηκε να τον βοηθήσει στις διώξεις των ομόθρησκών του και προσπαθεί να ξαναχτίσει τη ζωή του. Μια μοναδική ταινία, που την τιμά κάθε χρόνο η ελληνική τηλεόραση, με μόνο μειονέκτημα την υπερβολικά μεγάλη διάρκεια που αναμφίβολα κουράζει το θεατή.
Σπάρτακος (1960) του Stanley Kubrick
Με τους: Kirk Douglas, Laurence Olivier, Jean Simmons, Charles Laughton
Τώρα τι σχέση έχει (εκτός από την ύπαρξη Ρωμαίων) η άκρως ενδιαφέρουσα ιστορία του ατρόμητου σκλάβου Σπάρτακου (Douglas), που ξεκίνησε τη μεγαλύτερη και πιο αιματηρή εξέγερση σκλάβων εναντίον της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, με το Πάσχα και τον Ιησού Χριστό, δεν το γνωρίζω. Αρκετή σίγουρα για να προβάλλεται κι αυτή κάθε χρόνο στην τηλεόραση… Η πιο «χολιγουντιανή» ταινία του εκκεντρικού και νεαρού τότε Κιούμπρικ είναι ακόμη ένα μεγαλοπρεπές έπος εποχής με απίθανο καστ αστέρων, εκπληκτικές ερμηνείες και πολύ… αίμα. Αν και, όπως και στην περίπτωση του Μπεν Χουρ, η υπερβολική επιθυμία για φανφάρες και γκλάμουρ δεν επιτρέπει στο φιλμ να αξιοποιήσει πλήρως τις δυνατότητες του, πρόκειται για μια ακόμη κλασική ταινία την οποία δεν ξεχνάς εύκολα.
Βαραββάς (1962) του Richard Fleischer
Με τους: Anthony Quinn, Arthur Kennedy, Jack Palance
Όταν μαθαίναμε την ιστορία του Χριστού στην παιδική μας ηλικία, ίσως κάποιοι από εμάς να είχαν την απορία «καλά, εκείνος ο Βαραββάς που τη γλίτωσε αντί για τον Ιησού, τι απέγινε;». Ίσως και όχι. Σε κάθε περίπτωση, το ιταλικής παραγωγής αυτή τη φορά έπος του Fleischer ήρθε πριν πολλά χρόνια να δώσει μια –ελάχιστα βασισμένη στην πραγματικότητα- απάντηση σ΄ αυτό ερώτημα. Και στις 2,5 περίπου ώρες διάρκειας της ταινίας, γεμάτες μελόδραμα και βία, η απάντηση που παίρνουμε είναι πως δεν εκμεταλλεύτηκε ιδιαίτερα τη χάρη που πήρε, καθώς πάντα έβρισκε τρόπο να μπλέκει άσχημα. Όσο για το ίδιο το έργο, παρακολουθείται ευχάριστα, αν και δε φτάνει σε καμία περίπτωση το επίπεδο του Μπεν Χουρ και του Σπάρτακου. Εξαιρετικός πάντως ο Anthony Quinn, γνωστός σε μας ως Αλέξης Ζορμπάς, στην ομώνυμη ταινία, στο ρόλο του Βαραββά.
Ο Πρίγκιπας της Αιγύπτου (1998) του Simon Wells
Ακούγονται οι φωνές των: Val Kilmer, Ralph Fiennes, Michelle Pfeifer
Εντάξει, ας αφήσουμε τώρα τις πλουμιστές υπερπαραγωγές του Χόλιγουντ και των Ευρωπαίων στα 50΄s. Πάμε σε κάτι πιο ευχάριστο, σύγχρονο και παιδικό. Συγκεκριμένα, στην ιστορία του Μωυσή, ο οποίος από «πρίγκιπας της Αιγύπτου» εξελίχθηκε σε θανάσιμο εχθρό του Φαραώ και οδήγησε τους Εβραίους συμπατριώτες του στην περίφημη «έξοδο» από την Αίγυπτο. Μην περιμένετε κάτι σαν τις Δέκα Εντολές και τις μαγκιές του Σέσιλ ΝτεΜιλ, όμως. Εδώ έχουμε να κάνουμε με κινούμενα σχέδια, οπότε υπάρχει μια παιδική αφέλεια και ζωντάνια στην αφήγηση, και φυσικά πολλή μουσική. Βαριά ονόματα του Χόλιγουντ δανείζουν τις φωνές τους στους πρωταγωνιστές (αν και στην τηλεόραση συνήθως προβάλλεται μεταγλωττισμένο) και η Dreamworks δημιουργεί μια από τις καλύτερες ταινίες κινουμένων σχεδίων που δεν αποτελεί πνευματικό τέκνο του κολοσσού του είδους, της Disney. Η ιστορία γνωστή, η συνταγή δοκιμασμένη, ένας ωραίος τρόπος να περάσουμε την ώρα μας στις ημέρες των γιορτών.
Ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ (μίνι-σειρά, 1977) του Franko Zeffirelli
Με τους: Robert Powell, Anne Bancroft, Laurence Olivier, Peter Ustinov
Μια στιγμή, τούτο δω δεν είναι ταινία, είναι (μίνι) σειρά! Συμφωνώ, αλλά πρώτον η διάρκεια της (περίπου 5-6 ώρες, ανάλογα με την έκδοση) δε θυμίζει σίριαλ έτσι όπως τα ξέρουμε, και δεύτερον η ισότητα Πάσχα + ελληνική τηλεόραση (ΑΝΤ1) = Ιησούς από τη Ναζαρέτ είναι πιο προφανής και από το 1+1=2. Η σειρά αποτελεί ένα κολοσσιαίο αγγλο-ιταλικό εγχείρημα με μπροστάρη, φυσικά, τον Τζεφιρέλι και τον «Ιησού» Robert Powell να πλαισιώνεται από ένα φανταστικό καστ στο οποίο, μεταξύ άλλων, ανήκουν 7 βραβευμένοι με Όσκαρ αστέρες της τέχνης! Η σειρά περιγράφει λεπτομερέστατα τη ζωή και το έργο του Ιησού από την αρχή μέχρι το τέλος, και με την ετήσια προβολή της από τον ΑΝΤ1 έχει γίνει, καλώς ή κακώς, μέρος της ελληνικής πασχαλινής παράδοσης. Η ποιότητά της αδιαμφισβήτητη, η διαρκής επανάληψή της κάθε χρόνο ίσως βαρετή πλέον, αλλά εδώ δε μιλάμε για μια απλή τηλεοπτική σειρά. Μιλάμε για πασχαλινό έθιμο.
!){kind=link}