Ένα από τα πιο «βαριά χαρτιά» της χρονιάς που μας πέρασε, το υπέροχο δράμα φαντασίας του Γκιγιέρμο Ντελ Τόρο έρχεται με φόρα σαρώνοντας τα περισσότερα βραβεία και πάρα πολλά υποσχόμενο.
The Shape of Water (2017) – Δράμα φαντασίας, 122΄
Σκηνοθεσία: Guillermo del Toro
Σενάριο: Guillermo del Toro & Vanessa Taylor
Πρωταγωνιστούν: Sally Hawkins, Octavia Spencer, Richard Jenkins, Michael Shannon
Μια μουγκή καθαρίστρια ενός μυστικού εργαστηρίου στη Βαλτιμόρη, επί Ψυχρού Πολέμου, αναπτύσσει μια ιδιαίτερη σχέση μ΄ ένα ανθρωποειδές θαλάσσιο πλάσμα, το οποίο Αμερικανοί και Σοβιετικοί θέλουν να εκμεταλλευτούν για δικούς τους σκοπούς.
Ο Μεξικανός σκηνοθέτης Γκιγιέρμο Ντελ Τόρο, μέλος της ανεπίσημης ομάδας των “Τριών Αμίγκος” με τους συμπατριώτες του Αλφόνσο Κουαρόν (Gravity) και Αλεχάνδρο Γκονζάλες Ιναρίτου (Birdman, The Revenant), αμφότεροι κάτοχοι του Όσκαρ Σκηνοθεσίας, υπογράφει μια από τις καλύτερες ταινίες της χρονιάς και την καλύτερή του ως τώρα.
Ηρωίδα της ταινίας μια ισπανόφωνη γυναίκα 35-40 ετών (Hawkins), στην Αμερική του 1960, που δε μπορεί να μιλήσει και συνεννοείται σε νοηματική. Εργάζεται ως καθαρίστρια σ΄ένα μυστικό εργαστήριο της Βαλτιμόρης που χρησιμοποιείται για στρατιωτικούς και διαστημικούς σκοπούς, στα πλαίσια του Ψυχρού Πολέμου. Καλύτεροι φίλοι της μια μεσόκοπη αλλά γεμάτη μπρίο έγχρωμη συνάδελφός της (Spencer), συχνό θύμα ρατσισμού κι ένας ομοφυλόφιλος καλλιτέχνης (Richard Jenkins), ο οποίος κι αυτός δέχεται διακρίσεις όποτε κάποιος αντιλαμβάνεται τις προτιμήσεις του. Η ποικιλία χαρακτήρων, συχνό ζητούμενο των καιρών μας, φαίνεται αμέσως κι έχει κερδίσει το κοινό.
Τα πράγματα παίρνουν άγρια τροπή όταν η ηρωίδα αναπτύσσει μια ξεχωριστή σχέση μ΄ ένα υδρόβιο ανθρωπόμορφο πλάσμα, το οποίο έπιασε και σκοπεύει να εκμεταλλευτεί, αν μπορεί, και να σκοτώσει αν όχι, ένας στρατοκράτης, υπερεθνικιστής και διεστραμμένος συνταγματάρχης (Shannon). Οι Σοβιετικοί, ωστόσο, μαθαίνουν κι αυτοί για την ύπαρξη του πλάσματος χάρη σ΄ έναν επιστήμονα-κατάσκοπο στο εργαστήριο, ο οποίος νιώθει διχασμένος ανάμεσα στον ανθρωπισμό που τον διακρίνει και στις εντολές των ανωτέρων του.
Ο ανθρωπισμός είναι γενικά το κύριο θέμα γύρω από το οποίο περιστρέφεται η ταινία. Μουγκοί, μαύροι, ομοφυλόφιλοι, στρατιωτικοί, καθαρίστριες, επιστήμονες, κατάσκοποι, Αμερικανοί και Ρώσοι, κερασάκι στην τούρτα φυσικά το παράξενο ανθρωπόμορφο πλάσμα, όλοι οι χαρακτήρες περνούν από τα χέρια του Ντελ Τόρο και φιλτράρονται ανάλογα με το αν οι ενέργειές τους πηγάζουν στοιχειώδη ανθρώπινα συναισθήματα. Περνώντας ένα σημαντικό μήνυμα, ο σκηνοθέτης βροντοφωνάζει πως η ηλικία, το φύλο, ο σεξουαλικός προσανατολισμός και η εθνικότητα ενός ανθρώπου δεν παίζει (και δεν πρέπει να παίζει) κανένα ρόλο στην κρίση μας γι΄ αυτόν: είναι οι σκέψεις, οι ενέργειες και οι επιλογές του/της αυτά που καθορίζουν την ταυτότητά του.
Οι ερμηνείες των πρωταγωνιστών, ιδίως της Hawkins (Blue Jasmine) και της οσκαρικής Octavia Spencer είναι απόλυτα εναρμονισμένες με τη φιλοσοφία του φιλμ κι εμποτισμένες από αυτήν. Κάθε ηθοποιός κάνει ακριβώς αυτό που πρέπει να κάνει δείχνοντας ταυτισμένος με το χαρακτήρα του. Όπως μας έχει συνηθίσει ο Ντελ Τόρο (Λαβύρινθος του Πάνα), τα στοιχεία φαντασίας και το ιδιόμορφο φινάλε έχουν την τιμητική τους, αλλά δεν αποπροσανατολίζουν το θεατή από το ρεαλιστικό κι ανθρώπινο μήνυμα που απευθύνει, και πρέπει όλοι να το ακούσουμε. Η ταινία, συν τοις άλλοις, αποτελεί έναν ύμνο στη διαφορετικότητα και την ποικιλομορφία, κι αν και διαδραματίζεται σε παλαιότερη, πιο δύσκολη για τις μειονότητες εποχή, προφανώς είναι απόλυτα επίκαιρη.
Η φαντασμαγορική σκηνοθεσία του Ντελ Τόρο, που συνδυάζει ιδανικά την ατμόσφαιρα εποχής με τη φαντασία και το άγνωστο, έχει κερδίσει τους πάντες και θα δώσει στο Μεξικανό σκηνοθέτη το πολυπόθητο χρυσό αγαλματίδιο (η ταινία συνολικά είναι υποψήφια για 13 Όσκαρ, μόλις ένα λιγότερο από το σχετικό ρεκόρ). Η ταινία συνολικά σε κερδίζει από τα πρώτα λεπτά και, παρότι δεν αποτελεί αριστούργημα ή κάτι μεγαλειώδες, δεν πρέπει να τη χάσετε.
Βαθμολογία: 8/10