Όλοι έχουμε δώσει ραντεβού στο πιο γνωστό σημείο της Θεσσαλονίκης. Και φυσικά μιλώ για το τόξο ενός ναΐσκου κτισμένου στην ανατολική στοά ενός μεγάλου περιστυλίου του ανακτόρου και συγκεκριμένα του Γάιου Γαλέριου Βαλέριου Μαξιμιανού, Ρωμαίου καίσαρα (293 – 305 μ.Χ.) και αυτοκράτορα (305 – 311 μ.Χ.).
Το τόξο έχει ως χαρακτηριστικό γνώρισμα τις 3 όψεις και πιθανολογείται πως στον γλυπτό διάκοσμο εικονίζονται δυο νεαροί Ανατολίτες, ίσως Πέρσες, υψώνουν στα χέρια τους δύο κυκλικά μετάλλια με προτομή. Στο δεξιό εικονίζεται ο Γάιος Γαλέριος Βαλέριος Μαξιμιανός. Στο αριστερό μετάλλιο εικονιζόταν αρχικά η σύζυγος του, Γαλερία Βαλερία.
Λίγο αργότερα αυτή η γυναικεία μορφή απέκτησε στέμμα και απεικόνιζε προφανώς την θεά Τύχη. Δύο φτερωτοί ερωτιδείς που κρατούν στα χέρια τους γιρλάντα καλύπτουν το διάστημα ανάμεσα στα μετάλλια. Στο εσωτερικό τμήμα του τόξου, βλαστοί κληματαριάς περιβάλλουν ακόμη ένα μετάλλιο με την προτομή του Διονύσου. Στη δεξιά πλευρά του τόξου εικονίζεται ο τραγοπόδαρος θεός Πάνας να παίζει ένα πνευστό μουσικό όργανο, τη σύριγγα, και να κρατάει λαγωβόλο. Αριστερά υπάρχει μια μαινάδα.
Γιατί όμως φέρει το όνομα Γαλέριος;
Σύμφωνα με άρθρο της ΜΗΧΑΝΗΣ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ο Γαλέριος, έγινε διοικητής στη Βαλκανική χερσόνησο και την Ασία και έκανε έδρα του ανατολικού τμήματος του ρωμαϊκού κράτους, τη Θεσσαλονίκη δύο φορές. Μια την περίοδο 299-303 μ.Χ. και τη δεύτερη από το 308 έως τον θάνατο του το 311 μ.Χ.
Η Αψίδα του Γαλέριου, γνωστότερη ως «Καμάρα» ή «Θριαμβικό τόξο του Γαλέριου», στήθηκε μετά τη νίκη του συναυτοκράτορα Γαλέριου κατά των Περσών (296-297 μ.Χ) για να επαινέσει το θρίαμβο του. Η Αψίδα στη σημερινή της μορφή είναι «κολοβή». Λείπει ο τέταρτος πεσσός του τόξου που πατούσε στο οδόστρωμα της σημερινής οδού Εγνατίας, και όλο το αντίστοιχο ανατολικό τόξο. Πιθανόν να κατέρρευσε στο σεισμό του 620 μ. Χ. οπότε και κατέρρευσαν πολλά μνημεία μεταξύ των οποίων και η αρχαία αγορά.
Η Θεσσαλονίκη είναι η κοιτίδα του πολιτισμού και συγχρόνως είναι ένα πολυπολιτισμικό παζλ΄απαράμιλλης ομορφιάς με πολλά ιστορικά στιγμιότυπα στο πέρασμα του.
