Καμιά φορά συνειδητοποιείς πόσος χρόνος έχει περάσει από κάποια γεγονότα και μένεις έκπληκτος. Το διαχρονικό γκανγκστερικό έπος του Brian De Palma, που αφηγείται την επιχείρηση σύλληψης του διαβόητου Αλ Καπόνε, έκλεισε το καλοκαίρι που μας πέρασε τα 30 χρόνια. Ας ταξιδέψουμε στο παρελθόν για να δούμε τους λόγους που το καθιστούν αλησμόνητο.
Οι Αδιάφθοροι (The Untouchables, 1987) – Γκανγκστερική περιπέτεια, 120΄
Σκηνοθεσία: Brian De Palma
Σενάριο: David Mamet
Πρωταγωνιστούν: Kevin Costner, Sean Connery, Robert De Niro
Ο πράκτορας του FBI Elliott Ness αναλαμβάνει επικεφαλής της επιχείρησης σύλληψης του Αλ Καπόνε. Λόγω της ευρείας διαφθοράς στους κόλπους της αστυνομίας, συγκεντρώνει μια ομάδα επίλεκτων συναδέλφων του για να τον βοηθήσουν στο έργο του.
O Brian De Palma (Scarface, Carlito’s Way) ήταν ένας δημιουργός που ειδικεύτηκε διέπρεψε στη σύγχρονη γκανκστερική περιπέτεια, της οποίας αποτέλεσε κύριος εκφραστής στις δεκαετίες του ΄80 και του ΄90. Στους Αδιάφθορους αποφάσισε, τελείως λογικά, ν΄ ασχοληθεί με τον πιο διαβόητο γκάνγκστερ όλων των εποχών, τον Αλ Καπόνε (Robert De Niro, σε μια από τις πιο ιδιαίτερες και αμφιλεγόμενες ερμηνείες του). Όχι όμως από την πλευρά του Καπόνε και της οργάνωσής του, αλλά από την άλλη. Αυτή των αστυνομικών, και συγκεκριμένα του πράκτορα Elliott Ness και της επίλεκτης ομάδας του που δούλεψε επί πολλά έτη για να πετύχει την περίφημη τελική καταδίκη του Καπόνε για φοροδιαφυγή.
Φυσικά, ο Ντε Πάλμα δεν ήταν ο πρώτος που είπε την ιστορία. Η πιο διάσημη ίσως ταινία του, ο Σημαδεμένος, αποτελεί κάτι-σαν-remake της ομώνυμης ταινίας του 1932, που ως (αντι)ήρωα της είχε ουσιαστικά τον Καπόνε (που είχε το παρατσούκλι Scarface). Ακόμα και οι ίδιοι οι Αδιάφθοροι, όμως, αντλούν έμπνευση από την ομώνυμη επιτυχημένη τηλεοπτική σειρά των 60΄s, ενώ η πιο αξιομνημόνευτη σκηνή του έργου, αυτή με τα σκαλοπάτια προς το φινάλε του, είναι καθαρά εμπνευσμένη από τη θρυλική αντίστοιχη του Θωρηκτού Ποτέμκιν (1925) του Σεργκέι Αϊζενστάιν.
Έχοντας ένα κράμα από παλαιότερα έργα, λοιπόν, και με μια εμφανώς ρετρό διάθεση, ο Ντε Πάλμα αποτυπώνει άψογα το κλίμα της εποχής, ενημερώνει το θεατή όσο χρειάζεται για την ιστορία και στη συνέχεια αφήνει τους πρωταγωνιστές, όλοι πρώτα ονόματα, να τραβήξουν το «κουπί». Στο ρόλο του Νες ο Κέβιν Κόστνερ, ένας αμφιλεγόμενος ηθοποιός με μια καριέρα γεμάτη σκαμπανεβάσματα, βρισκόταν τότε μάλλον στο απόγειο της καριέρας του και δίνει μια μεστή, απέριττη ερμηνεία.
Ο αναγεννημένος Σον Κόνερι, στο ρόλο του πιο έμπιστου συνεργάτη του είναι αυτός που κλέβει την παράσταση και πήρε σπίτι του το Όσκαρ Β΄ Ανδρικού Ρόλου. Όσο για το Ντε Νίρο στο ρόλο του Καπόνε, παρά την έντονη κριτική που δέχτηκε για το παίξιμό του, κατά τη γνώμη μου κάνει αυτό που ξέρει, να προσεγγίσει δηλαδή τον Καπόνε μ΄ ένα σχεδόν διασκεδαστικό τρόπο. Η ταινία, άλλωστε, δεν εστιάζει σ΄ αυτόν, οπότε δε χρειάζεται ρεαλισμός και ωμότητα από την πλευρά του.
Ο Ντε Πάλμα, από την άλλη, οργιάζει σκηνοθετικά, με εξαιρετικά καλογυρισμένες σκηνές που αποτυπώνουν άψογα το κλίμα της εποχής, τα «όπλα» πάσης φύσεως που είχαν οι δύο πλευρές και τις μάχες σώμα με σώμα μεταξύ τους. Ακολουθώντας όσο πιο πιστά την αληθινή ιστορία, φτιάχνει ένα από τα καλύτερα γκανγκστερικά φιλμ όλων των εποχών, συνδυάζοντας σασπένς, δράση, χιούμορ, συγκίνηση και προσφέροντας στο θεατή δυο ώρες συναισθηματικού roller-coaster, επιμένοντας και στην παραμικρή λεπτομέρεια στο mise-en-scène, στο σχεδιασμό δηλαδή όλων των παραμέτρων της ταινίας, από τους πρωταγωνιστές μέχρι και τα κοστούμια και τα σκηνικά και το φωτισμό που σε ταξιδεύουν στην εποχή της Ποτοαπαγόρευσης.
Τριάντα χρόνια μετά, λοιπόν, οι Αδιάφθοροι μνημονεύονται πανάξια ως μια από τις καλύτερες γκανγκστερικές ταινίες όλων των εποχών, από τις ταινίες-ορόσημα του είδους. Κάθε σινεφίλ που σέβεται τον εαυτό του οφείλει να ρίξει μια ματιά στο αριστούργημα του Brian De Palma, αν δεν το έχει κάνει ήδη, και να βυθιστεί στον κόσμο του FBI, της μαφίας και των επικών “Roaring Twenties” με τον πιο καθηλωτικό τρόπο.
Βαθμολογία: 8,5/10